پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | نترسید، واگذار کنید!

به بهانۀ سومین نشست گفت‌وگوهای آبی

نترسید، واگذار کنید!





نترسید، واگذار کنید!

۶ تیر ۱۴۰۳، ۲۰:۰۵

سـومین نشـسـت از مـجموعـه نشـست‌هـای «گفت‌وگوهای آبی» با حضور علاقه‌مندان و دست‌اندرکاران از دستگاه‌های اجرایی متولی آب و کشاورزی، شرکت‌های مهندسی مشاور و سایر کنشگران آب، اواخر خرداد ۱۴۰۳ در محل شرکت مدیریت منابع آب وزارت نیرو برگزار شد. موضوع این نشست مشارکت مردم (بهره‌برداران آب) در مدیریت، حفاظت و بهره‌برداری از منابع آب بود. اعضای پنل نمایندگان نهادهای تخصصی و اجرایی این حوزه و نیز نمایندۀ تشکل‌های کشاورزان به میزبانی سخنگوی صنعت آب بودند. 

 

در این نشست مباحث متنوعی دربارۀ موانع و الزامات شکل‌گیری مشارکت بهره‌برداران در مدیریت آب کشاورزی و نیز تجاربی از دشت نیشابور مطرح شد. اینکه چه نتایجی از این گفت‌وگوها در بهبود سیاست‌ها و رویه‌های اجرایی حاصل می‌شود، سؤال و مطالبۀ به‌حقی است که معمولاً بعد از برگزاری این نشست‌ها از سوی جامعۀ نخبگان مطرح می‌شود. اما واقعیت این است که هر رویدادی یک کارکرد مشخصی دارد و کارکرد و اهدافی که برای گفت‌وگوهای آبی تعریف شده و امکانات آن اجازه می‌دهد، عمدتاً تعامل با نخبگان جامعه در محورهای آب، توسعه و محیط‌زیست، به‎اشتراک‌گذاری تجارب و دانش آبی بین بدنۀ وزارت نیرو و جامعۀ نخبگان و در نهایت مشارکت گروداران در اصلاح امور و برنامه‌ها و افزایش اعتماد بین وزارت نیرو و جامعۀ عموم و نخبگان است. 

 

خود گفت‌وگو بخشی از هدف است و چشم‌انداز اصلی آن بردن مباحث و مسائل آب به حوزۀ عمومی است تا به یک «کنش ارتباطی» بی‌انجامد؛ کنشی که به تعبیر «هابرماس» فیلسوف آلمانی، هستۀ مرکزی آن گفت‌وگوست، چراکه کنش ارتباطی در پی تحقق تفاهم است و این تفاهم از مسیر گفت‌وگو حاصل می‌شود. ادعا بر این نیست که این نشست‌ها قصد آن دارد که در حوزۀ مدیریت آب یک «سیستم یا نظام» را به یک «زیست‌جهانِ» هابرماسی ارتقاء ببخشد، اما معتقدم سعی دارد قدم‌هایی هرچند کوچک در این راه بردارد. از این نظر نیز این گفت‌وگوها بیشتر کارکرد فرهنگی دارد و دنبال تأثیرگذاری‌های درازمدت است تا کوتاه‌مدت؛ دنبال تغییرات بطئی اســت. گفـت‌وگــوهـای آبـی فـضایـی بـرای به‌اشتراک‌گذاری روایت‌ها و تجارب زیسته در مسائل و مشکلات آب کشور است. 

 

با این کارکردی که برای این نشست‌ها تعریف شده است، حصول نـتایـج زودبـازده و اثـرگذاری خلق‌الساعۀ این نشست‌ها بر بهبود رویه‌های اجرایی و سیاستی کمی دور از دسترس است، اما نباید از برخی دستاوردهای آن در عرصۀ گفتمان‌سازی غافل شد. به نظرم یکی از دستاوردهای مهم نشست سوم گفت‌وگوهای آبی، جمله‌ای بود که در انتهای این نشست از زبان مدیرعامل یکی از شرکت‌های آب منـطقـه‌ای بـیان شـد و مـصـداقی از هـمین اشتراک‌گذاری روایت‌ها و تجارب‌زیسته بود. او با صدای بلند گفت: «نترسید و وظایف خود را به جامعۀ بهره‌بردار واگذار کنید». این اصلاح نگرشی در یک مدیر اجرایی که نتیجه و روایت یک تجربه در حوزۀ مدیریت آب است، از دو منظر اهمیت دارد: اول ایـنـکه یـکی از بـزرگترین مـوانع در شکل‌گــیری و دوام مشـارکت بهره‌بـرداران در مدیریت و حفاظت منابع آب، اتفاقاً نگرش منفی و عدم باور مدیران به تقسیم قدرت و دادن صندلی به بهره‌برداران در میز تصمیم‌گیری است و دوم اینـکه ایـن نگـرش با مبـانی نظـری مربوط به حکم‌رانی منابع عمومـی مشـترک (نظیر آب زیرزمینی) انطباق دارد که حد مطلوب و آرمانی آن همان خودتنظیم‌گری (self-governance) در مدیریت منابع آب است. 

 

ناگفته پیداست که تا رسیدن به این خودتنظیم‌گریِ جامعۀ بهره‌بردار، فاصله زیادی داریم و برای رسیدن به آن وضعیت مطلوب تنها واگذاری وظایف تصدی‌گری دولتی به جامعۀ بهره‌برداران کافی نیست، بلکه این واگذاری و مشارکت باید به سمت شراکت آن‌ها در تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌های مدیریت آب گسترش یابد؛ تا آن زمان نیازمند گفتگوهای زیادی هستیم.

به اشتراک بگذارید:





پیشنهاد سردبیر

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

بیشترین بازنشر