زمین‌لرزه ششم فوریه 2023 در نزدیکی شهرهای «نورداگی» و «غازی‌عینتاب» در استان غازی‌‌عینتاب ترکیه محل زندگی میلیون‌ها پناهجوی سوری نیز بود. این زمین‌لرزه باعث ایجاد بدبختی بیشتر در امتداد مرزی شد، که تقریباً 12 سال درگیر جنگ داخلی سوریه و بحران پناهجویان است. بر اساس گزارش کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل (UNHCR) که یکی از گسترده‌ترین عملیات خود را از غازی‌عینتاب انجام می‌دهد، ترکیه میزبان 3.5 میلیون سوری پناهجو است.
در سوریه، شهرهای حلب، لاذقیه، حماه و ادلب و ساختمان‌ها به شدت آسیب دیدند. حلب که قبلاً توسط جنگ داخلی ویران شده بود، یکی از مناطق آسیب‌دیده بود که بیش از 4 میلیون نفر در آن به کمک‌های بشردوستانه متکی بودند. فقر فزاینده در یک منطقه جنگی، که اکنون توسط زلزله ویران شده، چالش‌ها و رنج غیرقابل تصوری را برای کودکان ایجاد کرده است. این زمین‌لرزه یک بحران بهداشتی ایجاد کرده که ناشی از کاهش ظرفیت مراقبت‌های بهداشتی و شیوع بیماری است.
نیازهای بشردوستانه قبلاً در شمال غرب سوریه بسیار شدید بود و این زلزله فاجعه‌بار به بحران جاری در آنجا آسیب وارد کرده است. تاسیسات بهداشتی قبلاً به شدت مجهز بودند و قادر به مقابله با نیازها نبودند اما اکنون بسیاری از آنها ویران شده‌اند. خانواده‌ها سعی می‌کنند بدون خانه، بدون دسترسی به غذا، در دمای زیر صفر زنده بمانند و در عین حال تلاش می‌کنند تا با تأثیرات فیزیکی و روانی این زلزله مقابله کنند.

اگر یک سد ترکیه یا چند سد بزرگ فروبریزد، خسارات گسترده‌ای در شرق سوریه و غرب عراق به دنبال خواهد داشت و سیلاب به مصیبت‌های منطقه افزوده می‌شود

در شمال سوریه، سیل ناشی از فروریختن یک سد خاکی کوچک بر روی رودخانه اورونتس (العسی به زبان عربی) رخ داد که از لبنان به سمت شمال جریان دارد و مرز بین ترکیه و سوریه را در منطقه سلقین ادلب تشکیل می‌دهد. بلافاصله پس از زلزله شکاف‌هایی در سد ایجاد شد و ساکنان سعی کردند آن را با کیسه‌های شن مستحکم کنند اما باریدن باران‌های شدید زمستانی طی دو روز بعد، مزید بر علت شد و سد فروریخت.
علی‌رغم تضمین کارشناسان سدسازی ترکیه و مقامات سوری مبنی بر ایمن بودن سدها، این نگرانی‌ها به طور کامل فروکش نکرده است. پس از زلزله‌های 6 فوریه، تصویری از شکاف‌های بالای یک سد به طور گسترده در توییتر و فیس‌بوک منتشر شد. برخی از حساب‌های رسانه‌های اجتماعی ادعا کردند که این تصویری از سد آتاتورک (بزرگترین سد در ترکیه و پنجمین سد بزرگ در جهان) است. تصویر واقعی بود اما مربوط به سد میدانکی در منطقه عفرین در شمال حلب، سوریه بود که بیشترین آسیب را از زمین‌لرزه دیده است. با وجود ترک‌های قابل مشاهده در بالای سد، شورای محلی عفرین در 10 فوریه، پس از ارزیابی کارشناسان انجمن مهندسان آزاد سوریه، اعلام کرد که این سد امن است.
ترکیه برای جلوگیری از فروریختن سدهای اصلی خود، بخشی از آب این سدها را رها کرد اما مانند گزارش های نادرست در مورد شکسته شدن سد آتاتورک، بسیاری از این ادعاها اغراق‌آمیز بود. وزیر کشاورزی ترکیه یک هفته بعد از زمین‌لرزه گفت 79 سد بزرگ و کوچک از 140 سد در منطقه بازرسی شده و ایمن تشخیص داده شده است.

طی دهه‌های گذشته، ترکیه با بیش از 860 سد فعال، از جمله چندین سد بزرگ مانند سد آتاتورک، که 47 میلیارد متر مکعب ظرفیت دارد، به یکی از سدسازی‌ترین کشورهای جهان تبدیل شده است

اداره خودمختار شمال و شرق سوریه (AANES) -که در غیاب دولت سوریه، دولت بالفعل شمال شرق سوریه است (جایی که چندین سد اصلی این کشور در آن قرار دارد)- اعلام کرد که هر سه سد بر روی رودخانه فرات پس از زلزله سالم بوده و به طور عادی کار می‌کنند.
طی دهه‌های گذشته، ترکیه با بیش از 860 سد فعال، از جمله چندین سد بزرگ مانند سد آتاتورک، که 47 میلیارد متر مکعب ظرفیت دارد، به یکی از سدسازی‌ترین کشورهای جهان تبدیل شده است. در سال 1977، ترکیه پروژه جنوب شرقی آناتولی (GAP) را راه‌اندازی کرد، یک طرح توسعه عظیم که شامل ساخت 22 سد و 19 نیروگاه برق‌آبی بر روی رودخانه‌های دجله و فرات بود.
در سال 2021، دانشمندان تُرک، مقاله مفصلی در مورد زمین‌لرزه های مخزنی در اطراف سد آتاتورک منتشر کردند و به این نتیجه رسیدند که لرزه‌خیزی پس از پر شدن سد به میزان قابل توجهی افزایش یافته است.
بسیاری از رودخانه‌ها در شمال شرقی سوریه -از جمله رود بزرگ فرات و شاخه‌های آن- در سال‌های اخیر به دلیل سیاست ترکیه در احداث سد در بالادست و همچنین خشکسالی تاریخی که سوریه را از سال 2018 به بعد گرفتار کرده است، از سهم مناسب آب خود محروم شده‌اند.
با این حال، در روزهای پس از زلزله، کشاورزان در شمال شرق استان حسکه سوریه، پس از یک دوره خشکسالی، رودخانه‌های خود را بار دیگر دوباره پرآب یافتند. باز کردن دریچه‌های سدها در ترکیه، رودخانه‌های سوریه را پرآب کرد. در شهر قامشلی، رودخانه جکجک، یکی از شاخه‌های فرات که عمدتاً توسط ترکیه برای آبیاری زمین‌های کشاورزی شمال مرز منحرف شده است، بار دیگر پرآب شد.
سدهای موقتی در تابستان 2021 در مناطق تحت کنترل جناح‌های مخالف سوری تحت حمایت ترکیه در رودخانه خابور و شاخه‌های آن ساخته شد که احتمالاً در اوج خشکسالی تاریخی، آب آبیاری بیشتری را جذب می‌کنند. جریان طبیعی خابور که در دهه 1990 پس از خشک شدن چشمه‌های اصلی رودخانه در رأس‌العین به دلیل پمپاژ بیش از حد کاهش یافت، پس از ساخت این سدها به طور کامل قطع شد و کشاورزان پایین‌دست از آب محروم شدند.
اما افزایش سطح آب در برخی از رودخانه‌های سوریه تنها با باز کردن دریچه سدها در بالادست مرتبط نبود. زلزله‌های ششم فوریه با بارش چند روزه برف و باران نیز مصادف شد که طبیعتاً بر حجم رودخانه‌های ترکیه و سوریه افزود.
579 سد در ترکیه وجود دارد که برای اهداف مختلف از جمله تامین آب، آبیاری، تولید انرژی و کنترل آب ساخته شده‌اند. بیشتر این سدها به صورت انواع سدهای خاکی ساخته می‌شدند. از 579 سد ترکیه، 22 سد به‌عنوان بخشی از پروژه جنوب شرقی آناتولی بر روی رودخانه‌های فرات و دجله -پروژه گاپ- ساخته شده است. چهارده سد بر روی رود فرات قرار دارند که بزرگترین آنها سد آتاتورک و هشت سد باقی مانده بر روی رودخانه دجله و بزرگترین سد ایلیسو است. این سدها به حداکثر ظرفیت خود رسیده و با ذخیره استراتژیک بیش از 651 میلیارد متر مکعب به یکی از بزرگترین سدهای جهان تبدیل شده‌اند.
دو روز بعد از زمین‌لرزه، حدود 500 خانوار خانه‌های روستای التلول در سوریه را تخلیه کردند. حدود 1000 خانه در روستاهای مجاور در استان سلقین، از جمله حردانا، دلبیه، جاکارا و حمزیه پنج روز بعد از زلزله دچار سیل و تقریباً 7 هزار نفر تخلیه شدند. اگر یک سد ترکیه یا چند سد بزرگ فروبریزد، خسارات گسترده‌ای در شرق سوریه و غرب عراق به دنبال خواهد داشت و سیلاب به مصیبت‌های منطقه افزوده می‌شود.