هواشناسی استان سیستان‌وبلوچستان در هشتم اسفند ۱۴۰۲ اعلام کرد: «از شب چهارشنبه تا صبح جمعه (۹ تا ۱۱ اسفند)، در شهرستان‌های دشتیاری، چابهار، کنارک، قصرقند، نیکشهر، سرباز، راسک، جنوب مهرستان، سراوان و سیب و سوران رخداد رگبار شدید و رعدوبرق و احتمال بارش تگرگ و تندباد لحظه‌ای پیش‌بینی می‌شود. از اسکان و تردد در حاشیه‌ٔ مسیل‌ها و رودخانه در زمان بارندگی خودداری شود. از محصولات کشاورزی محافظت شود. در ترددهای دریایی احتیاط شود. مدیریت سدها انجام شود و برای کاهش خسارات احتمالی تمهیدات لازم در نظر گرفته شود.» میزان بارش‌های سیستان‌و‌بلوچستان از ابتدای سال زراعی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ در اول مهر ۱۴۰۲ تا آغاز ورود سامانه‌های بارشی اسفند ۱۴۰۲، ۱۶.۴ میلی‌متر بوده است که این رقم نسبت به دورهٔ مشابه بلندمدت ۶۸ درصد کاهش داشت. بعد از فعالیت سامانه‌های اخیر، میزان بارش استان به ۵۴.۹ میلی‌متر رسید که نسبت به دورهٔ مشابه بلندمدت ۱.۵ درصد افزایش را نشان می‌دهد. 

 

بیشترین میزان بارش سامانه‌های اخیر از ایستگاه‌های شارک قصرقند با ۳۱۹ میلی‌متر، عورکی ۲۱۷، باهوکلات ۲۰۷.۵، نگور ۲۰۳ میلی‌متر و کمترین میزان بارش‌ها در ژاله‌ای ۵.۵، محمدآباد ۵، قلعه‌رستم ۶، زهک ۶.۱ و زابل ۶.۷ گزارش شد. همین بارش‌های شدید و کوتاه‌مدت پس از بازه‌های زمانی طولانی بی‌بارانی، نمایی از تغییراقلیم است. میزان باندگی در ۱۵ اسفند ۱۴۰۲ از ایستگاه‌های باران‌سنجی از زرآباد ۳۶، فرودگاه ایرانشهر ۱۹.۲، سراوان ۲۰.۲، مهرستان ۱۷.۲ میلی‌متر باران گزارش شد. دشتیاری به مرکزیت نگور دارای  باغات موز و انبه است. شهرستان دشتیاری از طرف شمال به شهرستان راسک از غرب به شهرستان چابهار از شرق به کشور پاکستان و از جنوب به آب‌های آزاد دریای عمان  مربوط می‌شود. ۸۵ کیلومتر خط ساحلی با دریای عمان و ۱۳۲ کیلومتر مرز خشکی با پاکستان دارد. 

 

مساحت شهرستان دشتیاری حدود شش هزار کیلومترمربع است. این شهرستان در تاریخ ۲۳ آذر ۹۸ با مصوبهٔ هیئت دولت از شهرستان چابهار جدا و مستقل شد. کوه‌های خشک و بایر کرانه‌های مکران از دید جغرافیای طبیعی دنبالهٔ کویر است. مهمترین درآمد مکران از نیشکر و یک گونه شکر سفید موسوم به پانیذ بوده‌ است. مکران تقریباً شامل تمام شهرستان‌های بلوچستان ایران از جمله ایرانشهر، سراوان، سرباز، فنوج، نیکشهر، کنارک، کتیج و چابهار در ایران و ایالت بلوچستان پاکستان می‌شده‌ است. در سیلاب اسفند ۱۴۰۲ در این منطقه ۱۵ روستا زیر آب  رفت و راه‌های ارتباطی به  ۱۶ روستا هم مسدود شد. سیل در مناطق سیب‌سوران به‌واسطهٔ سد زیردان در معرض آسیب بیشتری وارد کرد. بخش مرکزی به مرکزیت نگور براساس سرشماری سال ۱۳۹۵، ۴۵ هزار نفر جمعیت داشته و بخش باهوکلات به مرکزیت باهوکلات در همان سرشماری ۲۵ هزار نفر جمعیت داشته است. سیلاب امسال، تکرار فاجعه‌ای است که این منطقه چهار سال قبل در جریان سیل با آن روبه‌رو شد. دشت سیلابی رودخانهٔ کاجو با شش روستا و بیش از هزار نفر سکنه به‌مدت یک هفته در محاصره سیلاب بود.

 

بارندگی شدید و جاری شدن سیل که از ۱۹ دی‌ماه ۱۳۹۸ نیز به همین ناحیه از سیستان‌وبلوچستان آسیب فراوان زد، تلفات جانی و خسارات گسترده‌ای به زیرساخت‌ها و دارایی‌های ساکنان برجای گذاشت. راه‌ها را مسدود و خانه‌ها را ویران کرد و هزاران نفر را در سیستان آواره کرد. در دی‌ماه ۱۳۹۸ سیل جاده‌های روستایی را که بیش از ۵۰۰ روستا را به هم وصل می‌کند، مسدود کرد. بارش‌های سیل‌آسا و جاری شدن سیل در استان سیستان‌وبلوچستان خسارت اقتصادی به مزارع کشاورزی، قنات‌ها، جاده‌های منتهی به مزارع، واحدهای دامپروری و پرورش ماهی وارد کرد. بیشترین میزان بارندگی در دی‌ماه سال ۱۳۹۸ از شهرستان نیکشهر ۱۸۶ میلی‌متر گزارش شد. میانگین بارندگی سالانه در استان سیستان‌وبلوچستان ۱۱۳ میلی‌متر است. در آن سال رکوردشکنی بارش‌ها ۲۶ برابر بیشتر از سال گذشته بوده است که به این معنی است که استان به شدیدترین وجه تحت اثر قرار گرفت. سیلاب در ۱۵ منطقهٔ سیستان‌وبلوچستان از جمله ایرانشهر، چابهار، خاش، دلگان، زاهدان، سرباز، سراوان، سیب و سوران، فنوج، کنارک، مهرستان، زهک، میرجاوه، نیک‌شهر و هیرمند را درنوردید و تأثیرات عظیمی بر جای گذاشت. در اولین روزهای وقوع فاجعهٔ برق ۸۷۷ روستا قطع شد، ۸۷۵ مسیر شهرها و مناطق روستایی مسدود شد، ۲۴۵ کانال آبیاری شبکهٔ روستاها آسیب دیدند، سامانه‌های مخابراتی با مشکل مواجه شد و بسیاری از منازل و زیرساخت‌های کشاورزی شسته شد.

 

هنگامی که اختلاف دما بین قطب و استوا زیاد باشد، جریان جت قوی‌تر و امواج کوتاه‌تر می‌شود. وقتی قطب‌ها با سرعتی سریع‌تر از نواحی استوایی گرم می‌شوند -مانند آنچه در حال حاضر اتفاق می‌افتد- برای گسترش امواج جوی و ضعیف‌تر شدن جریان بسیار کارآمد است. این پیچ‌وخم‌های بسیار بزرگ شمالی-جنوبی با واقعهٔ آب‌وهوای شدید و گیر افتادن واقعهٔ شدید آب‌وهوایی در یک محل همراه است که منجر به خشکسالی‌های منطقه‌ای پایدار، سیل و امواج گرما می‌شود. تغییراقلیم در حال ایجاد الگوی دمایی است که با شرایط جدید اقلیمی منطبق است. برای یافتن شواهدی از آب‌وهوای شدید که نقاط خاصی را در کره زمین برای مدت طولانی در معرض سوانح آب‌وهوایی قرار می‌دهد، می‌توان به سیلاب بزرگ ۲۰۱۰، در پاکستان اشاره کرد که یک سامانهٔ کم‌فشار شدید در پاکستان باران‌های موسمی بی‌سابقه‌ای را به بار آورد و منجر به سیل شد و دو هزار نفر را کشت و خانه‌ها، محصولات کشاورزی و معیشت ۱۸ میلیون نفر دیگر را تخریب کرد. سامانه‌های پرفشار شدید مرتبط با گرما و خشکسالی نیز برای مدت طولانی ثابت مانده‌اند و رویدادهایی مانند موج گرمای اروپا در سال‌های ۲۰۰۳ و ۲۰۲۲ و پس از آن را نشان می‌دهند که موجب مرگ‌های زیادی در کشورهای اروپایی شده‌اند. 

 

آتش‌سوزی‌های بزرگ در جنگل‌ها در سال‌های اخیر در استرالیا و در ماه‌های ابتدایی سال ۲۰۲۴ در آمریکای شمالی و خشکسالی‌های بزرگ در خاورمیانه و به‌ویژه در ایران و افغانستان در سال‌های آبی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ / ۲۰۲۰-۲۰۲۱ به‌بعد از همین سوانح مهم آب‌وهوایی هستند. بارش‌های شدید زمستانه در سواحل مکران نتیجهٔ استقرار سه الگوی پرفشار، زوجی و کم‌فشار بر روی منطقه بوده است و در تمامی الگوها گردش آنتی‌سیکلون در ترازهای زیرین جو بر منطقه تسلط دارد. تسلط نزول شدید هوا بر شمال ناحیهٔ ساحلی مکران در ترازهای زیرین جو به حداکثر میزان خود می‌رسد. شدیدترین بارش‌های زمستانه مربوط به این الگو بوده و وزش بادهای شمالی در این الگو در مقایسه با الگوی پرفشار از شدت بیشتری برخوردار است. 

 

جریان‌های جنوبی تشدیدشده که از دریای عمان و اقیانوس هند سرچشمه می‌گیرند و تودهٔ هوای نسبتاً گرمتر و مرطوب‌تری را با تودهٔ هوای سطحی سردتر، جریان منطقه‌ای غیرعادی ایجاد می‌کند. باد سطح بالا مثلاً در ۲۵۰ هکتوپاسکال (۲۵ هزار پاسکال) و جریان عمودی ناهنجاری‌های باد نصف‌النهاری می‌تواند در ایجاد شرایط آب‌وهوایی شدید منجر به طوفان و سیلاب در منطقه مؤثر باشد. بررسی تغییرات شدید جوی اخیر در منطقه به پیش‌بینی بهتر آینده و  زمانی که چنین سیل‌هایی ممکن است تکرار شوند، کمک می‌کند.