طالبان زیر بار تأمین حقابهٔ ایران نرفت
مذاکرهٔ ناکام کمیسار آب در زابل
تغییراقلیم و خشکسالی گزکی در دست طالبان برای عدم عمل به تعهداتش است که ایران آن را نپذیرفت
۲۹ بهمن ۱۴۰۲، ۲۰:۴۰
نشست دوبارهٔ نمایندگان ایران و طالبان در زابل بهعنوان بیستوهفتمین نشست کمیساریای آب دو کشور، در زابل بدون هیچ نتیجهای به پایان رسید. طرف افغانستانی در این جلسه تلاش کرد تا عدم تأمین حقابهٔ ایران را به گردن تغییراقلیم و خشکسالی بیندازد. براساس گزارش منتشرشده از سوی هیئت کارشناسان ایرانی، مواضع طالبان را به چالش کشیده و ادعای کمبود آب را رد کرده است. بااینحال، این نشست نیز به نتیجهای عملی نرسید و هامون و سیستانوبلوچستان همچنان از آب هیرمند بیبهره هستند. شکست پیدرپی دستگاه دیپلماسی کشور در مذاکره با حاکمان غیررسمی افغانستان درحالیاست که تاکنون امتیازات زیادی از جمله سفارتخانه در تهران و تکمیل محور ترانزیتی به طالبان اعطا شده است.
بیستوهفتمین نشست کمیساران آب هیرمند با حضور نمایندگان ایران و افغانستان در روزهای ۲۵ و ۲۶ بهمن در شهر زابل برگزار شد و بدون دستیابی به نتایج موردنظر به کار خود پایان داد.
خبرگزاری دولت در مورد این برنامه نوشت: «در بیانیهٔ طرف ایرانی پس از برگزاری نشست کمیساران آب هیرمند اعلام شد: در اجرای معاهدهٔ ۱۳۵۱ هیرمند بین ایران و افغانستان، بیستوهفتمین نشست کمیساران آب هیرمند با حضور نمایندگان دو کشور در تاریخ ۲۵ و ۲۶ بهمنماه سال جاری در شهر زابل برگزار شد. در این نشست، طرف ایرانی ضمن ارائهٔ گزارشی دربارهٔ دریافت نشدن حقابهٔ کشورمان از رودخانهٔ هیرمند در سالهای اخیر، به موانع احقاق حقابهٔ ایران از جمله مشکلات فنی سازههای احداثی افغانستان در مسیر این رودخانه بهویژه اصلاح سد کمالخان که پیشازاین در نشست وزرای دو کشور مورد توافق قرار گرفته بود، اشاره کرد و خواهان بهکارگیری همهٔ تلاشها برای رفع مشکلات و تأمین حقابهٔ قانونی مردم سیستان شد.»
چالش ادعای طالبان
در بخش دیگری از این نشست طرف افغانی با ارائهٔ گزارشی مدعی خشکسالی شدید در آن کشور شد که کارشناسان فنی کشورمان با ارائهٔ مستندات علمی و تصاویر ماهوارهای این ادعا را به چالش کشیدند و خواستار اجرای تعهدات مندرج در معاهده از طرف افغانستان شدند.
این نشست نیز با وجود پافشاری نمایندگان کشورمان بر اتخاذ تصمیمهای لازم جهت رفع موانع و ارائهٔ برنامهٔ زمانبندی رهاسازی آب برای تأمین حقابه، همچون نشستهای چندسال اخیر بهدلیل همراهی نکردن و نبود ارادهٔ کافی در طرف مقابل به نتیجه نرسید.
در این نشست، ایران بر اصلاح سد کمالخان که پیشازاین در نشست وزرای دو کشور مورد توافق قرار گرفته بود، تأکید کرد
اما این فقط نشست بیستوهفتمین کمیساران آب نیست که با شکست پایان یافت. بهرغم ادعای طالبان و خوشحالی مسئولان ایرانی پس از بیستوپنجمین نشست کمیساری دو کشور، در آن نشست نیز هیچ نتیجهای به دست نیامد. براساس اعلام وزارت انرژی طالبان پس از این نشست دو جانبه که «مجیبالرحمن عمر آخوندزاده»، معاون این وزارتخانه، سرپرستی هیئت طالبانی را برعهده داشت، دربارهٔ مشکلات اجرای حقابهٔ ایران رایزنی شده است. وزارت انرژی طالبان همچنین تأکید کرده بود که در نشست اخیر دربارهٔ وضعیت غیرنرمال آبی سال ۱۴۰۰ با مقامات ایران گفتوگو کرده و بر لزوم اجرای کامل معاهدهٔ میان دو کشور تأکید شده است. پیشازاین هم مقامات طالبان بر اجرای کامل حقابهٔ ایران و افغانستان تأکید کرده بودند.
