ساحل مکران و مساله زلزله و سونامی
۲ اسفند ۱۴۰۰، ۰:۰۰
مکران تنها نقطه ساحلی ایران به یک دریای آزاد -دریای عمان و اقیانوس هند- است. بزرگترین زمینلرزهای که تاکنون در فلات ایران و منطقه مکران ثبت شده، زلزلهای به بزرگی 8.2 است که در 27 نوامبر 1945 رخ داده. زلزله و سونامی 7 آذر 1324 مهمترین رخداد شناخته شده در سده قبل در ساحل مکران ایران و پاکستان است. آب تقریباً تا 1 کیلومتر در پسنی (پاکستان) به صورت سیلاب در ساحل پیشروی کرد و 80 درصد خانهها را در بر گرفت. این زمینلرزه در اثر گسیختگی در گسل، فرورانش در امتداد خط ساحلی دریای عمان ایجاد شد و در نتیجه آن چهار گِلفشان بزرگ از آب بیرون آمدند. با توجه به ارزیابی خطر سونامی برای مناطق ساحلی مکران، حداکثر موج سونامی در خلیج فارس میتواند به ارتفاع 3.5 متر برسد.
همین بررسیها نشان میدهد که بیشینه ارتفاع امواج سونامی در ساحل مکران در جنوب استانهای سیستان و بلوچستان و هرمزگان ممکن است به 15 متر برسد. همگرایی سالانه افقی حدود 4 سانتیمتری پهنه مکران، وجود 9 گلفشان، وقوع زلزلههای بزرگ، وجود 16 آتشفشان در امتداد غرب به شرق، به عنوان مثال، آتشفشان کوه سلطان در پاکستان و آتشفشانهای تفتان و بزمان در ایران، همگی نشان میدهد فرورانش مکران فعال است. با وجود لرزهخیزی زیاد در پهنههای فرورانش، میزان وقوع زلزله در پهنه مکران نسبتاً کم است. متوسط دوره بازگشت زلزلههای با بزرگای 8 در مکران تقریباً 150 سال است. لرزهخیزی در منطقه مکران، در 16 آوریل 2013 سراوان با بزرگای (MW) 7.8، گوهران-بشاگرد در 11 مه 2013 با بزرگای 6.2 و 24 سپتامبر 2013 در آوران پاکستان با بزرگای 7.7 ، دلایل اصلی فعال بودن این منطقه هستند.
در زلزله 2013 سراوان در مکران با شدت Mw7.8 یک نفر در ایران و 41 نفر در سمت پاکستانی مکران کشته شدند. تعداد کم قربانیان این زمینلرزه به دلیل تراکم کم جمعیت در سمت ایرانی مکران و عمق زمینلرزه (70 کیلومتری) بود. مرز ورقه عربستان و اوراسیا با منطقه فرورانش مکران مشخص میشود. گسیختگی در گسل فرورانش مکران در نوامبر 1945 موجب زلزله و سونامی مرتبط با آن شد.
منطقه خشکی مکران توسط گسلهای امتداد لغز بزرگ (گسل چمن، گسل قزابند، گسل اورنچ-نال و گسل میناب) محدود میشود. ما کاتالوگ زلزله را گردآوری کردهایم و فرآیند تخمین کامل بودن کاتالوگ و پارامترهای لرزهخیزی را انجام دادهایم. تکانههای اصلی زمینلرزههای فاجعهبار، به عنوان مثال کویته 1935 با بزرگای 7.7 در راستای گسل غذابند و زلزله آوران پاکستان با بزرگای 7.7 به ترتیب در امتداد گسل چمن رخ داده است.
این فرضیه که ناحیه فرورانش غربی مکران در مقایسه با شرق مکران از نظر لرزهای ساکتتر و کملرزهتر است عمدتاً از بررسی رخداد زلزلههای ثبتشده و مطالعات دیرینهلرزهای نشأت میگیرد. زمینلرزههای بزرگ کمی در امتداد بخش غربی، بهویژه در طول 500 سال گذشته رخ داده است، و تنها یک رویداد مهم که فرض میشود در سال 1483 با بزرگی استنباط شده 8.0 به این پهنه منتسب است. بررسیهای پادگانههای ساحلی نشان میدهد که بخش غربی حدود 2 متر در ده هزار سال گذشته (عهد حاضر: هولوسن) بالا رفته است، با ارتفاع موج احتمالی سونامی تا 4 متر که احتمالاً با زلزلهای مربوط به سال 1008 پس از میلاد مرتبط است اما شواهد دیرینه لرزهای مستقیم کمی وجود دارد که نشان دهد زمینلرزههای بزرگ در نیمه غربی در 1000 سال گذشته رخ داده است.
قطعهبندی گسلهای لرزهزا میتواند توضیحی برای تفاوتهای آشکار لرزهخیزی در امتداد مکران فرهم کند. ساختارهای روی ورقه اصلی اوراسیا، مانند منطقه خط درز سیستان و همچنین ساختارهای روی ورقه فرورانش شمال ورقه عربی، مانند گسل «سون» میتواند دلیل ساختاری برای چنین قطعهبندی فراهم کند. با هدایت نتایج تاریخی و دیرینهلرزهای، این فرضیه مطرح شده است که مکران ممکن است در امتداد گسل فرورانش ساحلی به دو بخش اساساً متفاوت تقسیم شود .
برخی شواهد حاکی از آن است که گسلش در پهنه فرورانش در این ناحیه در زمین لرزههای 16 آوریل 2013 و 24 سپتامبر 2013 میتواند مقدمهای برای یک گسلش بزرگ و زلزلهای با بزرگای بیش از 8 در مکران باشد. بررسی دقیق زمینلرزهها از خط ساحلی ایران (میانبندر جاسک در ایران) در شرق، تا ساحل پاکستان و بندر کراچی با حدود 20 میلیون جمعیت در انتهای شرقی آن ضروری است.
برآوردهای حداکثر بزرگا برای زمین لرزههای ناحیه فرورانش در مکران کمتر تحت تأثیر استدلالهای قطعهبندی گسل ساحلی قرار گرفته است. برآوردهای جدید برای بزرگای زمینلرزه در مکران بر اساس مطالعات حرارتی و هندسه گسل محاسبه و حد بالایی بر اساس این فرض است که کل گسل ساحلی مکران از جاسک تا کراچی در یک رخداد زلزله و با هم گسیخته شود. ابرگسله ناحیه فرورانش مکران با طول حدود 800 کیلومتر از جاسک تا کراچی، و از گسل میناب-زندان در ایران در غرب، تا گسل چمن در پاکستان در غرب منتهی میشود. اگر کل طول این گسل در بدترین حالت به یکباره در یک زلزله گسیخته شود، زلزلهای با بزرگای 9 قابل انتظار خواهد بود. چنین زمینلرزهای در مرز پهنه فرورانش موجب سونامی با ارتفاع بیش از 20 متر نیز میتواند بشود. بر اساس اطلاعات موجود بازگشت چنین زمینلرزه بزرگی هر 3 تا 5 هزار سال یک بار ممکن است. بنابراین احتمالش بسیار بسیار کم است، ولی به هر حال احتمال کم آن نیز قابل توجه است.
مطالب مرتبط
بارش برف و باران امروز ادامه دارد
۲۲ استان کشور تا پایان هفته بارش برف و باران سنگین را تجربه میکنند
انسداد راه دسترسی ۱۶۰ روستای لرستان
گزارش «پیام ما» از نشست بررسی کاربرد فناوریهای نوین در صنایع خلاق
اکوسیستم استارتاپی عامل آشتی کسبوکاری مردم و نوآوران
گروهی از زنان مکزیک جان خود را برای رساندن غذا به مهاجران به خطر میاندازند
مسافران قطار مرگ
دود نیشکرهای سوخته هوای خوزستان را آلوده کرد
چتر سیاه بر آسمان اهواز
کشمکش بین ارگانهای دولتی و تولیدکنندگان کمبود شیرخشک را تشدید کرد
مداخلهٔ بینتیجهٔ دولت در بازار شیرخشک
وزیر نیرو و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با معاون رئیسالوزرای طالبان دیدار کردند
موضعگیری دوگانه دربارهٔ حقابهٔ هیرمند
فعالان جهانی هشدار میدهند
میراث «غزه» زیر بمباران
پیگیری برای ثبت یک میراث ناملموس ادامه دارد
فصل انارچینی
بیماران «آتروفی عضلانی نخاعی» معطل پاسکاری وزارت بهداشت برای تدوین پروتکلهای توزیع دارو هستند
توزیع قطرهچکانی داروهای بیماران SMA
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- ۱۰ ماده غذایی که به شما در سفر به سوی کاهش وزن کمک میکنند
- چاپ ترافارد؛ هر آنچه که باید درباره این نوع چاپ دستی بدانید
- اقدامات لازم برای اسباب کشی و جابجایی منزل
- بسته بندی مواد پودری با دستگاه ساشه: شغل پردرآمد این روزها
- طبع روغن زیتون در طب سنتی چیست؟ معرفی 4 خواص روغن زیتون
- خرید ساک دستی تبلیغاتی چه مزایایی برای هر برند دارد؟
- تعریف درست هوش مصنوعی (AI) چیست؟
- 10 ایده شغل دوم با سرمایه اولیه کم برای کارمندان
- مقایسه تعرفه پنلهای پیامکی و تبلیغاتی
- مقاصد جذاب و معروف برای کمپ زدن در طبیعت بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید