جنگ تخم مرغ یا تخم مرغ بازی

در زمانی نه چندان دور، پول رواج چندانی نداشت. عیدی بزرگ‌تر‌ها بیشتر تخم‌مرغ خام یا رنگ‌کرده، گردو، بادام و سایر تنقلات بود. با توجه به این‌که مردم سرگرمی چندانی از جمله تلویزیون، ماهواره، سینما، پارک‌ها و مراکز تفریحی خاص نداشتند، یکی از پرطرفدارترین تفریحات و سرگرمی‌های روزهای نوروز، بازی بومی « تخم‌مرغ بازی» بود که در شرایط سنی مختلف – با جاذبه‌ای خاص – برگزار می‌شد. در این روزها که معمولاً ایام فراغت به حساب می‌آید، اکثر مرد‌ها و پسر‌بچه‌ها در میدان‌گاه یا چهار‌کوچه‌ سر محل جمع می‌شدند و با تخم‌مرغ‌های پخته یا خام به بازی بومی جنگ تخم مرغ می‌پرداختند.
این بازی خاص یک شهر یا بومی یک محل خاص نبود و در همه‌ ایران با نام‌های مختلف رواج داشت.
بازی به دو گونه اجرا می‌شد: تکی (تک به تک) و رجی (چندتایی) و مثل همه‌ بازی‌ها، افراد قهرمان و ماهری داشت که برای عصبی کردن طرف «چِکُری» می‌خواندند و وقتی وارد میدان‌گاه می‌شدند، اکثرا خود‌شان را از داو بازی کنار می‌کشیدند. مگر کسانی که صاحب ادعا بودند و کسی که از برد دائمی خود مطمئن بود همراه خودش یک سبد برای بردن تخم‌مرغ‌ها می‌آورد.
در این بازی، نوک تیز تخم‌مرغ، سَر و انتهای پهن آن تَه نامیده می‌شد.
بازی به صورت سر به سر یا ته به ته و گاه با توافق طرفین سر به ته و ته به سر انجام می‌گرفت. در شروع بازی، یکی از طرفین تخم مرغ خود را در حلقه‌ تنگ بین شست و انگشت، به گونه‌ای که مقدار کمی از نوک تیز آن به طرف بالا باشد، قرار داده و طرف مقابل سر تیز تخم‌مرغ خود را بعد از چند بار میزان کردن و آورد و بُرد خیلی آرام، اما محکم بر آن می‌زد. طوری‌که تخم‌مرغ تَرک کوچکی بردارد و ضایع نشود و تخم‌مرغ خودش هم نشکند و تَرک برندارد.
هر تخم‌مرغ که می‌شکست، صاحبش بازنده محسوب شده و باید تخم‌مرغ شکسته را در اختیار حریف قرار می‌داد. در ساعات اولیه‌ روز که اکثرا گرسنه بودند، همان‌جا تخم‌مرغ را شکسته و خام می‌خوردند. اما کم کم سیر شده و تخم‌مرغ‌ها را – اگر زیاد بودند- در سبد خود می‌گذاشتند و یا در کلاه خود جا می‌دادند و یا به دست کسی از دوستان که تخم‌مرغ نداشت می‌سپردند و بعد از اتمام بازی به خانه‌ای می‌رفتند و نیم‌رو یا خاگینه‌ می‌پختند.
تخم‌مرغ بازهای حرفه‌ای، بعضاً ترفندهایی برای برنده شدن به کار می‌بردند. از جمله یک تخم‌مرغ را با سوزن سوراخ و مایع داخل آن را خالی نموده طوری که معلوم نشود – و با پرکردن مواد شیمیایی چسبنده و یا سقز، استحکام بدنه تخم مرغ را افزایش می دادند. برخی نیز از تخم مرغ‌های دو زرده که از ضخامت و استحکام بیشتری برخوردار است و در تخم‌مرغ بازی کاربرد بیشتری دارد، استفاده می کردند تا شانس برنده شدن خود را افزایش دهند.
وقتی طرفین بازی قَدر بوده و احتمال کلک‌زدن در آن بسیار، دو طرف یا نایبانی که همراه‌داشتند، تخم مرغ‌های یک‌دیگر را محک می‌زدند که اصطلاحاً به این عمل «چشیدن» می گفتند.
برای این‌کار تخم‌مرغ حریف را گرفته و نوک و ته آن را آهسته به دو دندان پیشین خود می‌کوبیدند و بنا به تجربه‌ای که داشتند، از صدای زیر و بم آن می‌فهمیدند که دست‌کاری نشده و سالم است و نیز متوجه‌ استحکام سَر و ته آن شده و بنا به تشخیص، صورت های مختلف بازی سر به سر، سر به ته و… را انتخاب می‌نمودند.
تخم مرغ در باورهای بومی اکثر مناطق، نشان برکت، فراوانی، تداوم نسل و زندگی است و بر همین اساس معتقدند که تخم‌مرغ‌های شکسته شده باید توسط نوعروس یا زن باردار مصرف شود.
وبلاگ ضرب المثل های کرمونی