یک ادعای تکراری
همان زمان «ذبیحالله مجاهد»، سخنگوی طالبان، موضوع حقابه بین افغانستان و ایران را حلشده دانسته و گفته بود: «درصورتیکه طرف افغانستان بهاندازهٔ کافی آب داشته باشد، جمهوری اسلامی ایران نیز از آب مستفید خواهد شد.»
همچنین، «انعامالله سمنگانی»، معاون سخنگوی طالبان، نیز در این باره گفته بود افغانستان به همهٔ تعهداتی که از پیش در مورد حقابه با جمهوری اسلامی ایران داشته، پایبند است. بهگفتهٔ او، بر اثر خشکسالی افغانستان نیز با کمبود آب مواجه است و شاید حقابهٔ ایران هم از این بابت متأثر شده و این مسئله قابلبحث است. سمنگانی همچنین تأکید کرد که طالبان آماده است نگرانی ایران در این زمینه را از راه گفتوگو رفع کنند.
طرف افغانستانی با ارائهٔ گزارشی مدعی خشکسالی شدید در آن کشور شد که کارشناسان فنی کشورمان با ارائهٔ مستندات علمی و تصاویر ماهوارهای این ادعا را به چالش کشیدند
از فروردین سال ۱۴۰۰ اقدام جدید دولت افغانستان و افتتاح سد کمالخان در ولایت نیمروز در نزدیکی مرز ایران و در مسیر رودخانهٔ هیرمند موجب افزایش نگرانیها دربارهٔ وضعیت تالاب هامون شده بود و سبب شد پیگیری تأمین حقابهٔ هیرمند و احیای هامون بهصورت مأموریت ویژه روی میز دستگاه دیپلماسی کشور قرار گیرد. این موضوع پیشتر نیز در دستورکار دستگاه دیپلماسی بود، اما ورود طالبان بهعنوان زمامداران جدید افغانستان به یکباره تلاشهای پیشین را از بین برد و مذاکرات را وارد فاز جدیدی کرد که تاکنون معطوف به هیچ نتیجهای نشده است.
۲۷ اردیبهشتی که گذشت «امیر عبداللهیان»، وزیر امور خارجه، در تماس تلفنی با «امیرخان متقی»، سرپرست وزارت امور خارجه دولت سرپرستی موقت افغانستان، دربارهٔ موضوع حقابهٔ هیرمند و سایر مسائل میان به گفتوگو و تبادلنظر پرداخت و گفت: «رهاسازی آب از سوی افغانستان و تأمین حقابهٔ ایران بهصورت عملی، مطالبهٔ جدی جمهوری اسلامی ایران است و این امر در مناسبات فیمابین تأثیر دارد.»
رد چندباره
رئیسجمهوری نیز در سفری یکروزه به سیستانوبلوچستان در همان ماه (۲۸ اردیبهشت) با اشاره به معاهدات دو کشور ایران و افغانستان دربارهٔ حقابهٔ هیرمند به مسئولان و حاکمان افغانستان اخطار داد حق مردم و منطقهٔ سیستانوبلوچستان را سریعاً بدهند.
این سخنان رئیسجمهوری با واکنش تند و البته تمسخرآمیز از سوی طالبان مواجه شد. پس از آن، سخنگوی امارت اسلامی در بیانیهای اگرچه خود را متعهد به کمبود آب، و خشکسالی را علت عدم رهاسازی آب و حقابهٔ هیرمند اعلام کرد، اما تأکید کرد که در سالهای اخیر در افغانستان و منطقه خشکسالی رخ داده و سطح آب پایین آمده است، به شمول دریای هلمند تعداد زیادی از ولایات و مناطق کشور از خشکسالی رنج میبرند و آب کافی وجود ندارد، خواست مکرر ایران برای آب، زیانآور خوانده شده است.
بلافاصله وزارت امور خارجه در واکنش انتقادی اعلامیهٔ طرف افغانستانی دربارهٔ حقابهٔ هیرمند را حاوی مطالب متناقض و نادرست دانست و گفت که وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران آن را قویاً رد میکند: «معاهدهٔ بین ایران و افغانستان راجع به آب رود هیرمند مورخ ۲۲ اسفند ۱۳۵۱ بهطور صریح و بدون هیچ ابهامی، حقابهٔ طرف ایرانی از رودخانهٔ هیرمند را تعیین کرده است. این حقابه، حقی قانونی، عینی و معین است و افغانستان متعهد است حقابهٔ مزبور را تأمین کند و براساس ماده ۵ معاهده اقدامی نکند که ایران از حقابهٔ خود بعضاً یا کلاً محروم شود. حاکمان افغانستان در یک سال و نیم گذشته، اگرچه بارها بر پایبندی به تعهدات خود طبق معاهده تاکید کردهاند اما در عمل، تعهدات ناشی از معاهده را اجرا نکرده و در رهاسازی و تأمین حقابهٔ ایران همکاری لازم را بهعمل نیاورده و حقابهٔ قانونی ایران را تحویل ندادهاند.»
طی سه ماه گذشته اما بارها مقامهای دولت ایران از جمله رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور، بر نتایج مثبت گفتوگو با طالبان تأکید کردهاند. بااینحال، اگرچه پیش از سال ۱۴۰۰ نیز فقط سیلابهای هیرمند بهدلیل غیرقابل مهار بودن بهسمت ایران میآمد، اما طی دو سال گذشته با تکمیل سدهای مخزنی و انحرافی در مسیر رودخانهٔ هیرمند هیچ آبی به ایران نرسیده است.
طالبان درحالی در مذاکره با ایران در مورد حقابهٔ هیرمند موضوع خشکسالی را دستاویز قرار میدهد که چند روز گذشته نیز نشست تغییراقلیم از سوی امارت اسلامی در دانشگاه ننگرهار برگزار شده است. طالبان در این نشست خود را بهعنوان یکی از قربانیان تغییراقلیم معرفی کرد که برای مقابله با اثرات منفی آن نیاز به یاری بینالمللی دارد.
برچسب ها:
ایران و افغانستان، تالاب، تغییراقلیم، حقابه، خشکسالی، رهاسازی آب، محیط زیست، هامون
پیشنهاد سردبیر
مسافران قطار مرگ
مطالب مرتبط
ظرف دو ماه گذشته ۴ کارگر در ۴ حادثه در معادن زغال سنگ کرمان جانباختهاند
مرگهای تکراری
گفتوگوی «پیام ما» با بستگان کارگران مفقودشدۀ معدن شازند اراک
نگاههای منتظر به معدن فروریخته
چهاردهمین انتخابات ریاستجمهوری با مشارکت ۴۰ درصدی برگزار شد
صدای جمهور آمد
مهاجران اقلیمی و چالشهای دولت آینده
کشف جدید دانشمندان از عاملی که میتواند روند ذوبشدن یخهای قطبی و بالاآمدن سطح آب دریاها را کاهش دهد
ویروسهای نجاتبخش؟!
دیپلماسی محیط زیستی کلید مقابله با تغییراقلیم
گفتوگو با «علی شمس»، پژوهشگری که در زندهگیری یوز در قرق «یوزکنام پل ابریشم» حضور داشت
یوز جوان باید پس از بلوغ رهاسازی شود
کمیتهٔ محیط زیست ستاد مسعود پزشکیان به پرسشهای «پیام ما» پاسخ داد
پاسخهای محیط زیستی «پزشکیان»
انتظارات از دولت چهاردهم برای تامین آب سیستان و بلوچستان
جمعی از اساتید دانشگاه، کنشگران و روزنامهنگاران در حوزه محیطزیست در نامهای به صدا و سیما خواستار شدند
مناظره یا میزگرد محیطزیستی در برنامه نامزدها گنجانده شود
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- محبوبترین تورهای ترکیه کدامند؟
- حداقل سرمایه برای واردات از دبی: آنچه باید بدانید
- چطور زودتر از همه از پیش فروش قطارها مطلع شویم؟
- چه کسانی نمی توانند مهاجرت کنند؟
- تفاوت رهگیری مالیاتی و کد مالیاتی چیست؟
- نوآوریهای جدید تتر در ارائه خدمات مالی دیجیتال
- عمر باتری آیفون 15 پرو مکس در مقابل سامسونگ اس 24 اولترا
- دوره mba و dba مرکز آموزش های آزاد دانشگاه تهران
- آینده واردات عروسک و اسباب بازی از چین به ایران، پیشبینی و ترندها
- قطار رجا؛ انتخابی امن و راحت برای سفرهای شما بیشتر
بیشترین نظر کاربران
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید