پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | درختکاری در گرو سودآوری

حیای جنگل‌ها روشی برای مقابله با تغییر اقلیم، ارتقای جامعه و تنوع ‌زیستی است اما اگر به درستی انجام نشود سرعت نابودی را بیشتر می‌کند

درختکاری در گرو سودآوری

ا پاول اسمیت، مدیر گروه «حفاظت بین‌المللی باغ‌های گیاه‌شناسی»: درختکاری اشتباه می‌تواند زمین را بایر کند





درختکاری در گرو سودآوری

۲۶ اسفند ۱۴۰۰، ۰:۱۳

به ازای هر تی‌شرتی که بخرید یک درخت کاشته می‌شود؛ به ازای هر ساعتی که بخرید؛ به ازای هر کفشی که بخرید؛ به ازای هر بار کارت کشیدن. یکی بخر، یک درخت بگیر. کسب و کارهای مختلف کشورهای جهان درخت می‌کارند تا علاوه بر عمل کردن به تعهدات جهانی، سابقه پایداری در محیط زیست خود را تقویت کنند.
هر چه بحران اقلیم عمیق‌تر می‌شود، کسب‌وکارها و مصرف‌کنندگان با سازمان‌های مردم‌نهاد و دولت‌ها برای توسعه درختکاری همکاری بیشتری می‌کنند. سال گذشته میلیاردها درخت در چندین کشور سراسر دنیا کاشته شد که سه هدف تامین معیشت، جذب و حبس دی‌اکسید کربنی را داشت که کره زمین را گرم و به بهبودی سلامت اکوسیستم کمک می‌کنند. اما اگر این تلاش‌ها به شیوه نادرستی انجام شوند، اجرای این دست پروژه‌ها می‌تواند نتیجه بدتری داشته باشد و از پس حل مشکلات برنیایند. کاشت درخت اشتباه در جای اشتباه می‌تواند تنوع ‌زیستی را کاهش دهد، انقراض گونه‌ها را سرعت ببخشد و مقاومت اکوسیستم را کمتر کند.

توجه کردن به نابودی تنوع زیستی به‌طور فزاینده‌ای نیاز به اقدامات فوری دارد. نرخ انقراض در حال رشد است. نزدیک به میلیون‌ها گونه در معرض خطر ناپدید شدن قرار دارند، این روند برای بعضی از آنها فقط ممکن است چند دهه طول بکشد. فروپاشی اکوسیستم نه تنها تهدیدی است برای حیوانات و گیاهان بلکه تامین غذا و آب آشامیدنی مورد نیاز انسان را نیز غیرممکن می‌کند.
تجاری شدن درختکاری
هر چه بحران بدتر شود، کمپانی‌ها و کشورها به اسم مقابله با تغییر اقلیم در درختکاری سرمایه‌گذاری بیشتری می‌کنند تا مساحت بزرگی را با گونه‌های تجاری و غیربومی فرش کنند. این درخت‌ها کربن را جذب می‌کنند اما به حفظ تارهای زندگی که زمانی در آن مناطق به شکوفایی رسیده بود،‌ کمکی نمی‌کنند. پاول اسمیت که مدیریت گروه «حفاظت بین‌المللی باغ‌های گیاه‌شناسی» برای جلوگیری از انقراض گیاهان را بر عهده دارد،‌ می‌گوید که درختکاری اشتباه می‌تواند زمین را بایر کند. قاعده سرانگشتی کاشت درختان اینگونه‌ست: درختان درست باید در محل درست کاشته شوند. برخی «برای دلیلی درست» را هم به آن اضافه می‌کنند.
اما گفت‌وگو با دانشمندان، کارشناسان، کمپانی‌های جنگل‌داری و سازمان‌های درخت‌کاری نشان می‌دهد که اکثر مردم بر سر معنی کلمه «درست» به توافق نرسیده‌اند. بعضی‌ها آن را باغ‌های پردرختی می‌دانند که کربن را جذب کنند. بعضی آن را کاشت درختان میوه برای کشاورزان مزارع کوچک می‌دانند. بعضی‌ها هم هنوز معتقدند که باید بگذارند گونه‌های بومی دوباره جان بگیرند.
کارشناسان می‌گویند بهترین تلاش‌ها سعی می‌کنند به بازه‌ای از نیازها توجه کنند اما به سختی می‌توان آن را با منافع در حال رقابت، تطبیق داد.
فورست فلیچ‌مان، استاد قوانین محیط زیست در دانشگاه می‌نه‌سوتا می‌گوید: «این همان شکلی از غرب وحشی است.»
آسیب‌رسانی به اسم کار خوب
زمین کافی در این کره خاکی وجود ندارد که بتوان فقط با کاشت درختان با تغییر اقلیم مقابله کرد. اما اگر این اقدام با حذف سوخت‌های فسیلی همراه شود، درختان می‌توانند راه حل طبیعی مهمی باشند. آنها دی‌اکسید کربن را از طریق منافذ برگ‌های خود جذب می‌کنند و آن را در تنه و ساقه خود نگه می‌دارند (با اینکه درختان زمانی که بسوزند یا بپوسند کربن آزاد می‌کنند). توانایی جذب دی‌اکسید کربن دلیلی است که جنگل‌ها را سینک کربن می‌نامند.
همه درخت‌ها کربن جذب می‌کنند اما مزیت‌های دیگر آنها به گونه درخت و محل کاشت آن بستگی دارد. اوکالیپتوس مثلا درختی است که سریع و صاف رشد می‌کند و چوب پرسودی دارد. برگ‌های این درخت بومی استرالیا و چند جزیره در شمال آن غذای کوآلاها را تامین می‌کنند. اما در آفریقا و آمریکای جنوبی، جایی که این درخت‌ها برای تامین چوب، سوخت و جذب فزاینده کربن کاشته می‌شوند، ارزش کمتری برای حیات‌وحش دارند. این درخت‌ها همچنین به خاطر مصرف آب و شعله‌ور کردن آتش‌های جنگلی محبوب نیستند.
نیاز به مشارکت بخش خصوصی
کارشناسان تاکید می‌کنند که احیای جنگل‌ها و جذب کربن کاری پیچیده است و کاشت گونه‌های تجاری در آن نقش دارد. انسان نیاز به چوب دارند، محصولی تجدیدپذیر با ردپای کردن کمتر نسبت ‌به بتن و استیل. به کاغذ و سوخت برای آشپزی نیاز دارد.
کاشت گونه‌هایی که رشد سریعی دارند می‌تواند به حفاظت از جنگل‌های بومی کمک کند. اگر گونه‌های بومی هم به صورت راهبردی به آنها اضافه شوند، درختکاری منجر به ایجاد دالانی می‌شود که زیستگاه‌های دورافتاده را متصل می‌کند و منجر به احیای تنوع زیستی می‌شود. مایکل بکر، مدیر روابط عمومی گروه 1t.org، یکی از سازمان‌های مجمع اقتصاد جهانی می‌گوید:‌ «جنبش احیای جنگل‌ها بدون بخش خصوصی امکان‌پذیر نیست. از لحاظ تاریخی عوامل بدی وجود داشته‌اند اما باید آنها را جمع کنیم و کار درست را انجام دهیم».
احیای تنوع زیستی سودآور نیست
چالش اینجاست که احیای تنوع ‌زیستی، سود مالی جذب کربن یا بازارهای چوب را ندارد. بسیاری از دولت‌ها استانداردهایی را برای اقدامات احیا تعیین کرده‌اند اما برای عمل به آنها آزادی عمل گسترده‌ای قائل شده‌اند.
در ولز،‌ یکی از کشورهایی که به شدت گرفتار جنگل‌زدایی شده، دولت مزایایی را برای کاشت درختان پیشنهاد داده. اما به گزارش نیویورک‌تایمز درخت‌کاران تنها با کاشت ۲۵درصد از گونه‌های بومی برای دریافت یارانه دولتی واجد شرایط می‌شوند. در کنیا و برزیل، درخت‌های اکالیپتوس ردیف به ردیف روی زمین رشد می‌کنند. زمین‌هایی که زمانی جنگل‌های غنی اکولوژیکی و زمین‌های هموار بودند. در پرو، شرکتی به نام Reforesta Perú در زمین‌های فرسوده آمازون اکالیپتوس و ساج شبیه‌سازی شده برای صادرات می‌کارد.
سرمایه‌گذاران این درخت‌ها را ترجیح می‌دهند چون قیمت بهتری دارند. انریکه تولید و، مدیر عامل این شرکت می‌گوید که این گونه‌ها در دنیا بسیار شناخته‌شده‌اند و همیشه تقاضا برای آنها وجود دارد. زمانی که محققان دانشگاه کالج لندن و دانشگاه ادینبورگ میزان تعهد ملی برای احیای جنگل‌ها را ارزیابی کردند فهمیدند که ۴۵درصد مشارکت‌کنندگان به عنوان اقدامی سودآور از یک گونه درخت به وسعت بزرگ می‌کارند.
نقش مهم سازمان‌های مردم‌نهاد در درخت‌کاری
زمانی که کسب‌وکارها وعده می‌دهند به ازای خرید هر محصولی از آنها، درختی کاشته می‌شود، آن را از طریق سازمان‌های مردم‌نهاد انجام می‌دهند که با جوامع مختلف دنیا در ارتباطند. این حمایت‌ها باعث احیای جنگل‌ها بعد از آتش‌سوزی‌های گسترده می‌شود یا درختان میوه و آجیل را در اختیار کشاورزان قرار می‌دهد.
کره زمین میزبان ۶۰ هزار گونه درخت است که یک‌سوم آن را خطر انقراض تهدید می‌کند؛ خطری که بر اثر کشاورزی، دامداری و بهره‌برداری بیش از حد به وجود آمده. اما تنها درصد کمی از این تعداد گونه‌ها دوباره کاشته می‌شود. دانشمندان می‌گویند که در سراسر دنیا گونه‌های مشابه کاشته می‌شوند که می‌تواند تنوع زیستی را تهدید کند. سازمان‌های مردم‌نهاد هم می‌گویند آنها بیشتر گونه‌های غیربومی می‌کارند چون محلی‌ها این گونه‌ها را می‌خواهند. اما تعهد عمیق‌تر می‌تواند منجر به داستان متفاوت‌تری شود.
کارشناسان می‌گویند یکی از روش‌های احیای جنگل‌ها این است که به جنگل فرصت بدهیم خودش را احیا کند. اگر منطقه‌ای کمی دچار فرسودگی شود احیای طبیعی می‌تواند ارزان‌تر و اثربخش‌تر باشد. می‌توان حفاظ کشید تا ورود دام برای چرا ممنوع شود و درختان فرصت رشد دوباره پیدا کنند؛ این روند جذب کربن و تنوع زیستی را به همراه دارد. کارشناسان معتقدند طبیعت خودش بیشتر از ما می‌داند چه کار کند.

به اشتراک بگذارید:





نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

بیشترین بازنشر