در نشست «بازنمایی مسائل و چالشهای اساسی آموزش و تربیت در دورهی ابتدایی» مطرح شد
عدالت آموزشی؛ گمشده دوره ابتدایی
نمیتوانیم بگوییم آموزشوپرورش عادلانه و باکیفیت بوده. این ناکامی بزرگ نظام تعلیم و تربیت ایران است
![عدالت آموزشی؛ گمشده دوره ابتدایی](https://payamema.ir/pubfiles/2023/05/2-3-2.jpg)
۱۱ خرداد ۱۴۰۲، ۰:۰۰
در حالی که کیفیت آموزش در دوره ابتدایی تاثیر بهسزایی در آینده آموزش و پیشرفت جامعه دارد، اما این دوره هنوز با چالشهای زیادی دست به گریبان است. در دومین سلسله نشستهای علمی پیرامون آموزش دورهی ابتدایی و نقش آن در پیشرفت کشور که در دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران برگزار شد، مسائل آموزشی مقطع ابتدایی با حضور صاحبنظران آموزش و پرورش بررسی شد. اختصاص ساعت آموزشی ناکافی، کمبود فضای آموزشی برای همه بهویژه در مناطق کمبرخوردار، تمرکز نکردن بر کیفیت یادگیری دانشآموزان و اولویت دادن به نظام ارزشیابی، فقدان برنامه درسی مناسب، نبود تفکر انتقادی، کاهش کیفیت آموزش و بیعدالتی آموزشی همگی از چالشهای آموزش و پرورش در مقطع ابتدایی برشمرده شدند. گزارش «پیام ما» از خلاصهای از این نشست را در ادامه میخوانید.
با انتشار نتایج آزمون «پرلز» سال 2021 که درباره مهارتهای خواندن دانشآموزان با مشارکت 57 کشور انجام شد، عملکرد ایران در این سال با کسب نمره 413 و کاهش 15 نمرهای نسبت به سال 2016 به شرایط خود در آزمون پرلز سال 2001 که نمره 414 را کسب کرده بود، به رتبه 53 تنزل پیدا کرد. این یعنی مهارتهای خواندن دانشآموزان ایرانی طی 20 سال بهتر نشده و در مقایسه با سالهای گذشته بدتر نیز شده است. اما چرا؟ چه مسائل و چالشهایی مانع بهبود کیفیت آموزش در دوره ابتدایی میشود؟
کمبود حداقل 275 ساعت آموزش نسبت به میانگین جهانی
در این نشست مسعود کبیری، دانشیار پژوهشگاه مطالعات آموزشوپرورش یکی از علل کاهش کیفیت یادگیری دانشآموزان دوره ابتدایی را کمبود ساعت آموزشی دانست: «درحالیکه در اسناد بالادستی ساعات آموزش در یک سال باید 925 ساعت باشد، در عمل این میزان در سال 2015، 645 ساعت و در سال 2019 نیز 627 ساعت بوده است. این میزان بسیار کمتر از ساعات آموزشی است که کشورهای دیگر به مقطع ابتدایی اختصاص میدهند.» او همچنین به درباره میزان ساعات آموزشی سالانه پایههای چهارم و هشتم گفت: «متأسفانه کمترین زمان آموزش در آزمون تیمز(آزمون سنجش پیشرفت تحصیلی در دروس علوم و ریاضی)، مربوط به ایران است. از بین 645 ساعتی که در ایران داریم، 87 ساعت متعلق به علوم، 112 ساعت به ریاضی، 143 ساعت به خواندن و 303 ساعت یعنی 47 درصد به دروس دیگر تعلق دارد.» به گفته او زمان اختصاص داده شده به دانشآموزان بهعنوان مهمترین فرصت یادگیری، بهشدت پایینتر از کشورهای دیگر است: «بچهها علاوه بر زمان آموزشی کمی که دارند، تعداد روزهای بسیار کمی هم در مدرسه هستند. دانشآموزان بهطور متوسط 155 روز در مدرسه حضور دارند و در یک سال، کمتر از نصف بچهها در مدرسه حضور دارند. پیشنهاد میشود حدود یک ماه و نیم به زمان فعلی آموزش مدارس بیفزاییم تا آموزش مطلوبتری را مشاهده کنیم.»
محسن حاجی میرزایی، وزیر سابق آموزشوپرورش: نمیتوانیم بگوییم آموزشوپرورش عادلانه و باکیفیت بوده. این ناکامی بزرگ نظام تعلیم و تربیت ایران است. به نظر میرسد نسبت به چند دهه گذشته، از مجهولات خود کم نکردهایم بلکه معلومات را به طرق مختلف بیان کردهایم. کیفیت آموزشی امروز ما بهتر از گذشته نشده است
کودکی فراموش شده در دوره ابتدایی
محمود امانی، دبیر شورای عالی آموزشوپرورش نیز در این نشست، برنامههای درسی دوره ابتدایی و چالشهای موجود آن را بررسی کرد: «اولین چالش ما در دوره ابتدایی نبود فهم مشترک ملی در خصوص مأموریت دوره ابتدایی است. در دوره ابتدایی آگاهی همگانی در خصوص مأموریت و اهداف رخ نداده است. برنامههای درسی در این دوره در حال قربانی شدن هستند. مأموریت اصلی دوره ابتدایی این است که پایه ارزیابی شایستگیها (نمره و …) حذف شود و بر یادگیری بچهها تمرکز شود. هنوز روشن نیست که فضای کودکی به چه معناست؟ بحث شادی، بازی، تخیل، تجربه مستقیم، تحرک، زیباییشناسی و … مواردی است که باید در کودکی به رسمیت شناخته شود. دوره ابتدایی ایران متضرر شده چراکه الگوی خود را از دبیرستان و پایههای بالاتر گرفته است درصورتیکه باید فضا و دیسیپلین خاص خود را داشته باشد. تسری دوره دانشگاه به متوسطه و متوسطه به ابتدایی، کودکی را از دوران خود خارج کرده است. چالش دیگری که در برنامههای درسی با آن مواجهیم، این است که پشتیبانی قوی آکادمیک برای اقدامهایمان نداریم. زبانآموزی ما از حیث خواندن و نوشتن، پیچیده است و آسانسازی حاصل نشده است.»
رنج دانشآموزان از توسعه نامتوازن و کمبود فضاهای آموزشی
محمدرضا واعظ مهدوی، معاون سابق امور عمومی سازمان برنامه یکی دیگر از مشکلات آموزش در مقطع ابتدایی را مسئله دسترسی به آموزش برای همه کودکان معرفی کرد: «ما در فضاهای آموزشی مرتب دچار کمبود هستیم و توسعه در این بخش کاملا نامتوازن است. در حالی که رشد دانشآموزی سه برابر میانگین کشوری بوده اما فضای فیزیکی و امکانات و نیروی انسانی بسیار محدود بوده است.» معاون سابق امور عمومی سازمان برنامه درباره میانگین سرانه زیربنایی آموزش کشور گفت: «میانگین سرانه زیربنایی آموزش ما در حدود 5.2 مترمربع است. درصورتیکه برخی استانها اساساً به همین هم نرسیدهاند. برخی استانها مانند سیستان و بلوچستان به 3 متر رسیدهاند. 20 هزار میلیارد تومان نیاز است که فقط فضای فیزیکی سیستان بتواند به میانگین کشوری برسد. در بهترین حالت دولت و خیرین هزار میلیارد با خود به استان آوردهاند. پس 20 سال طول میکشد که سیستان به وضعیت میانگین کشور برسد.» مهدوی معتقد است که میانگینها در فهم وضعیت آموزشوپرورش گمراهکننده است: «میانگین فضای آموزشی به ازای هر دانشآموز در کشور 5 است درحالیکه در سیستان 3 مترمربع است. میانگین رشد دانشآموزی در کشور 4 و در سیستان 12 است. امروز 67 درصد بچههای ایرانی در فضای آموزشیای درس میخوانند که از تراکم مجاز بالاتر است. نگاه سرمایهدارانه به آموزش، آن را به کالا تبدیل کرده است. برای گذر از این وضعیت، پیشنهاد ما این است که در برنامه هفتم، کلیه اعتبارات عمران ملی و استانی مناسبتر و 70 درصد اعتبارات بر اساس فاصله شاخص منطقهای و استانی با میانگین کشوری در مناطق کمتر برخوردار توزیع شود.»
سکته تربیتی بدون تفکر انتقادی
خسرو باقری، استاد دانشگاه تهران نیز چالشهای تربیت در دورهی ابتدایی را مرهون فقدان تفکر انتقادی دانست و گفت: «محافظهکاری مربیان و محافظهکاری فرهنگها مشکل ما در مقطع ابتدایی است. وقتی فرهنگها مقدس پنداشته شوند، دیگر نمیتوان از آنها پرسش کرد. به همین خاطر معلم نیز نمیتواند در فرهنگ دست ببرد. دیگر بهسادگی نمیتوان با فرهنگ چالش کرد. تصلب شرائین ذهنی در نتیجهی رکود فرهنگی، موجب میشود که سکتهی تربیتی رخ دهد. در نتیجه قدرت بازبینی، ارزیابی و تفکر انتقادی و خلاق از بین میرود.» او معتقد است که باید باید اقتدار محتوایی معلم را تقویت کرد تا بدون بدون تعصب سبکهای زندگی را ارزیابی کنیم و به چالشهای فکری بچهها پاسخ دهیم. محسن حاجی میرزایی، وزیر سابق آموزشوپرورش نیز درباره وضعیت نظام آموزشوپرورش در ایران گفت: «ما در آموزشوپرورش پیشرفتهایی در دسترسی به فرصتها داشتهایم. اما نمیتوانیم بگوییم عادلانه و باکیفیت بوده است. این ناکامی بزرگ نظام تعلیم و تربیت ایران است. به نظر میرسد نسبت به چند دهه گذشته، از مجهولات خود کم نکردهایم بلکه معلومات را به طرق مختلف بیان کردهایم. کیفیت آموزشی امروز ما بهتر از گذشته نشده است.»
برچسب ها:
مطالب مرتبط
![مرگهای تکراری](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/معدن-2.jpg)
ظرف دو ماه گذشته ۴ کارگر در ۴ حادثه در معادن زغال سنگ کرمان جانباختهاند
مرگهای تکراری
![نگاههای منتظر به معدن فروریخته](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/معدن-شازند.jpg)
گفتوگوی «پیام ما» با بستگان کارگران مفقودشدۀ معدن شازند اراک
نگاههای منتظر به معدن فروریخته
![صدای جمهور آمد](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/دیجیتال-15.jpg)
چهاردهمین انتخابات ریاستجمهوری با مشارکت ۴۰ درصدی برگزار شد
صدای جمهور آمد
![واکاوی مسئلهٔ اقدام به خودکشی درمانگران](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/باشگاه-اندیشمندان.jpg)
در نشست علمی «خودکشی درمانگران: نگاهی بینرشتهای» صورت گرفت
واکاوی مسئلهٔ اقدام به خودکشی درمانگران
![معمای آتشفشان «تفتان»](https://payamema.ir/pubfiles/2024/05/دیجیتال-9.jpg)
کارشناسان و مسئولان در مورد احتمال همیشگی فوران تفتان اتفاقنظر دارند
معمای آتشفشان «تفتان»
![بارش برف و باران امروز ادامه دارد](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/برف-jpg.webp)
بارش برف و باران امروز ادامه دارد
![انسداد راه دسترسی ۱۶۰ روستای لرستان](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/دیجیتال-4-jpg.webp)
۲۲ استان کشور تا پایان هفته بارش برف و باران سنگین را تجربه میکنند
انسداد راه دسترسی ۱۶۰ روستای لرستان
![استاندار تهران: تغییر ساعت ادارات گزینه کاهش مصرف برق](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/1580939_964-jpg.webp)
استاندار تهران: تغییر ساعت ادارات گزینه کاهش مصرف برق
![اکوسیستم استارتاپی عامل آشتی کسبوکاری مردم و نوآوران](https://payamema.ir/pubfiles/2023/12/photo1702386552-jpeg.webp)
گزارش «پیام ما» از نشست بررسی کاربرد فناوریهای نوین در صنایع خلاق
اکوسیستم استارتاپی عامل آشتی کسبوکاری مردم و نوآوران
![مسافران قطار مرگ](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/۶-2-jpg.webp)
گروهی از زنان مکزیک جان خود را برای رساندن غذا به مهاجران به خطر میاندازند
مسافران قطار مرگ
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- محبوبترین تورهای ترکیه کدامند؟
- حداقل سرمایه برای واردات از دبی: آنچه باید بدانید
- چطور زودتر از همه از پیش فروش قطارها مطلع شویم؟
- چه کسانی نمی توانند مهاجرت کنند؟
- تفاوت رهگیری مالیاتی و کد مالیاتی چیست؟
- نوآوریهای جدید تتر در ارائه خدمات مالی دیجیتال
- عمر باتری آیفون 15 پرو مکس در مقابل سامسونگ اس 24 اولترا
- دوره mba و dba مرکز آموزش های آزاد دانشگاه تهران
- آینده واردات عروسک و اسباب بازی از چین به ایران، پیشبینی و ترندها
- قطار رجا؛ انتخابی امن و راحت برای سفرهای شما بیشتر
بیشترین نظر کاربران
![«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/کتاب-چرا-شما-را-نمیگیرن.jpg)
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید