پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | واکاوی مسئلهٔ اقدام به خودکشی درمانگران

واکاوی مسئلهٔ اقدام به خودکشی درمانگران





واکاوی مسئلهٔ اقدام به خودکشی درمانگران

۳۰ خرداد ۱۴۰۳، ۲۲:۵۵

«حسن رفیعی» روانپزشک و عضو کمیتۀ روانپزشکی اجتماعی انجمن روانپزشکان ایران دربارهٔ «خودکشی رزیدنت‌ها» گفت: «نگرشی که به در باب موضوع خودکشی رزیدنت‌ها دیده می‌شود، بیشتر در شکل انکار است و باید به‌دنبال ابعادی غیراز نگرش پزشکی در این باب باشیم.» او اشاره کرد که باید به سبب‌شناسی خودکشی در مورد این جمعیت (رزیدنت‌ها و دستیاران و…) پرداخته شود. این روانپزشک با اشاره به داده‌های انجمن پزشکی آمریکا به میزان بیشتر افسردگی در میان قشر و کادر سلامت نسبت‌به جمعیت عمومی اشاره داشت. 

 

همچنین در سبب‌شناسی عمومی این مسئله با تأکید بر بی‌هنجاری، فساد، رکود اقتصادی و نابرابری و نزول مشارکت سیاسی و «جامعهٔ اتمیزه‌شده» خودکشی آن‌ها را تبیین کرد.  به عقیدۀ رفیعی، در سطح میانه، دسترسی به وسایل خودکشی و نابرخورداری‌ها هم مؤثر هستند. او در ادامه با اشاره به یک فراتحلیل انجام‌شده در این زمینه، تأکید کرد که اقدام به خودکشی در افرادی که انفرادی کار می‌کنند و یا  داروی «بنزای» و داروهای مشابه را مصرف می‌کنند، بیشتر است. همچنین با اشاره به پرخطربودن این رشته در بعد محیط کار و موضوع مؤلفه‌های شخصیتی افرادی که جذب این رشته می‌شوند، اطلاعاتی ارائه کرد. از نظر رفیعی، در سطح محیط کار، استرس و قرارگیری در معرض اخبار ناگوار، رنج و عذاب بیماری و مرگ دیگران، دسترسی به دارو، انتظارات دیگران، عدم تعادل بین محیط کار و زندگی و کاهش رضایت شغلی در خودکشی پزشکان مؤثر هستند. همچنین در سطح ویژگی‌های شخصیتی، افرادی که جذب این رشته می‌شوند، کمال‌طلبی، وظیفه‌مندی، عدم تمایل به کمک‌گرفتن از متخصص و پرداختن به جزئیات را در خود می‌پرورانند.

مهرداد عربستانی، انسان‌شناس: «ایرانیان از نظر شدت تجربۀ هیجانات منفی مانند خشم و استرس و تجربه ناکامی اولین تا سومین جایگاه را به خود اختصاص داده‌اند.»

«مهرداد عربستانی»، انسان‌شناس، دیگر مهمان این نشست بود. عربستانی با اشاره به اینکه صحبت‌هایش بیشتر ناظر بر مواردی است که مشروط بر موقعیت است، سخنانش را آغاز کرد. او با اشاره به نظرسنجی‌های بین‌المللی گفت: «ایرانیان از نظر شدت تجربۀ هیجانات منفی مانند خشم و استرس و تجربه ناکامی اولین تا سومین جایگاه را به خود اختصاص داده‌اند.» از نظر عربستانی وقتی سخن از «خودکشی رزیدنت‌ها» مطرح شده، به این معنا نیست که این مسئله در میان اقشار دیگر وجود ندارد. «این موضوع که از قدیم‌الایام پزشکان به‌دلیل جایگاه ویژهۀ خود، به‌عنوان سرمایۀ انسانی مهمی قلمداد می‌شدند، منجربه این می‌شود که خودکشی یک رزیدنت بیشتر توجه جلب می‌کند و درک ما را از میزان خودکشی دچار اختلال و سوگیری شناختی می‌کند.» از نظر این پژوهشگر انسان‌شناسی،  نپرداختن و دردسترس‌نبودن تجربهٔ زیستۀ اقشار خاص و اینکه اطلاعات کاملی از علت‌شناسی در میان نیست، درک دقیق مسئلهٔ خودکشی در میان پزشکان را دشوار می‌کند. 

 

همچنین تنزل جایگاه پزشکی در میان مردم و تنزل منزلت پزشکان و دردسترس‌بودن اطلاعات دارویی و بی‌نیازی نسبی مردم به این گروه باتوجه‌به وجود فضای اطلاعاتی مجازی و ادغام طب سنتی و همین‌طور آموزش‌های پزشکی (ایجاد عدم تناسب با انتظارات فرد تازه‌وارد به این رشته از خودش و مواجه‌شدن با شرایطی که انتظارش را نداشته است) همگی سبب ایجاد حس نارضایتی و ناکامی بیشتر در این قشر شده است.

 

«عباس وثوق»، عضو هیئت علمی مؤسسۀ ملی تحقیقات سلامت دانشگاه علوم پزشکی تهران و متخصص پزشکی اجتماعی، مهمان دیگر نشست بود. او با پرداختن به سیر تحولی شبکۀ بهداشت جامعۀ خدمات سلامت از دهۀ ۴۰ تاکنون به بحث خودکشی پزشکان پرداخت. وثوق با اشاره به اینکه اپیدمی در این مورد در میان نیست، ولی طغیان خودکشی را شاهد هستیم، تأکید کرد که ضرورت این مسئله در دستور کار قرار گرفته است. «از جمله اقدامات انجام‌شده در این زمینه برنامۀ ملی سلامت روان است که تعهدات سیاسی و منابع مالی برای آن در نظر گرفته شد و سبب شد در شبکۀ بهداشتی و درمانی دسترسی به روانشناس بالینی اضافه شود.» به نظر وثوق این امر کمک‌دهنده است، ولی کافی نیست. در این راستا با نگاه رویکرد سیستمی یعنی تغییر سیاست‌ها و قوانین همچون کشور آمریکا برای کادر درمان و تغییر بسته‌های ساختاری و اشتراک اهداف و کارکرد سه سازمان نظام پرستاری، نظام روانشناسی و نظام پزشکی کارساز است. از نظر او، ازآن‌جایی‌که جامعۀ پزشکی در کل دنیا سیستم مشکلات بسیاری دارد و مداخله در آن دشوار است، باید با آزمون و پایلوت پیش رفت.

 

«حمید یعقوبی»، دانشیار روانشناسی بالینی دانشگاه شاهد و رئیس جمعیت علمی پیشگیری از خودکشی، دیگر سخنران نشست خودکشی درمانگران بود. او در ابتدا با اشاره به روند نزولی نرخ خودکشی در کل دنیا و‌ مقایسه با روند افزایشی در ایران طی ۲۰ سال اخیر، بحث داغ ننگ خودکشی را طرح کرد. یعقوبی به پژوهشی اشاره کرد که در آن به دسته‌بندی‌های مختلفی از مسائل بین‌فردی، عوامل کلان اجتماعی و عوامل اجتماعی مربوط به خودکشی پرداخته شده بود. طبق این پژوهش، خودکشی فقط قابل تقلیل به فرد نیست و باید به مسائل کلان مربوط به آن هم پرداخت. ضمن اینکه نگرش مردم به پزشکان هم تغییر کرده و جایگاه آن‌ها دچار تنزل شده است. یعقوبی با اشاره به مدل برنامۀ پیشگیری از خودکشی دانشگاه کالیفرنیا و اثربخشی این مدل بر غربالگری دانشجو و رزیدنت‌ها به‌صورت مرتب، کمک‌گرفتن پزشک از متخصص و پزشکان دیگر، محدودیت دسترسی به ابزار کشنده، آموزش افراد کلیدی، ارتقاء سواد پیشگیری، نشانه‌شناسی خودکشی، بر لزوم اجرای طرح بتا (بپرس، ترغیب کن و ارجاع بده یا همانQpr) تأکید کرد. 

به اشتراک بگذارید:





پیشنهاد سردبیر

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

بیشترین بازنشر