سایت خبری پیام ما آنلاین | 40 سال محیط‌زیست را قربانی کردیم

40 سال محیط‌زیست را قربانی کردیم





۱۰ مرداد ۱۳۹۷، ۹:۱۵

رییس سازمان حفاظت‌ محیط‌زیست: 

40 سال محیط‌زیست را قربانی کردیم

رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست می‌گوید در 40 سال گذشته محیط‌زیست قربانی شده است. عیسی کلانتری روز گذشته در نشستی خبری که در رادیو گفت‌وگو برگزار شد، به توضیح آخرین وضعیت محیط‌زیست در ایران پرداخت. در ادامه سوالات خبرنگاران و پاسخ‌های کلانتری را می‌توانید بخوانید.

 اولویت‌های سازمان حفاظت محیط زیست در حال حاضر چیست؟

سازمان محیط‌زیست تکامل یافته سازمان شکاربانی است که در قبل از انقلاب ایجاد شده بود. در حدود سال 1353 این سازمان به سازمان حفاظت محیط‌زیست تبدیل شد. با توجه به توسعه کشور و اهمیت محیط‌زیست، وظایف دیگری به جز بحث شکار به سازمان محول شد. مهم‌ترین مساله حال حاضر محیط‌زیست کشور، بحث محیط‌زیست انسانی است. گرفتاری‌های ما با توجه به افزایش جمعیت و به خصوص جامعه مصرفی که ما در کشور داریم در همین حوزه است. مسائل اقلیم، هوا، آب و خاک و از این قبیل مسائل که مردم گرفتار آن‌ها هستند.

 مشکلات زیست‌محیطی کشور که زیاد است. کدام مشکل از نظر شما اولویت دارد؟

باید ببینیم که مادر مشکلات در کشور ما چه هست. ما یک مشکل جغرافیایی داریم که در منطقه خشک هستیم. متوسط بارش‌های ما در پنج سال گذشته از 250 به 205 میلی متر رسیده. در کشور ما گرمایش زمین بیشتر از متوسط جهانی بوده. بیش از 2500 میلی متر تخریب آب داریم. افزایش سریع جمعیت در 40 سال بدون اینکه فرهنگ مصرفی مردم اصلاح شود، از دیگر مشکلات ما است. مصرف بیش از حد انرژی هم در کشورمان مشکل است. مثلا برای یک واحد تولیدی در ایران هشت و نیم برابر آلمان انرژی مصرف می‌شود.

گفتید دغدغه اصلی شما آب بوده. در این یک سال که آمدید چه اقدامی در این زمینه انجام شد؟

دغدغه اصلی محیط‌زیست کشور کمبود آب و بعد مصرف انرژی بالا است. بهمن سال گذشته کمیته سازگاری با کم آبی در دولت تشکیل شد. هفتگی جلسه دارد. مصرف آب کشور را باید سامان دهیم. حق‌آبه زیست‌محیطی کشور هم باید مطرح شود. قبلا حق می‌دانستند حق‌آبه رودخانه و تالاب را بردارند تا به کشاورزی، صنعت و شرب بپردازند. در این زمینه ما هنوز به تفاهم نرسیدیم. اختلاف ما با وزارت نیرو در این بحث زیاد است. تا آبی در زاینده رود جاری نباشد، ما حق‌آبه گاوخونی را نمی‌توانیم بگیریم. متاسفانه عمده تالاب‌های ما در انتهای حوزه‌های آبریز هستند. وقتی رودخانه‌ها خشک می‌شوند، آبی به تالاب‌ها نمی‌رسد. پس باید مصرف آب در کشاورزی کم شود. 85 درصد آب کشور در بخش کشاورزی مصرف می‌شود. اصول بین‌المللی می‌گوید شما حق ندارید بیش از 40 درصد منابع آب تجدیدپذیر  (بارش منهای تبخیر) را برداشت کنید. این عدد در ایران بالای 100 و حدود 110 درصد است. مصرف آب تجدیدپذیر را باید کم کنیم. محیطزیست را در کشور از اول قربانی کردیم. صنایع آب‌بر دیگر نباید در کشور احداث شود. تولید یک تن فولاد اسفنجی در سال 15 میلیون متر مکعب آب می‌خواهد. تمام این کارخانجات فولاد را در کویر ایجاد کردیم در حالی که در سواحل باید این کار را می‌کردیم. امروز حیات وحش ما از بی‌آبی در حال تلف شدن است. آب‌رسانی به این حیوانات سخت است. بعضی جاها اصلا دسترسی نیست. اصفهان آب ندارد اما صنایع فولادش سالانه بیش از 100 میلیون متر مکعب آب مصرف می‌کنند.

 شرط شما برای پذیرش ریاست سازمان محیط‌زیست، ارجاع تصمیم‌گیری مسائل مربوط به آب به شورای عالی آب بود. اما می‌گویید هنوز برای حق‌آبه تالاب‌ها نتوانستید با وزارت نیرو به توافق برسید. این چه معنایی دارد؟

ببینید به توافق اولیه دست پیدا کردیم. می‌گویند حق محیط‌زیست 11.8 میلیارد مترمکعب هست اما نظر ما بالای 20 میلیارد مترمکعب است. بحث اصلی سر همین موضوع است. تصمیم‌گیر اول و آخر هم شورای عالی آب است.

 معضل ریزگردهای جنوب کشور جدید نیست. برنامه شما برای حل این معضل چیست؟

ریزگردهای داخل کشور ناشی از رفتارهای خود ما در 40 سال گذشته بوده. رفتاری که با طبیعت کردیم. ما یک طرفه سد بر روی رودخانه‌ها زدیم. فکر می‌کنیم جلوی سیل گرفتن همیشه خوب است. با سدهایی که در خوزستان زدیم، حق‌آبه‌ای که سیل به طبیعت می‌داد را پس گرفتیم. این برنامه غلط بود. حالا باید به اصل قبل برگردیم. یعنی عکس این کاری که کردیم، انجام دهیم. باید گردوغبار را تثبیت کنیم. تا پایان شهریور مطالعات سازمان جنگل‌ها به پایان می‌رسد. ما بودجه برای بخش جنوب‌شرقی اهواز برای تر نگهداشتن زمین، بوته‌کاری و مالچ‌پاشی غیرنفتی و نفتی داریم.

پخش مالچ هم انتقادات زیادی برانگیخته. خصوصا مالچ نفتی.

مالچ نفتی انتخاب بین بد و بدتر است. مالچ غیرنفتی هم داریم که جواب هم داده. ارزان‌تر از مالچ نفتی هم هست. مهار گردوغبار خوزستان پنج سال طول می‌کشید. گردوغبارهای زمستانی البته منشا داخلی دارد و بهار و تابستان منشا خارجی دارد. مساله فراموش‌شده ما در بودجه امسال، سیستان و بلوچستان است. بودجه 100 میلیون دلاری مهار گردوغبار مختص خوزستان تصویب شده. در حالی که در سیستان و بلوچستان مشکلات به مراتب بیشتری داریم. ریشه گردوغبار در کم‌آبی و بدآبی بوده. علت هم رفتار بد ما طبیعت در 40 سال گذشته بوده است. در راستای جهادی عمل کردن ، سطح خاک‌های غرب کشور را از بین بردیم و درختان ضعیف شدند. همین امر باعث شده جنگل‎‌های زاگرس با مشکل مواجه شوند. با صدها هزار هکتار جنگل‌های ضعیف روبروییم که آماده آتش‌سوزی هستند. همه این اتفاقات هم حاصل رفتار بد ما با طبیعت بوده.

  زباله‌ها در شمال کشور مشکل‌ساز شدند. برنامه شما در این خصوص چیست؟

این موضوع جزو اولویت‌های رییس جمهور در حوزه محیط‌زیست است. 1.3 میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی در بودجه 97 برای این بحث در نظر گرفته شده بود اما مجلس آن را حذف کرد و برنامه‌های دولت متوقف شد. زباله‌های شمال کشور محیط‌زیست شمال را به نابودی کشانده. رودخانه‌های ما زندگی را از دست دادند. یک لیتر شیرابه حدود هزاران لیتر آب برای تصفیه نیاز دارد. اگر امروز به داد شمال نرسیم، مشکلات زیاد می‌شود. باید بودجه مناسبی برای مقابله با زباله شمال در نظر بگیریم. باید به فکر حذف زباله باشیم نه تولید برق. سومین مساله هم آموزش عمومی به مردم است. مشکل اصلی ما امسال حذف بودجه ویژه زباله شمال در مجلس بود.

یعنی اولویت‌های مجلس با دولت متفاوت است؟

حتما همینطور بوده. با این وضع باید برای سال بعد از صفر شروع کنیم. دولت در این زمینه کم‌کاری نکرد.

فاضلاب‌های صنعتی شمال ایران مغفول مانده. این فاضلاب‌ها به رودخانه‌ها و سپس به دریای خزر می‌ریزد. ساحل خزر آلودگی بیشتری در ایران نسبت به دیگر کشورها دارد. در این خصوص چه برنامه‌ای دارید؟

به مرور این مساله در طول 30 سال گذشته کم شده. 20 تا 25 درصد صنایع شمال هنوز فاضلابشان به رودخانه‌ها می‌ریزد. تا سال 1400 باید همه تصفیه‌خانه داشته باشند. ما نمی‌توانیم تمام صنایع شمال را تعطیل کنیم. تالاب انزلی الان قربانی این فاضلاب‌هاست. در 20 سال گذشته کارهای خوبی شده و این روند ادامه پیدا کرده.

 چرا به سمت کشت ارگانیک به جای واردات محصولات تراریخته نمی‌رویم؟

اگر بخواهیم به سمت کشت ارگانیک برویم، باید 90 درصد غذای کشور را وارد کنیم. مرکبات ارگانیک است اما گندم را اگر ارگانیک کنیم، تولید در ایران یک سوم می‌شود.

 درباره آخرین وضعیت آتش‌سوزی تالاب هورالعظیم در خوزستان توضیح دهید.

هورالعظیم اگر آب داشته باشد که در ایران تقریبا آب دارد، نگرانی کمتر است. اگر در عراق که آب نیست، آتش مهار نشود مشکل‌زا است. دست ما برای کمک به عراق بسته است. مجوز از سوی عراق دیر داده می‌شود. سه روز پیش آتش مهار شد اما دوباره از دو روز پیش آتش زیاد شد و ما دوباره به دنبال جواز برای مهار آتش در داخل خاک عراق هستیم. ما باید مواظب باشیم آتش به ایران نرسد.

 

به اشتراک بگذارید:





نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *