هشتاد سال مدیریت جنگل
![هشتاد سال مدیریت جنگل](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/دیجیتال-1-jpg.webp)
۳ آذر ۱۴۰۲، ۲۱:۵۰
روی سخن من با جوانان و دانشجویان است تا بهطور مختصر با تاریخ جنگلبانی ایران آشنا شوند؛ چراکه گفتهاند اگر افق دورتری را میبینیم روی شانهٔ گذشتگان نشستهایم. اگر چه سازمان منابعطبیعی سال ۱۲۸۴ را سال آغاز فعالیت خود اعلام کرده و با همان استدلال دربارهٔ این نامگذاری سال ۱۲۸۵ صحیح است، ولی صاحبنظرانی چون دکتر جزیرهای سال ۱۳۱۸ را سرآغاز جنگلبانی ایران میدانند؛ سالی که «کریم ساعی» دایرهٔ کوچک جنگل را در دستگاه دولتی ایجاد کرد. ساعی، بنیانگذار جنگلبانی نوین ایران، مرد علم و عمل بود. هم در دانشگاه تدریس میکرد و هم در اطراف تهران، نهال میکاشت. او بود که برای اطلاع نمایندگان مجلس، نشریهٔ «شمهای دربارهٔ جنگلهای ایران» را منتشر کرد تا نخستین قانون جنگل مصوب مجلس در سال ۱۳۲۱ خورشیدی به تصویب برسد.
ساعی در این نشریه خطرات و تهدیدهایی که موجودیت جنگل را تهدید میکند، برشمرده است. هم او بود که در فکر چارهجویی برای رهایی از آن شرایط بود. با تلاش او در سال ۱۳۲۷ تأسیس بنگاه جنگلها بهعنوان سازمان مستقل جنگلبانی تصویب و در سال ۱۳۲۸ اجرایی شد. سپس نیروهای جنگلبان استخدام شدند و آموزش دیدند، از جمله جنگلبانانی که در سال ۱۳۲۹ استخدام شدند و از نظر دانش حقوقی و آشنایی با مقررات اداری زبانزد بودند.
ساعی نخستین کتاب علوم جنگل ایران را تألیف و منتشر کرد و در آرزوی تأسیس دورهٔ آموزش عالی جنگل و مرتع بود که داس اجل امان نداد و درحالیکه با ۱۴ سال کار اداری منشأ خدمات بزرگی شده بود، در سال ۱۳۳۱ در یک سانحهٔ هوایی درگذشت، اما چندسال بعد آرزوی او جامهٔ عمل پوشید و آموزشگاه عالی جنگل و مرتع در گرگان احداث شد. خطراتی که موجودیت جنگل را تهدید میکرد، یکی دو تا نبود و جنگلبانی جوان کشور در جستجوی چارهای برای آن بود. یکی از این خطرات زغالگیری بود که آمار آن بسیار غیرقابلباور است؛ زیرا سوخت شهرها، ادارات، منازل، نانواییها و حمامها همه از زغال بود و این زغال باید از جنگلهای کشور تأمین میشد. توقف زغالگیری در آن زمان امکانپذیر نبود، ولی بهبود تولید آن شدنی بود. ازاینرو، نسبت به جایگزینی کورههای جدید بهجای کورههای قدیمی اقدام شد و راندمان تبدیل چوب به زغال از ۱۰ درصد به ۳۰ درصد افزایش یافت.
خطر دیگر چرای بیرویهٔ دام در جنگل بود که با اقدام دامداران در پاکتراشی جنگل برای تولید علوفه و تعلیف نهالها توسط دامها خسارت زیادی به جنگل وارد میکرد. سازمان جنگلبانی ابتدا با توجه به ظرفیت علوفهٔ کف جنگل برای دامداران پروانهٔ چرا صادر کرد و در آن تعداد دام و زمان تعلیف را مشخص کرد و از سال ۱۳۴۱ بهبعد سیاست اصلاح و کنترل چرای دام را در پیش گرفت، بدین معنی که چرای دام در دانگهای زادآوری ممنوع و در ناحیهٔ اصلاحی با شرایطی آزاد بود. ساماندهی دام در جنگل بعدها ادامه یافت و هنوز به نقطهٔ تعادل نرسیده است. خطر دیگر، بهرهبرداری بیرویه بود که سبب بهگزینی و قطع بهترین درختان میشد.
سازمان جنگلبانی ابتدا ضوابطی برای برداشت درختان وضع کرد که در قانون سال ۱۳۲۱ هم آمده است. بعدها و در سال ۱۳۳۸، بهرهبرداران از جنگل را موظف کرد که نسبت به تهیهٔ طرح براساس اصول علمی اقدام کنند و چنین شد که در سال ۱۳۴۱ مدیریت علمی بر جنگلهای شمال کشور آغاز و با فرازوفرودهایی چنددهه ادامه یافت. با بروز مشکلات محیط زیستی در کشورهای صنعتی و ایجاد موج طرفداران محیط زیست و سپس انتقال این موج به کشور ما، درحالیکه مشکلات آنان با مشکلات کشور ما اساساً قابلمقایسه نبوده است و همراهی سازمان حفاظت محیط زیست سرانجام با قانون برنامهٔ ششم توسعهٔ فعالیتهای طرحهای جنگلداری پس از ۵۰ سال سابقهٔ اجرایی، متوقف شد و با آنکه براساس این قانون مقرر شده بود پس از سه سال طرحهای بهتری تهیه و اجرا شود، اما پس از گذشت سه سال دیگر هنوز هیچ طرح جایگزینی تهیه و اجرا نشده، بهعلاوه مشکلات متعددی دامنگیر جنگلهای ناحیهٔ طرح شده است. در یک تحلیل از ۸۰ سال سپریشده، فرآیند مدیریت جنگل را میتوان روبهجلو دانست و ضمن قدردانی از تلاش تمامی دلسوزان لازم است کاستیهای موجود در مدیریت آن با مساعی سیاستگذاران و جامعهٔ جنگل کشور برطرف شود تا این منابع بهتر از آنچه به این نسل به ارث رسیده، به نسل بعدی تحویل داده شود.
برچسب ها:
پیشنهاد سردبیر
![سرمایهگذاری در معدن بازنده](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/3-16-jpg.webp)
سرمایهگذاری در معدن بازنده
مطالب مرتبط
![سودای مسکنسازی در تالاب «خانمیرزا»](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/map.jpg)
«پیام ما» از مقاومت ادارۀ کل محیطزیست استان چهارمحالوبختیاری در مقابل سایر نهادهای استانی برای تصاحب اراضی تالابی گزارش میدهد
سودای مسکنسازی در تالاب «خانمیرزا»
![تداوم توفان غبار در سیستان](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/سیستان.jpg)
گردوغبار بیش از ۶۰۰ نفر را روانهٔ بیمارستان کرد
تداوم توفان غبار در سیستان
![گشادهدستی از جیب «آب» کشور](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/دیجیتال.jpg)
«پیام ما» وعدههای «سعید جلیلی» در حوزۀ آب و کشاورزی را بررسی کرد
گشادهدستی از جیب «آب» کشور
![هفت متهم سیل ویرانگر](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/سوادکوه.jpg)
چرا در «سوادکوه» سیلاب آمد و برای جلوگیری از تکرار آن چه باید کرد؟
هفت متهم سیل ویرانگر
![چراغ سبز به تولید بنزین بیکیفیت؟](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/بنزین.jpg)
هیئت وزیران برای افزایش میزان تولید بنزین، «تولید بنزین با کیفیت معمولی» را تصویب کرد
چراغ سبز به تولید بنزین بیکیفیت؟
![آیا خشکسالی دو سال دیگر تمام میشود؟](https://payamema.ir/pubfiles/2024/02/4115189-jpg.webp)
آیا خشکسالی دو سال دیگر تمام میشود؟
![در جستوجوی نسخه شفابخش آلودگی هوا](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/آلودگی-هوا-2.jpg)
نگاهی به یک مقاله علمی دربارهٔ آلودگی هوای کلانشهر تهران
در جستوجوی نسخه شفابخش آلودگی هوا
![تخریب گَهَر، ویرانی اشترانکوه](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/اشترانکوه-دریاچه-گهر.jpg)
فعالان محیطزیست لرستان از بیجوابماندن نامهشان دربارۀ توقف جادهکشی در اشترانکوه از سوی سازمان محیطزیست گلایه دارند
تخریب گَهَر، ویرانی اشترانکوه
![صدای اکثریت چراغ راهنمای اصلاح](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/تسنیم-2.jpg)
صدای اکثریت چراغ راهنمای اصلاح
![مرگ خاموش دریاچۀ گهر و اشترانکوه](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/اشترانکوه-دریاچه-گهر.jpg)
مرگ خاموش دریاچۀ گهر و اشترانکوه
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- محبوبترین تورهای ترکیه کدامند؟
- حداقل سرمایه برای واردات از دبی: آنچه باید بدانید
- چطور زودتر از همه از پیش فروش قطارها مطلع شویم؟
- چه کسانی نمی توانند مهاجرت کنند؟
- تفاوت رهگیری مالیاتی و کد مالیاتی چیست؟
- نوآوریهای جدید تتر در ارائه خدمات مالی دیجیتال
- عمر باتری آیفون 15 پرو مکس در مقابل سامسونگ اس 24 اولترا
- دوره mba و dba مرکز آموزش های آزاد دانشگاه تهران
- آینده واردات عروسک و اسباب بازی از چین به ایران، پیشبینی و ترندها
- قطار رجا؛ انتخابی امن و راحت برای سفرهای شما بیشتر
بیشترین نظر کاربران
![«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/کتاب-چرا-شما-را-نمیگیرن.jpg)
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید