کاهش آبهای زیرزمینی و هشداری برای امنیت غذایی
۳۰ مرداد ۱۴۰۰، ۲۱:۱۵
کل مساحت مجهز به سامانه آبیاری در ایران طی سالهای 1384 تا 1389، حدود 8.85 میلیون هکتار بوده که 62 درصد آن با آبهای زیرزمینی آبیاری می شده است. کل سطح آبیاری و همچنین مساحت اختصاص داده شده برای آبیاری محصولات استراتژیک ایران (یعنی گندم و جو) در دوره 1384-1389 به ترتیب 12 درصد و 16 درصد افزایش یافته است. مناطق آبیاری برای کشت این دو محصول استراتژیک پس از سال آبی خشک 1389-1390 کاهش یافت اما با وجود کاهش کل برداشتها، از سال آبی 1390-1391 مجددا در مسیر افزایش قرار گرفت. این بدان دلیل است که برداشتهای عادی به دلیل افزایش تعداد چاهها افزایش یافته و باعث ایجاد فشار بیشتر بر منابع آب زیرزمینی شده است.
شبکه توزیع آب در ایران به ویژه در بخش کشاورزی ناکارآمد است. توجه به تولید غذا بدون بهبود راندمان آبیاری عامل اصلی اضافه برداشت بیش از حد آب زیرزمینی در ایران است. اضافه برداشت بیش از حد آبخوان شرایطی است که در آن کل آب استخراج شده توسط انسان از میزان شارژ طبیعی در یک دوره زمانی معین فراتر میرود. در کشور ما اضافه برداشت آب زیرزمینی در سالهای اخیر نماد وضعیتی است که در آن ذخایر آب زیرزمینی حتی در سالهای مرطوب از نظر هیدرولوژیکی قادر به بازیابی کامل نیستند. حدود 76 درصد از سطح آبخوان ایران (77 درصد از کل مساحت کشور) تحت اضافه برداشت بیش از حد قرار دارد. اگر روند حاضر برعکس نشود، میتواند عواقب عمدهای ایجاد کند که امنیت اجتماعی، اقتصادی و محیطی زیست ایران را به طور کلی تهدید میکند.اولین قربانی کاهش عمده آبهای زیرزمینی ایران امنیت غذایی کشور خواهد بود. بخش کشاورزی متقاضی بیش از 90 درصد برداشت آب ایران است. حتی در حوضههایی که در حال حاضر به عنوان مناطق دارای اضافه برداشت بیش از حد طبقهبندی نشدهاند، تقاضای آب کشاورزی زیاد است و برداشت عادی به سرعت در حال افزایش است.اثر سوء کاهش آبهای زیرزمینی میتواند به سایر عناصر محیطی نیز گسترش یابد. یکی از این اثرها افزایش قابل توجه شوری خاک و آبهای زیرزمینی است. باشد. هدایت الکتریکی (EC) پارامتری برای ارزیابی شوری آبهای زیرزمینی است که به طور گستردهای در ارزیابی کیفیت آب آشامیدنی و آبیاری مورد استفاده است. میزان افزایش شوری میتواند منوط به تغییر فضایی باشد، در صورتی که میزان آن در مقیاس حوضه از 1.5 تا 183 میتواند متغیر باشد. شوری بر باروری خاک اثر منفی میگذارد و این خود بر تولید مواد غذایی در ایران تاثیر مستقیم دارد. این پدیده در برخی مناطق استراتژیک قابل توجه است و اقدامات فوری برای معکوس کردن این روند لازم است. به عنوان مثال در دو دهه اخیر حوضه کرخه افزایش EC را در حد قابل ملاحظهای نشان میدهد. در حوضه کارون نیز بیشترین تغییر (افزایش) را در EC در بین همه حوضههای آبریز ایران میتوان دید. در بیشترین حوضههای آبی ایران افزایش EC به طور معنیداری با کاهش ذخیره آبهای زیرزمینی مطابقت دارد. برداشتهای بیش از حد از سفرههای آب زیرزمینی EC را از طریق کاهش ذخیره آبهای زیرزمینی افزایش میدهد.این مساله هشداری جدی برای امنیت غذایی ایران بوده و ضروری است که دولت جدید آن را جدی بگیرد.
برچسب ها:
پیشنهاد سردبیر
سیاست غیرمنسجم مانع اجرای قانون آب
مطالب مرتبط
دیدگاه کارشناسان دربارۀ ابعاد سیاسی و اجتماعی مدیریت منابع آبی کشور
وزارت نیرو، «سیاست ساز» یا «سیاست باز»
مناقشه میان محیطزیست و مدیران استانی چهارمحالوبختیاری بر سر آبگیری سد «باباحیدر» بالا گرفته است
نوشیدن آب از زبالهدان؟
حوزۀ آب و انرژی، نیازمند دمیدن روح گفتمانی تازه است
انتخاب وزیر نیرو باتوجهبه مسئلۀ اجتماعی آب
آیندهٔ ایران در گرو مدیریت مطلوب محیط زیست
رونمایی و اکران مستند «غرقشدن در پلاستیک»
سرپرست سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری تاکید کرد؛
برای پیشگیری از حریق جنگلها باید در مراکز استان ستاد مدیریت بحران تشکیل شود
جنگلهای خامی طعمه حریق شد
ابلاغ برنامه به استانهای غبارخیز
تدوین برنامه ۱۰ ساله مقابله با گردوغبار در ایران
فعالیت معدنی در نزدیکی برکههای باستانی «سیسر» نیشابور، نگرانی از خشک شدن این برکهها را افزایش داد
خطر بیخ گوش «دریای عزیز»
دولت چهاردهم و وضعیت آب کشور
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- با طراحی سایت مشتریان رقیب خود را بدزدید!
- بیماری هاشیموتو چیست؟ علائم و راهکارهای درمان
- نورپردازی کابینت آشپزخانه چه تاثیری بر روحیه افراد دارد؟
- سفر به پوکت بهترین مقصد گرمسیری آسیا با تور تایلند آرزوی سفر
- بورس شمش گلدن ارت ( خانی )
- مقایسه گچبری پیش ساخته پلی یورتان و گچبری پیش ساخته پلی استایرن
- عطر بدون سردرد – 11 عطر مخصوص افراد میگرنی
- گیلکی کناری، پژوهشگر برتر متافیزیک ایرانی بر سکوهای بینالمللی
- چرا رزرو هتلهای 4 ستاره استانبول ارزشمند است؟
- کدام شاخص اقتصادی بیشترین تاثیر را روی پیشبینی قیمت انس طلا دارد؟ بیشتر
بیشترین نظر کاربران
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
آشکارشدن گورهای ماقبلتاریخ هنگام ساخت بزرگراه
3
«بمو» را تکهتکه کردند
4
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
5
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
دیدگاهتان را بنویسید