علیه انسانیت
۱۴ بهمن ۱۴۰۲، ۲۰:۱۷
مستند «چرنوبیل: نوارهای گمشده» روایتی از یک فاجعهٔ بزرگ انسانی است که جهشی مؤثر در طبیعتِ تاریخی زمین از خود بهجای گذاشت. هرچند نزدیک به چهار دهه از آن رخداد میگذرد، اما هنوز داغ چرنوبیل تازه است؛ زیرا انسان و محیط زیست در زیر تشعشعاتی از جنسِ دروغ و فریب، تاوانهایی فراموشناشدنی پرداخت کردند. پیش از این مستند، جهان با مینیسریال «چرنوبیل» به زیرلایههای این فاجعه نزدیک شد، اما این مستند بی آنکه بخواهد داستان بگوید، با کمک تصویر و تدوین به فهم اتفاق نزدیکتر شده است و مخاطب امروزی را به اعماق یک صنعت ناپاک میبرد. اینبار اما یک مستندساز انگلیسی با تلاشهای فراوان به تصاویری دست یافته است که اکثر آنها یا در آرشیوهای خانگی در حال پوسیدن بودند یا بهدلایل سیاسی کمتر دیدهشده باقی مانده بودند. «جیمز جونز» در راه ساخت این مستند با تهاجم نظامی روسیه به اوکراین و همهگیری بیماری کووید روبهرو شد که شرایط را برای تحقیق و پژوهش دشوار کرد و همزمان دستهایی نامرئی هم در تلاش بودند که دیگر زیرلایهٔ روشنی از چرنوبیل به رسانههای جهانی نرسد. همواره یکی از چالشهای بشری، کتمان کردن حقایق است و سازنده میدانست افرادی هستند که همچنان میخواهند بشریت از فاجعهٔ اتمی رخداده در «اتحاد جماهیر شوروی» فاصلهٔ ذهنی بگیرد تا شاید دوباره بتوانند در جایی دیگر از انرژی هستهای و منافع آن به نیکی یاد کنند. بااینهمه، مستند از ایده به تصویر رسید و با همراهی راویانی که خود بازمانده از آن جنایت هستند، به صدایی رسا تبدیل شد. حرف مستند بسیار کوتاه اما تکاندهنده است؛ خطای انسانی در طراحی و کنترل رآکتور هستهای سبب این فاجعه شد و سپس کتمان حقیقت از سوی حاکمان به زنجیرهای از اتفاقات تلخ انسانی و طبیعی تبدیل شد که در مستند به شایستگی روایت میشود.
همانطور که راوی مستند نیز بیان میکند حکومت سعی میکرد حقیقت را کنترل کند، اما نتیجهاش از دست دادن کنترل روی همهچیز بود. البته حاکمیت بیش از اینکه نگران سلامتی مردم خودش باشد، نگران افکار عمومی بود. پس پیدرپی دروغ گفت تا بر یک فاجعهٔ انسانی سرپوش بگذارد. در همین راستا باید به این نکته اشاره کرد که فیلمساز، سکانس نخستین را بسیار هوشمندانه طراحی کرده است و اثر با یک روایت خطی به سراغ رمزگشایی از چرایی حادثه میرود و در این راه تماشاگر را سریع مجذوب خود میکند. نوارهای صوتی، فیلمهای تازه و مصاحبههای تکاندهنده در کنار هم خوانشی متمایز از فاجعهٔ اتمی را پدید آورده است تا بیننده خود را در یک اثر تاریخگرایانه همراه با مردمی تصور کند که قربانی سیاست شدهاند. این یک ایجاز سینمایی، معنایافته و کاربردی است که میتواند زیرمتن این مستند را برجسته کند. راوی نخست صدای یک مرد است که میگوید وقتی سال ۱۹۸۲ دبیرکل کمیتهٔ مرکزی حزب کمونیست شوروی فوت کرد، همهٔ کانالها بدون هیچ توضیحی بالهٔ «دریاچهٔ قو» را پخش کردند و همه فهمیدند اتفاقی برای یک مقام حکومتی افتاده و دیگر نیازی به توضیح نبود! راوی بعدی یک زن است. او از گذشته و آیندهای حرف میزند که قرار بود در کنار همسر آتشنشان و فرزند تازهمتولدشده شکل بگیرد، اما از دست رفت و اینک پس از گذشت سالها دوباره به خانهٔ متروکشان بازمیگردد و با بغض از درخت سیبی میگوید که با شوهرش کاشته بودند. اینگونه مستند در ذهن مخاطب انسجام میگیرد و هنگامی که حکومت خودکامه پیامدهای ژنتیکی رخداده را ناشی از «رادیوفوبیا» یا ترس از تشعشعات اعلام میکند، بیننده در دروغگویی نظام حاکم درنگ نمیکند؛ این ایدهای است که کلیت مستند روی آن سوار است. چند راوی دیگر نیز از خردهروایتهایی میگویند که سرانجام به یک مفهوم تراژیک ختم میشود؛ اقدامی علیه انسانیت در چرنوبیل صورت گرفته است که حتی پس از گذر زمان هم از ذهن بشر پاک نمیشود. بیش از هشت میلیون نفر از عواقب این حادثه رنج بُردند تا سرانجام اتحاد جماهیر شوروی سقوط کرد.
برچسب ها:
پیشنهاد سردبیر
مسافران قطار مرگ
مطالب مرتبط
مخالفت منابع طبیعی تهران با ساخت هتل در پارکهای جنگلی
باستانشناسان ایرانی هشدار دادند
افزایش موج تخریب آثار تاریخی خلیج فارس
مالک ویلاهای غیرمجاز در نوشهر متعهد به کاشت درخت شد
بارش برف و باران امروز ادامه دارد
۲۲ استان کشور تا پایان هفته بارش برف و باران سنگین را تجربه میکنند
انسداد راه دسترسی ۱۶۰ روستای لرستان
گزارش «پیام ما» از نشست بررسی کاربرد فناوریهای نوین در صنایع خلاق
اکوسیستم استارتاپی عامل آشتی کسبوکاری مردم و نوآوران
«پیامما» از کنفرانس صیانت از منابع طبیعی و محیط زیست گزارش میدهد
جنگلها در تب
گروهی از زنان مکزیک جان خود را برای رساندن غذا به مهاجران به خطر میاندازند
مسافران قطار مرگ
دود نیشکرهای سوخته هوای خوزستان را آلوده کرد
چتر سیاه بر آسمان اهواز
کشمکش بین ارگانهای دولتی و تولیدکنندگان کمبود شیرخشک را تشدید کرد
مداخلهٔ بینتیجهٔ دولت در بازار شیرخشک
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- تعمیر رطوبت گیر پمپ باد
- دکوراسیون سبک مدرن: توصیه و ایده ها برای خانه شما
- بررسی سه محصول سرمایشی محبوب در فصل گرما
- بهترین تریدهای فارکس: 6 خفنترین تریدر تاریخ فارکس جهان!
- بازی ماکان آریا پارسا در قطب شمال در شعبه زعفرانیه پارس پندار نهاد + ویدیو
- چطور خودمان را برای پروازهای لحظه آخری آماده کنیم؟
- طریقه نصب دستگیره مخفی کابینت هوایی
- چالشهای رزرو هتل در جزایر جنوب کشور
- بهترین برند چرم ایران کدام برند است؟
- روغن صنعتی مایعی جادویی برای افزایش عمر مفید ماشین آلات بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید