در تقویم هفتۀ محیط زیست و در مناسبتهای جهانی همواره یک یا چند روز برای حفظ محیط طبیعی نام گذاری شده است
حفاظت جنگل پیشنیاز حفظ محیط زیست طبیعی
محیط طبیعی پیرامون بشر متشکل از بومسازگانهای متعددی است که در بستری از یک سیمای سرزمین و در ارتباطی پیچیده با هم قرار گرفتهاند
۲۵ خرداد ۱۴۰۲، ۱:۳۰
در تقویم هفتۀ محیط زیست و در مناسبتهای جهانی همواره یک یا چند روز برای حفظ محیط طبیعی نام گذاری شده است. محیط طبیعی پیرامون بشر متشکل از بومسازگانهای متعددی است که در بستری از یک سیمای سرزمین و در ارتباطی پیچیده با هم قرار گرفتهاند. جنگلها، مراتع، چمنزارها، کوهها، دریاها و رودخانه از مهمترین مولفههای محیط طبیعی هستند. در این بین جنگلها، توسعهیافته ترین و یا به عبارت سادهتر کاملترین بومسازگان طبیعی هستند که به واسطه توسعه ساختار از سازماندهی شگفتآوری برخوردارند. حیرتانگیز است که هزاران گیاه بدون هوشمندی انسانی میتوانند فضای جنگل (مکان) و حتی زمان را با هم شریک شده و به شکل پیچیدهای یک جامعه گیاهی را در جنگلها تشکیل دهند. جنگلها کارکردهای متعددی داشته و نقشهای غیر قابل جایگزین در حفظ حیات بر روی زمین ایفا میکنند.
اما چرا حفاظت از جنگلها نقش مهمیدر حفظ محیط طبیعی پیرامون بشر دارد ؟ نخست اینکه جنگلها نقش مهمیدر حفاظت از حیات بشر و افزایش تابآوری زمین در مواجه با مخاطرات طبیعی دارند. تغییرات اقلیمی و اثرات آن بر زندگی انسانها به قدری آشکار است که روزانه شاهد انتشار اخباری در این خصوص در رسانهها هستیم. کاهش منابع آب، فرسایش خاک، از بین رفتن حاصلخیزی اراضی کشاورزی و تکرار مخاطرات حدی در حال رخ دادن است. در این بین جنگلها به عنوان مهمترین تعدیلکننده اقلیم پیرامون زمین نقش موثری در افزایش تاب آوری سرزمینی در برابر این پدیده مخرب دارند. جذب آلاینده و به ویژه دی اکسید کربن در مقیاس جهانی موجب کاهش اثرات تغییرات اقلیمی میشود. در جنگلهای جوان و در حال رشد بیشترین میزان از جذب رخ میدهد و در جنگلهای طبیعی با دخالتهای مناسب پرورشی میتوان میزان جذب دی کسید کربن را افزایش داد. در عین حال با توجه به دیرزیستی بالای درختان کربن جذب شده سالها به شکل چوب در تنه درختان و پس از قطع به شکل مصنوعات چوبی ذخیره خواهد شد.
دوم اینکه جنگلها نقش غیر قابل انکاری در تامین آب دارند. بحران جدی کمبود آب شرب در جهان و در کشوری مانند ایران بسیار جدی است و زندگی در سرزمینهای خشک و نمیه حشک را به شدت ریسکپذیر خواهد کرد. جنگلها از مهمترین منابع تامین آب شرب هستند و از طریق باران ربایی بخش مهمی از آبخوانها را تغذیه میکنند. به عبارت دیگر حفظ جنگلها حفظ کارخانههای تولید آب است.
سوم اینکه جنگلها از مهمترین تولید کنندهها در طبعیت بوده و تولید زیستی در آنها در قیاس با سایر بوم سازگانهای خشکی در میزان حداکثر است. تولید زیستی آغاز حیات در زمین است و جنگلها میتوانند حامی خوبی برای شکلگیری زیستگاه برای سایر جانداران باشد.
چهارم نقش جنگلها در تامین زیستگاه برای گروه بیشماری از جانداران است. حفظ تنوع زیستی از اولویتهای برنامههای سازمان ملل در حفاظت از محیط زیست است. نکته جالب این است که بیش از نیمیاز کل جانداران شناخته شده در جهان اعم از گیاهان و جانوران و سایر اشکال زیستی در جنگلها زندگی میکنند. تنوع زیستگاهها در یک بوم سازگان جنگلی به حدی زیاد است که بسیاری از آنها ناشناخته ماندهاند. جالب است که تعداد جانداران زنده تنها بر روی یک خشکدار (درختان در حال پوسیدن) در جنگلها بیش از برخی از سایر انواع بوم سازگانها است. از این رو اگر هدف حفاظت از تنوع زیستی باشد حفظ جنگلها میتواند اولویت برنامههای حفاظت باشد. در حقیقت جنگلبانها در خط مقدم حفاظت از زیستگاهها در جنگلها هستند. زیستگاهها در جنگلها از نظر اندازه و شکل دارای تنوع جالبی هستند که در بین تمامیبوم سازگانها منحصر به فرد است. حیات بسیاری از زیستمندان کاملا به جنگلها بستگی دارد و از بین رفتن جنگلها مقدمه ای برای حذف این جاندارن و سایر زنجیرههای غذایی است. علاوه بر این از نقطه نظر محیط زیست انسانی نیز افزایش تابآوری سرزمینی، تعدیل اقلیم و تامین امنیت غذایی در گروه حفاظت از جنگلها است.
و نکته آخر اینکه اگرچه انسانها دور از طبیعت زندگی میکنند و ارتباط مستقیم بین شهروندان و طبیعت پیرامون در حداقل است اما در مقیاس سرزمینی پایداری سکونت پایدار انسان در این مناطق مستلزم حفظ ارتباط و سلامت بین اجزاء طبیعت و به ویژه جنگلها است. این موضع تا حدی اهمیت دارد که عنوان میشود زندگی بشر در آینده کاملا در گروه حفظ جنگلها است. با این حال جنگلهای طبیعی در سرزمین ایران و بسیاری از مناطق جهان در حال نابودی است. از این رو حفظ محیط زیست بدون حفاظت از جنگلها بی معنی است. تغییر کاربری اراضی، سد سازی، قاچاق، زمین خواری، چرای دام و موراد متعدد دیگر از مهمترین عوامل آسیب رسان به جنگلهای کشور هستند.
برای برون رفت از وضعیت کنونی نگهداشت جنگلها بایستی در اولویت سیاستگذاران بخش منابع طبیعی و محیط زیست باشد. در گام نخست کنترل عوامل آسیبرسان و به حداقل رساندن اثرات مخرب آشفتگیهای انسانی در اولویت است. با ادامه روند کنونی هراقدامیدر جهت احیاء جنگلها نتیجه مطلوبی به دنبال نخواهد داشت. در گام بعد برنامهریزی در جهت بازگشت اکوسیستمیدر منابع جنگلی دارای اولویت است. بخش اعظم جنگلهای کشور در وضعیت تخریب قرار گرفته اند. احیاء این بومسازگان مستلزم اقدامات اکولوژیک بر پایه دانش فنی و برآمده از تحقیقات جنگلهای کشور است. در شمال کشور جنگلهای هیرکانی در وضعیتی قرار گرفتهاند که بدون اقدام عملی با شتاب قابل توجهی به سمت نابودی پیش خواهند رفت و نجات جنگلها مستلزم اقدامات فنی در راستای افزایش پیچیدگی و تاب آوری این جنگلها در برابر عوامل آسیب رسان محیطی است. در جنگلهای ارسباران وضعیت به مراتب پیچیده و دشوار به نظر میرسد و احیاء جنگلهای بلوط زاگرس در نهایت بیتوجهی افکار عمومیو دستگاه اجرا عملا در کوتاه و میان مدت دور از تصور است. برونرفت از وضعیت کنونی مستلزم بازگشت به طبیعت و تسهیل فرایندهای طبیعی در راستای بازگشت اکوسیستمیجنگلها است. بی شک با ادامه وضعیت کنونی بسیاری از مناطق غیر قابل سکونت و نظر زیستی بسیار نا امن و شکننده خواهد بود. از این رو در هفته پیش رو که هفته محیط زیست نامیده شده است یادآوری این نکته ضرورت دارد که حفظ محیط زیست با تخریب روز افزون بومسازگانهای طبیعی و به ویژه جنگلها میسر نخواهد بود.
مطالب مرتبط
تعداد قربانیان زلزله ژاپن به ۲۳۶ نفر افزایش یافت
پاییز سال ۲۰۲۳ محققان دانشگاه تگزاس با یک الگوریتم هوش مصنوعی، ۷۰ درصد زمینلرزهها را یک هفته پیش از وقوع آنها بهدرستی پیشبینی کردند
امیدهای گمراهکننده برای پیشبینی زلزله
تعداد جانباختگان زلزله ۷.۶ ریشتری ژاپن تاکنون ۳۰ نفر
نرخ فرونشست ایران 5 برابر میانگین جهانی
مرکز پژوهشهای مجلس میگوید هیچ منطقهای در کشور مقاوم نیست
شهرهای ایران لرزان در برابر زلزله
ریسکهای زلزله در تهران
مدیرکل مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان:
زمینلرزه زاهدان، تاکنون بیش از ۷۰ مصدوم داشته است
قربانیان متعدد یک زلزلهٔ متوسط
پایان عملیات جستوجو در هرات
تعداد بالای زنان مفقودشده در «زندهجان»
برآوردها نشان میدهد شمار قربانیان افزایش مییابد
تلفات در هرات به ۲۰۰۰ نفر رسید
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- روغن صنعتی مایعی جادویی برای افزایش عمر مفید ماشین آلات
- ۱۰ ماده غذایی که به شما در سفر به سوی کاهش وزن کمک میکنند
- چاپ ترافارد؛ هر آنچه که باید درباره این نوع چاپ دستی بدانید
- اقدامات لازم برای اسباب کشی و جابجایی منزل
- بسته بندی مواد پودری با دستگاه ساشه: شغل پردرآمد این روزها
- طبع روغن زیتون در طب سنتی چیست؟ معرفی 4 خواص روغن زیتون
- خرید ساک دستی تبلیغاتی چه مزایایی برای هر برند دارد؟
- تعریف درست هوش مصنوعی (AI) چیست؟
- 10 ایده شغل دوم با سرمایه اولیه کم برای کارمندان
- مقایسه تعرفه پنلهای پیامکی و تبلیغاتی بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید