کمیسیون اتحادیه اروپا قصد دارد واردات نفت خام روسیه را تا ۶ ماه دیگر و فرآورده‌های نفتی تصفیه شده را تا پایان سال ۲۰۲۲ تحریم کند. این یکی از بزرگترین و پرهزینه‌ترین اقداماتی است که اتحادیه اروپا در حمایت از اوکراین و همزمان قطع وابستگی به سوخت‌های فسیلی روسیه انجام می‌دهد.

اورسولا فون درلین، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا در سخنرانی خود در پارلمان اروپا با صحبت درباره جزئیات این طرح پیشنهادی به عنوان بخشی از بسته ششم تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه روسیه درباره خبر ممنوعیت تدریجی نفت روسیه گفت: «بگذارید واضح بگوییم، این کار آسانی نیست. برخی از کشورهای عضو به شدت به نفت روسیه وابسته‌اند. اما ما روی آن کار می‌کنیم. ما حالا می‌خواهیم نفت روسیه را ممنوع کنیم.»
به گزارش گاردین، ۲۵درصد از واردات نفت اتحادیه اروپا از روسیه انجام می‌شود که بخش بزرگی از درآمد کرملین را شامل می‌شود. اما میزان وابستگی کشورهای عضو اتحادیه اروپا به نفت روسیه با یکدیگر متفاوت است. به گزارش رویترز، کشورهایی مانند مجارستان و اسلواکی به دلیل ناتوانی در قطع ناگهانی واردات نفتی و زغال‌سنگی از مخالفان این طرح بودند. اما این طرح برای این کشورها استثنا قائل می‌شود و آنها می‌توانند تا پایان سال ۲۰۲۳ تحت قراردادهای فعلی خود با روسیه،‌ نفت را وارد کنند.
حفظ امنیت ملی و محیط زیست
جنگ اوکراین باعث کاهش عرضه انرژی شد و بازار گاز اروپا را به آشفتگی کشاند. صادرات روسیه در سه ماهه اول سال ۲۰۲۲، نسبت به سه ماهه اول سال گذشته ۳۰درصد کاهش پیدا کرد.
جفری فرنکل، استاد دانشکده دولت جان‌اف‌کندی در دانشگاه هاروارد و یکی از اعضای تیم مشاوران اقتصادی بیل کلینتون در گزارشی در وب‌سایت گاردین نوشته است که جنگ اوکراین باعث شده تا توجه‌ها به سمت بکارگیری از سیاست‌های برد-برد بیشتر شود. از حذف یارانه‌های نفتی و زغال‌سنگ گرفته تا افزایش مالیات نفتی. جنگ اوکراین باعث شده تا مسائل امنیت ملی در سیاستگذاری‌های حوزه انرژی در کشورهای غربی اهمیت بیشتری پیدا کنند. در عین حال دولت‌ها همچنان باید آسیب‌های محیط زیستی خود را کاهش دهند؛ به ویژه انتشار گازهای گلخانه‌ای. به گفته فرنکل هر دو هدف جغرافیایی و محیط زیستی اهمیت بسیاری دارند و باید با یکدیگر سنجیده شوند.
تحریم آسان‌ترین راه قطع وابستگی نفتی
فرنکل می‌گوید که برخلاف تصور عده‌ای، این دو موضوع با یکدیگر در تضاد نیستند. کشورهای غربی اقدامات بسیاری می‌توانند انجام دهند که هم به نفع محیط زیست باشد و هم پاسخگوی اهداف جغرافیایی کشورها. فرنکل معتقد است اعمال تحریم‌ها که تقاضا برای واردات سوخت‌های فسیلی را کاهش می دهد یکی از راه‌های آشکار پیش‌روی اتحادیه اروپاست.
فرنکل در ادامه به گزینه‌های پیش روی دولت‌ها و سیاست‌های برد-برد می‌پردازد. اولین راه گزینه مشخصی است: دولت‌ها باید جلوی طولانی‌تر شدن عمر استفاده از زغال‌سنگ و پرداخت یارانه‌های زغال‌سنگی را بگیرند. صندوق بین‌المللی پول تخمین می‌زند که یارانه‌های انرژی جهانی (شامل نفت و گاز طبیعی و زغال‌سنگ) چه از طرف تولید‌کننده و چه مصرف‌کننده سالانه از ۵ هزار میلیارد فراتر می‌روند. یارانه‌های سوخت‌های فسیلی به تنهایی در آمریکا سالانه ۲۰ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود.
قطع یارانه‌های نفتی
این استاد دانشگاه می‌گوید پس از این اقدام، سیاستگذاران باید قوانین گاز طبیعی را تنظیم کنند. قاره اروپا خود را به نفت روسیه وابسته کرده اما صادرات گاز طبیعی مایع آمریکا می‌تواند به جایگزین شدن آن کمک کند. روش دیگر عدم اختصاص یارانه نفتی است. یارانه‌های نفتی در جهان نزدیک به ۱.۵هزار میلیارد در سال می‌رسد. اگر آمریکا می‌خواهد زمین‌های فدرال بیشتری را حفاری کند دیگر نباید آن‌ها را با قیمتی کمتر از نرخ بازار اجاره دهد.
فرنکل معتقد است که دولت‌های غربی باید مانند جو بایدن از ذخایر نفتی موجود خود استفاده کنند. برخی از روسای جمهور از ذخایر نفتی برای رسیدن به اهداف سیاسی خود استفاده می‌کنند اما رئیس‌جمهور آمریکا برای جبران کمبود عرضه به خزانه دست برد.
واکنش‌ها برای کاهش قیمت انرژی نباید برای محیط زیست مضر باشد
دولت‌ها باید مالیات روی محصولات تجاری نفتی را بالا ببرند. برخی از ایالت‌های آمریکا طرح «مالیات بنزین در تعطیلات» را اجرا می‌کنند تا از مصرف‌کنندگان در برابر افزایش شدید قیمت جهانی نفت محافظت کنند. برخی کشورهای دیگر نیز سعی می‌کنند از شهروندان خود در برابر افزایش قیمت انرژی محافظت کنند. اما این اقدامات با اینکه از لحاظ سیاسی ممکن است قابل درک باشد اما جزو بدترین تصمیم‌های اقتصادی‌اند: انگیزه مصرف‌کننده سوخت برای صرفه‌جویی را می‌گیرند. اقدامی که به نفع روسیه و به ضرر محیط زیست است.
اختصاص یارانه‌های انرژی‌های تجدیدپذیر
دولت‌ها علاوه بر تبلیغ علیه نفت و زغال‌سنگ همچنان باید به دنبال انرژی‌های تجدیدپذیر باشند. حفظ روند گذار به سمت انرژی‌های بادی و خورشیدی مهم است؛ به دلایل ژئوپلیتیکی و محیط زیستی. یارانه‌های دولتی برای انرژی‌های تجدیدپذیر شامل حمایت از تحقیقات درباره فناوری ذخیره انرژی می‌تواند نقش مهمی بازی کند. آمریکا و اروپا باید بر خلاف میل‌شان تعرفه‌ها و دیگر موانع واردات پانل‌های خورشیدی و توربین‌های بادی را کاهش دهند. واردات این اقلام باعث کاهش هزینه‌های انرژی‌های تجدیدپذیر شده است.
نیاز به استفاده از انرژی هسته‌ای
فرنکل معتقد است که دولت‌های اروپایی نباید تمام نیروگاه‌های هسته‌ای خود را کنار بگذارند. آلمان قصد دارد علاوه بر بستن ۳ نیروگاه هسته‌ای خود در دسامبر گذشته، ۳ نیروگاه دیگر را نیز تا پایان امسال تعطیل کند. این تصمیم سال ۲۰۱۱ در واکنش به فاجعه فوکوشیما گرفته شد و آلمان تصمیم گرفت به مرور نیروگاه‌های هسته‌ای خود را تعطیل کند. نتیجه این اقدام، وابستگی بیشتر به زغال‌سنگ و واردات سوخت‌های فسیلی روسیه و در نتیجه افزایش انتشار دی‌اکسیدکربن شده است.
کشورهای دیگر نسبت به نیروگاه‌های هسته‌ای دید متفاوتی دارند. برخی معتقدند تعداد جان‌باختگان حادثه هسته‌ای ژاپن کمتر از کشته‌های استخراج معدن و سوزاندن زغال‌سنگ در سال است. انگلستان قصد دارد ۸ راکتور هسته‌ای جدید بسازد. بخشی از دلیل آن کاهش وابستگی به واردات نفتی است.
شبکه بین‌المللی صلح سبز که در ۵۵ کشور فعال است و بیش از ۳ میلیون حامی دارد در تحلیلی که چند وقت پیش منتشر کرد، نشان می‌دهد اقدامات کوتاه‌مدت در بخش حمل‌ونقل می‌تواند مصرف نفت اروپا را تا ۴۰ میلیون تن کاهش دهد و به اروپا اجازه دهد تا واردات نفتی روسیه به ارزش ۱۹.۷ میلیارد یورو را در عرض چند ماه قطع کند. این اقدام همچنین انتشار گازهای گلخانه‌ای اتحادیه اروپا را سالانه ۱۴۴ میلیون تن کاهش می‌دهد که معادل ۹۳ میلیون خودرو است. بیش از یک چهارم انتشار گازهای گلخانه‌ای اتحادیه اروپا به بخش حمل و نقل مربوط می‌شود. سازمان صلح سبز در گزارش خود می‌گوید ۵ اقدام کوتاه‌مدت پیش‌زمینه اقدامات اولیه استقلال از نفت به شمار می‌روند؛ اقداماتی شامل ممنوعیت پروازهای کوتاه‌برد، قیمت مقرون‌به‌صرفه حمل و نقل عمومی و افزایش دورکاری می‌تواند تقاضا برای نفت را ۷.۱درصد کاهش دهد.
رهبران اروپا در دور پنجم تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه مسکو طرحی را تنظیم کردند که واردات زغال‌سنگ از ماه آگوست را ممنوع می‌کند. نفت یکی از منابع اصلی درآمد روسیه است. آمریکا و انگلستان نفت روسیه را تحریم کرده‌اند و اتحادیه اروپا نیز برنامه دارد واردات آن را ممنوع کند.