حفاظت، از الزامات توسعه است
۱۲ آذر ۱۳۹۹، ۱۰:۱۲
حفاظت، از الزامات توسعه است
یادداشتی از علیرضا محمدی عضو هیئت علمی گروه علوم و مهندسی محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی جیرفت
انتخاب کارآمد و مدیریت مناطق حفاظت شده یکی از مهمترین راهکارها برای حفاظت پایدار از تنوع زیستی در برابر تخریبهای شتاب زده بشر است. این تخریبها بر اثر توسعه ناپایدار، ایجاد بدون ملاحظه شبکههای جادهای، گسترش زمینهای کشاورزی و تخریب جنگلها در سراسر کشور به وجود آمده است. تمام الگوهای مناطق حفاظت شده در دنیا هم تنها برای حفظ تنوع زیست محیطی و رسیدن به توسعه پایدار است. شبکه مناطق حفاظت شده کشور، بر مبنای حفاظت از گونههای بزرگ جثه و شکاری مثل خرس، قوچ، میش و پلنگ و یوزپلنگ تعریف شده است،
در صورتی که امروزه در دنیا به سمت برنامه ریزی سیستماتیک در این زمینه حرکت کردهاند تا مناطق انتخاب شده، کل گونههای حیات وحش را پوشش بدهد.
حدود 11 درصد از وسعت کشور را مناطق حفاظت شده به خود اختصاص داده است اما طبق کنوانسیونهای بین المللی همه کشورها باید تا سال 2020 به 17 درصد مساحت کشور برسند.
کشور ما برای رسیده به این نقطه 6 درصد کم دارد و ما باید شبکه حفاظت شده کشور را برای افزایش کارایی حفاظت از تنوع زیستی، به صورت سیستماتیک گسترش دهیم. اما متاسفانه درک درستی از ارزیابی پراکنش حیات وحش و گونههای مختلف گیاهی وجود ندارد، بهویژه درباره خزندگان و کوچک جثهها دچار کمبود اطلاعات هستیم، بنابراین لازم است علاوه بر رفع کاستی شبکههای محیط زیستی حفاظتی، سطح حفاظت را با کمترین هزینه افزایش دهیم. در معرفی مناطق حفاظت شده جدید نیز باید پس از جمعآوری اطلاعات گونههای جانوری، مکانهای مناسب را برای آنها تعیین کنیم و اهداف حفاظتی نیز بر اساس آن تعیین شود.
کشورهای اروپایی در این زمینه، بر اساس اطلاعات جامعی که از فون و فلور مناطق مختلف کشورشان دارند، حرکت میکنند اما در کشور ما پراکنش بسیاری از دوزیستان در معرض خطر و بسیاری از گونههای جانوری نادر، خارج از مناطق اتفاق میافتد. اگر بخواهیم طبق کنوانسیونهای جهانی پیش برویم؛ باید به این مسئله توجه کنیم.
یکی از معضلات دیگر در مناطق حفاظت شده فعلی، عدم حفاظت از کریدورهای زیستگاهی است به ویژه کریدورهای زیستگاهی گونههای در معرض انقراض.
این کریدورها، اغلب خارج از منطقه حفاظت شده قرار دارد، بنابراین نیاز است که به ارتباطات بین شبکهای توجه شود و مناطق انتخاب شده برای حفاظت، به هم نزدیک باشند.
تحقیقات سال 97 در دانشگاه تهران از توسعه شبکه مناطق حفاظتی نشان میدهد که به طور متوسط کمتر از 13 درصد زیستگاههای جانوران داخل مناطق فعلی است و در خارج از مناطق، پتانسیل بالایی برای حضور گونههای جانوری وجود دارد بنابراین لزوم افزایش کارآمد حفاظت تنوع محیط زیستی بر میگردد به این که «مناطق را با چه الگویی انتخاب می کنیم.»
مشاهدات نشان میدهد که بسیاری از مناطق حساس حفاظت شده که گونههای در معرض خطر دارند، توسط جادهها محصور شدهاند
و حتی مرز برخی از این مناطق با جاده مشخص شده است و تنها 30 درصد از مناطق چنین شرایطی را ندارند. به عنوان مثال احداث جاده اصفهان به شیراز از چند سال گذشته در حال انجام است؛ جادهای که فقط یک ساعت و نیمه مسافت را کم میکند اما در طول مسیر از قلب جنگلهای بلوط زاگرس، حتی از درون و حاشیه استان فارس عبور میکند و اثرات بدی بر منطقه میگذارد. ارزیابی اثرات توسعهای برای بسیاری از طرحها، انجام میشود اما به ارزیابی بوم شناختی توجه نمیشود، در واقع فقط ارزیابی اقتصادی و اجتماعی طرحها را در نظر میگیرند. در صورتی که حفاظت، یکی از الزامات توسعه است. وقتی جادهای ساخته میشود، باید نقطهای هم برای عبور حیات وحش در نظر گرفته شود؛ در غیر اینصورت باعث افزایش تصادفات جادهای میشود. با توجه به کمبود محیطبان، کمبود منابع و بودجه محدودی که سازمان محیط زیست دارد، مناطقی هم که برای حفاظت انتخاب میشود، باید در برابر هزینه کم، کارایی بالایی داشته باشد.
نیاز است که سازمان حفاظت از محیط زیست، با دعوت از متخصصان در این زمینه و جمع بندی مطالعات جامع، مناطق را برای حفاظت و ایجاد تنوع زیستی انتخاب کند.
مطالب مرتبط
مرمت و بازسازی «خانه شهر» کرمان به کجا میرسد؟
مجرمان در کرمان به جای زندان، درخت میکارند
محیط زیست کرمان: غازهای وحشی تلف شده در رفسنجان نمونهگیری میشود
آخرین وضعیت سفر در تعطیلات ۲۲ بهمن
ترافیک سنگین در قشم و گیلان و کمبود جا در بوشهر
۲۷ روز پس از حمله تروریستی کرمان
تعداد مجروحان بستری در بیمارستان به ۷ نفر رسید
شهادت نازنین آچکزهی یکی دیگر از مجروحان حادثه کرمان
۱۷ روز بعد از حادثه تروریستی کرمان
ترکشهایی که امکان خارج کردن آنها نیست
افزایش ۲۶ درصدی مرگهای منتسب به آلودگی هوا در ۱۴۰۱
۲۵ مجروح حادثه تروریستی کرمان همچنان بستریاند
وزیران گردشگری ۳۵ کشور آسیایی در راه یزد
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- چاپ ترافارد؛ هر آنچه که باید درباره این نوع چاپ دستی بدانید
- اقدامات لازم برای اسباب کشی و جابجایی منزل
- بسته بندی مواد پودری با دستگاه ساشه: شغل پردرآمد این روزها
- طبع روغن زیتون در طب سنتی چیست؟ معرفی 4 خواص روغن زیتون
- خرید ساک دستی تبلیغاتی چه مزایایی برای هر برند دارد؟
- تعریف درست هوش مصنوعی (AI) چیست؟
- 10 ایده شغل دوم با سرمایه اولیه کم برای کارمندان
- مقایسه تعرفه پنلهای پیامکی و تبلیغاتی
- مقاصد جذاب و معروف برای کمپ زدن در طبیعت
- 8 نمایندگی تعمیر پکیج ایران رادیاتور در تهران + اطلاعات تماس بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید