به گزارش پیام ما، در بخشی از  اطلاعیه مرکز روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آمده است: 

«نهادهایی همچون ایکوم (شورای بین‌المللی موزه‌ها) و ایکوموس (شورای بین‌المللی بناها و محوطه‌های تاریخی) ساختار غیردولتی دارند و حق عضویت در این مجامع در کشور ایران از طریق افراد حقیقی عضو این شوراها پرداخت می‌شود. بنابراین لایحه اخیر دولت (لایحه اصلاح قانون عضویت دولت جمهوری اسلامی ایران در سازمان‌ها و مجامع بین‌المللی مصوب ۲۶ فروردین ۱۳۶۵) ناظر بر همین موضوع بوده و اصلاحیه‌ای در جهت قوانین پیشینی تنظیم کرده است.»

امروز نیز وزیر میراث فرهنگی و گردشگری خروج ایران از شورای بین‌المللی محوطه‌ها و بناهای تاریخی را تکذیب کرد. به گزارش ایسنا، «عزت‌الله ضرغامی» در حاشیه جلسه امروز هیئت دولت در جمع خبرنگاران گفت: ایکوموس شورای بین‌المللی محوطه‌ها و بناهای تاریخی است و اخبار کذبی که منتشر شد که ایران ایکوموس و ایکوم خارج شده است تکذیب می‌شود.

 

دلیلی ندارد دولت در این دو نهاد باقی بماند

اما «مهدی حجت»، رئیس مؤسسه فرهنگی ایکوموس ایران نیز در رابطه با خبر انصراف ایران از عضویت ایکوم «شورای بین‌المللی موزه‌ها» و ایکوموس جهانی «شورای بین‌المللی محوطه‌ها و بناها»، به ایلنا گفت: در ایکوم و ایکوموس جهانی دو نوع عضویت وجود دارد که شامل عضویت دولتی و غیردولتی می‌شود که اعضای دولتی معمولا فعالیت خاصی در این دو نهاد مردم‌نهاد ندارد.

او گفت: ایران پیش از انقلاب به دلیل نداشتن عضو غیردولتی به عضویت ایکوم و ایکوموس جهانی درآمد و پس از انقلاب اعضای دولتی وارد شورای بین‌المللی موزه‌ها و شورای بین‌المللی محوطه‌ها و بناها شدند. بنابراین هم‌اکنون دولت با توجه به نداشتن فعالیت خاصی در ایکوم و ایکوموس جهانی دلیلی ندارد در عضویت این دو نهاد بین‌المللی غیردولتی باقی بماند و حق عضویت پرداخت کند.

به گفته رئیس موسسه فرهنگی ایکوموس ایران، درحال حاضر اعضای غیردولتی ایکوم و ایکوموس ایران حق عضویت خود را پرداخت می‌کنند و ایکوم و ایکوم جهانی همکاری و تعاملات خوبی با سازمان‌های مردم نهاد و اعضای غیردولتی دارند.

اما «ایکوم» و «ایکوموس» سازمان چه کاری انجام می‌دهند و چرا ایران به عضویت آنها درآمده؟

 

«ایکوم» یا «شورای بین‌المللی موزه‌ها» چیست؟

سال ۱۹۴۶ به‌عنوان یک سازمان مردم‌نهاد پایه‌گذاری و مقر آن در شهر پاریس فرانسه در نظر گرفته شد. ایکوم از سال ۱۹۷۷ شروع به توسعهٔ فعالیت‌های خود در کشورهای درحال‌توسعه کرد. قطعنامه‌ای که در سال ۱۹۷۷ در مسکو به تصویب رسید، از کشورهای درحال‌توسعهٔ آسیایی، آفریقایی و آمریکای لاتین برای آموزش کارکنان و مرمتگران موزه شروع به حمایت کرد.

از ارتباط ایران با این سازمان و تشکیل کمیتهٔ ملی موزه‌های ایران (ایکوم) بیش از نیم‌قرن می‌گذرد. در بهمن‌ماه ۱۳۲۸ برابر با ۱۹۵۰ میلادی، کمیسیون ملی یونسکو در ایران به‌منظور بهبود و توسعهٔ موزه‌های کشور و ایجاد ارتباط بین موزه‌های ایران با موزه‌های سایر کشورهای جهان، استفاده از آخرین مطالعات و تحقیقات مربوط به موزه و جلب توجه عامهٔ مردم به موزه‌ها و نقش آن در تعلیم و تربیت کمیتهٔ تخصصی موزه‌های ایران را با حضور کارشناسان، صاحب‌نظران آثار تاریخی، موزه‌داران، مدیران موزه‌ها و نمایندگان نهادهای ذی‌ربط تشکیل داد.

اساسنامهٔ کمیته، نخست در سال ۱۳۲۹ تهیه شد و سپس در سال‌های ۱۳۳۶ و ۱۳۴۷ اصلاحاتی روی آن صورت گرفت. کمیتهٔ ملی موزه‌های ایران از بدو تأسیس خود با شورای جهانی موز‌ه‌ها ارتباط مستقیم دارد و در دی‌ماه ۱۳۵۰ کمیته در شورای موردنظر به رسمیت شناخته شد. در حال حاضر «احمد محیط طباطبایی» ریاست ایکوم را برعهده دارد.

ایکوم به اعضای کمیتهٔ موزه‌های سراسر جهان در زمینهٔ حفظ و حراست از گنجینه‌های ملی‌شان و تبادل تاریخ و فرهنگ کمک می‌کند.

 

«ایکوموس» چه زمانی با چه هدفی شکل گرفت؟

سال ۱۹۶۴ در ونیز ایتالیا کنگره‌ای با عنوان «دومین کنگرۀ معماران و متخصصان بناهای تاریخی» برگزار شد که به انتشار یکی از مهمترین اسناد جهانی حفاظت از میراث فرهنگی به‌نام «منشور ونیز» منجر شد.

در این سال سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) در راستای «صیانت از میراث فرهنگی»، نهادی غیردولتی را تحت‌عنوان «شورای بین‌المللی بناها و محوطه‌ها» بنیانگذاری کرد که به اختصار «ایکوموس» نامیده می‌شود.

در دورهٔ ریاست‌جمهوری «سید محمد خاتمی» در ۱۸ مهر ۱۳۸۰ کمیتۀ ملی ایکوموس ایران با نام رسمی «مؤسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران» تشکیل شد. فعالیت این کمیته در ۲۹ فروردین سال ۱۳۸۱، همزمان با روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی آغاز شد. در حال حاضر «مهدی حجت»، اولین رئیس سازمان میراث فرهنگی بعد از انقلاب، رئیس این کمیته است.

از اصلی‌ترین برنامه‌های این مؤسسه می‌توان به «جلب توجه به اهمیت بناها، مجموعه بناها، و محوطه‌های تاریخی و اشاعۀ شناسایی، حمایت، حفاظت، مرمت، و معرفی بناها و مجموعهٔ بناها و محوطه‌های تاریخی از طریق همکاری در سطح ملی و بین‌المللی» و «ایجاد و گسترش مراکز اسناد، فهرست‌های اسناد تصویری و ترسیمی، پایگاه داده‌ها و اطلاعات، و ترویج فناوری‌های جدید در مستندسازی، حفاظت، نگهداری، مرمت، و احیای بناها، مجموعه‌ها، و محوطه‌های تاریخی» اشاره کرد.