|پیام ‌ما| نخستین روزهای دی امسال بود که مشاور معاون وزیر میراث فرهنگی از احتمال ثبت رشت به عنوان شهر جهانی صنایع دستی خبر داد. این خبر در حالی بیان می‌شد که این شهر پیشتر عنوان شهر خلاق خوراکی جهان را نیز از آن خود کرده بود. حالا مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان گیلان از ورود ارزیابان بین‌المللی یونسکو برای بررسی استانداردهای لازم برای ثبت جهانی این شهر خبر داده است.

سال 1394 از سوی کمیته ملی یونسکو در ایران اعلام شد که شهر رشت عنوان شهر خلاق خوراکی در جهان را از آن خود کرده است؛ عنوانی که از سال 94 تاکنون توانسته آن را حفظ و در ارزیابی‌های دوره‌ای نیز نمره قبولی استانداردهای لازم را کسب کند. این بار نیز این شهر در فهرست ثبت جهانی برای صنایع دستی قرار گرفت.
روز گذشته نیز مدیرکل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی گیلان از ورود کارشناسان ارزیاب شورای جهانی صنایع‌ دستی به شهر رشت خبر داد.‌
ارزیابان وارد رشت شدند
به گزارش روابط عمومی این اداره کل، «ولی جهانی» با اعلام این خبر ادامه داد: «ایتی سینگ، سوماش سینگ و آصف شیخ و ویدا توحدی ارزیابانی هستند که به منظور بررسی وضعیت شهر رشت برای دریافت عنوان شهر جهانی صنایع‌ دستی وارد این شهر شدند و در ورودی شهر مورد استقبال ویژه قرار گرفتند.»
او ادامه داد: «بیش از ۲۷ هزار هنرمند صنایع‌ دستی در ۴۲ رشته مختلف تولید محصولات هنرهای سنتی گیلان مشغول به فعالیت هستند. هفت شهر و روستای استان نیز با برندهای ملی و جهانی به‌عنوان شهر و روستاهای صنایع‌ دستی معرفی شده‌اند و اینک رشت با هفت رشته بسیار فعال شامل؛ خراطی، رشتی‌دوزی، معرق، منبت، البسه محلی، چرم و سفال نامزد دریافت عنوان شهر جهانی صنایع دستی شده و قرار است کارشناسان ارزیاب شورای جهانی صنایع‌ دستی طی یک سفر سه روزه به بررسی موضوع یاد شده بپردازند.»

ولی جهانی: بیش از ۲۷ هزار هنرمند صنایع‌ دستی در ۴۲ رشته مختلف تولید محصولات هنرهای سنتی گیلان مشغول به فعالیت هستند و هفت شهر و روستای استان نیز با برندهای ملی و جهانی به‌عنوان شهر و روستاهای صنایع‌ دستی معرفی شده‌اند

جهانی گفت: «مهرماه امسال نیز «نعیمه بن کاری» از کشور عمان به‌عنوان ارزیاب یونسکو در راستای انجام فرایند ثبت جهانی ماسوله وارد گیلان شد و موارد مدنظر را به صورت زمینی و هوایی مورد ارزیابی قرار داد.»
او ادامه داد: «به منظور جلب نظر بیشتر ارزیابان و با همکاری رشت از دی امسال نامگذاری برخی از خیابان‌ها و میادین به نشان صنایع دستی مورد تایید شورای شهر قرار گرفت. همچنین میدان گیل به عنوان میدان صنایع دستی و محله پیرسرا به عنوان گذر صنایع دستی نامگذاری شد؛ ساختمان استانداری سابق به مرکز صنایع دستی تبدیل و هنرمندان در آن مستقر شده‌اند. حوالی عمارت کلاه‌فرنگی که پیش‌تر به موزه رشتی‌دوزی تجهیز شده است از روز پنجشنبه محل برگزاری نمایشگاه صنایع دستی می‌شود.»
جهانی با بیان اینکه بازارچه دائمی صنایع دستی بهاران رشت بار دیگر احیا شده است، گفت: «با توجه به اهمیت بالای موضوع یاد شده و رقابت استان‌های دیگر در این خصوص لازم بود همه دستگاه‌های اجرایی استان شامل استانداری، فرمانداری، شهرداری و شورای شهر پای کار باشند تا این اتفاق مهم و مبارک هرچه سریع‌تر محقق شود که خوشبختانه کارها در حال انجام است. برای ثبت جهانی رشت فعالیت حداقل هفت رشته صنایع دستی در این شهر ضروری است که باید با همکاری و همراهی دستگاه‌های مختلف، برای رسیدن به این هدف مهم گام‌های موثری برداشته شود.»

ثبت جهانی رشت به‌عنوان شهر صنایع دستی علاوه بر اینکه بر حفظ این میراث معنوی نیز کمک خواهد کرد و تولید صنایع دستی این استان را وارد مرحله جدیدی از خلاقیت و شکوفایی می‌کند، به نظر برای وزارت میراث فرهنگی دارای ارزش زیاد اقتصادی به‌ویژه در حوزه ارزآوری است

ارزآوری نتیجه یک ثبت جهانی
ثبت جهانی رشت به‌عنوان شهر صنایع دستی علاوه بر اینکه بر حفظ این میراث معنوی نیز کمک خواهد کرد و تولید صنایع دستی این استان را وارد مرحله جدیدی از خلاقیت و شکوفایی می‌کند، به نظر برای وزارت میراث فرهنگی دارای ارزش زیاد اقتصادی به‌ویژه در حوزه ارزآوری است. بهمن امسال وقتی مشاور وزیر میراث فرهنگی برای نخستین بار خبر این کاندیداتوری را اعلام می‌کرد گفته بود: «اگر این ثبت انجام شود ارزآوری به استان گیلان چند برابر خواهد شد.»
فرزاد رشیدی با بیان اینکه امروز بزرگترین جاذبه‌های گردشگری بر مبنای صنایع دستی شکل می‌گیرد، افزود: «ثبت جهانی قاسم‌آباد رودسر واقع در شرق گیلان به‌عنوان روستای جهانی صنایع دستی با محوریت چادرشب‌بافی، موجب شد صادرات صنایع دستی استان در سال ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۰ پنج برابر شود. رشت با ثبت جهانی در مسیر اصلی گردشگری قرار می‌گیرد و شهرهایی که ثبت جهانی شده‌اند بازدیدکننده‌های خارجی آنان افزایش و گردشگری آنها توسعه می‌یابد.»
از روستای جهانی تا شهر جهانی
وب‌سایت خبری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی رشت در توضیحی در مورد چرایی این کاندیداتوری نوشته است: «بیش از ۲۷ هزار هنرمند صنایع‌ دستی در ۴۲ رشته مختلف تولید محصولات هنرهای سنتی گیلان مشغول به فعالیت هستند و هفت شهر و روستای استان نیز با برندهای ملی و جهانی به‌عنوان شهر و روستاهای صنایع‌دستی معرفی شده‌اند.
صنعت دست به‌واسطه جاری شدن ذوق و هنر در تولید یادمان‌هایی از گذشته حامیان خویش را بی‌ارمغان رها نمی‌کند بلکه اصالت و قدمتی برآمده از صفای روستایی پاداشی است که در برابر این حمایت، نصیب خریداران تولیدات صنایع دستی می‌شود.
بنا به سیاست‌ها و اولویت‌های تعیین شده از سوی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان، پس از ثبت جهانی قاسم‌آباد رودسر با محوریت چادرشب‌بافی، برندسازی در سطح ملی با هدف رونق صنایع دستی در منطقه بیش از همیشه مورد اهتمام قرار گرفت و پس از معرفی «فشتکه خمام» با عنوان روستای ملی حصیربافی، شهر رشت نیز به‌عنوان شهر ملی رشتی‌دوزی و چهار روستای گیلان روستای ملی اعلام شد.
رشتی‌دوزی (قلاب‌دوزی رشت) یکی از رودوزی‌های سنتی ایران و از صنایع دستی گیلان است که در فهرست آثار ملی ایران -میراث فرهنگی ناملموس (معنوی)- به ثبت رسیده‌ است؛ در این کار زمینه پارچه به وسیله نخ‌های ابریشمین رنگین به گونه‌ای بسیار زیبا و چشم‌نواز تزیین می‌شود.
پانزدهم دی‌ماه ۹۹ طی مراسمی در کاخ‌ موزه نیاوران، شهر رشت به‌عنوان شهر ملی هنرهای سنتی ایران با محوریت رشتی‌دوزی، روستای ارده شهرستان رضوانشهر با محوریت شال‌بافی، روستای جیرده شهرستان شفت با محوریت سفالگری سنتی، روستای عنبران‌ محله شهرستان آستارا با محوریت گلیم‌بافی و روستای شالما شهرستان ماسال با محوریت چوب‌تراشی موفق به دریافت گواهی‌نامه ملی شدند.»
مسئولان پای کار بیایند
روز گذشته نیز در نشست هماهنگی ثبت جهانی رشت، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری گیلان تاکید کرد: «با توجه به فرصت پیش آمده برای ثبت جهانی شدن صنایع دستی رشت و فرصت اندک، تمامی مدیران دستگاه‌های اجرایی باید نسبت به رفع موانع و مشکلات موجود اقدام کنند و هیچ‌گونه کوتاهی قابل قبول نیست.»
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی استانداری گیلان، محمد اسحاقی افزود: «صنایع‌ دستی از مزیت‌ها و ظرفیت‌های بالقوه استان گیلان است و مدیران دستگاه‌ها می‌بایست فرصت پیش آمده را مغتنم شمرده و همه موانع را رفع کنند. برای فراهم‌سازی شرایط ثبت رشت به‌عنوان شهر جهانی صنایع دستی محدود است؛ مسئولان پای کار باشند و فرصت پیش آمده را از دست ندهند تا با همکاری و هماهنگی و تلاش شبانه‌روزی افتخار جهانی دیگری برای استان ثبت شود.