رئیس موسسه تغییر اقلیم و محیط زیست دانشگاه تهران در گفتوگو با «پیام ما» از موقعیت ایران در اجلاس گلاسکو میگوید
غایب گلاسکو
هیات سازمان حفاظت محیط زیست با این سطح حضور، فقط میتواند اقدامات ملی را گزارش کند ما به توافق پاریس هم نپیوستهایم و در این شرایط نه در زمینه تصمیمسازی و نه تاثیرگذاری نمیتوانیم کاری از پیش ببریم
۱۵ آبان ۱۴۰۰، ۰:۰۰
از شروع کنفرانس تغییرات اقلیمی در گلاسکو تا امروز، کشورها سه توافق مهم داشتهاند اما ایران در مذاکرات مربوط به آنها حضور نداشته است. این غیبت یعنی توافقهایی درباره حفاظت از جنگلها به عنوان منبع جذب گازهای گلخانهای، کاهش انتشار متان و همچنین تولید زغالسنگ به عنوان منابع انتشار گازهای گلخانهای بدون نظر نمایندگان کشور ما به سرانجام رسیده. با اینکه قرار است چند روز دیگر هیات ایرانی به سرپرستی رئیس سازمان حفاظت محیط زیست به گلاسکو بروند اما کارشناسان و فعالان محیط زیست در روزهای گذشته حضور ایران برای تصمیمگیری درباره سرزمین را کمرنگ خواندهاند. این میان تنها اظهار نظر مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست درباره نشست کاپ 26 مربوط به رئیس گروه تغییر اقلیم درباره برنامه صحبت از رفع تحریمها در این اجلاس بوده است. حالا مجید شفیعپور که از سال 2016 تا 2019 میلادی سخنگوی گروه «کشورهای همفکر در حال توسعه» در اجلاس تغییرات اقلیمی بوده میگوید هیات سازمان حفاظت محیط زیست با این سطح حضور، فقط میتواند اقدامات ملی را گزارش کند. این در حالی است که ما به توافق پاریس هم نپیوستهایم و در این شرایط نه در زمینه تصمیمسازی و نه تاثیرگذاری نمیتوانیم کاری از پیش ببریم. او در گفتوگو با «پیام ما» به تصمیمگیران کشور توصیه میکند به دور از سیاستزدگی به فکر منافع ملی باشند.
آقای شفیعپور در ابتدا با توجه به انتقادات مطرح شده کمی درباره حضور کشورهای مختلف در کاپ 26 توضیح دهید. آیا کشورهای مختلف، خصوصا کشورهای توسعهیافته، از نظر شما حضور موثری در این رویداد دارند؟
در ابتدا لازم است چهار محور مباحث مطرح شده در کاپ 26 که موضوع اصلی مذاکرات بوده و جامعه جهانی چشم انتظار گرفتن تعهد درباره آنهاست را مرور کنیم. نخستین مورد افزایش تعهدات کشورهای توسعهیافته به گونهای است که بتوانند متعهد به کاهش گازهای گلخانهای شوند و در عین حال علاوه بر انتقال توسعه فناوری و ظرفیت نیروی انسانی، تامین مالی برای کشورهای در حال توسعه صورت بگیرد. اما کمکاریهایی در این زمینه رخ داده و این عقبماندگیها در تعهدات، مربوط به پیش از ورود به عرصه توافقنامه پاریس که موسوم به قبل از 202 است. ما تا قبل از 2020، مفاد «پروتکل کیوتو» و دور دوم تعهدات جاری را داشتیم و توافق پاریس هم قرار بود از ابتدای ژانویه 2021 به بعد اجرا شود. در نتیجه لازم بود کشورهای توسعهیافته تا پیش از ورود به عرصه زمانی مفاد توافقنامه پاریس، تعهداتی مبتنی بر گزارشهای معین همکاری در مقیاس ملی را دنبال کنند. ژانویه 2021 حدود ده ماه پیش آغاز شده. اما آغاز دوره توافق پاریس در حالی است که همان 40 کشور عضو پیوست چارچوبی یک کنوانسیون، هنوز تعهدات پیش از خاتمه 2020 را محقق نکردهاند. این اتفاق عملا این پیام را انتقال میدهد که این کمکاری ممکن است به عصر توافقنامه پاریس هم انتقال یابد و سنگینی این تعهدات بین 157 کشور در حال توسعه هم توزیع شود. در حالی که با دو اصل مورد تاکید کنوانسیون تغییرات اقلیمی مغایر است.
این دو اصل کدامند؟
اصل اول انصاف و اصل دوم مسئولیت مشترک است اما متفاوت و متناظر با توانمندیهای کشورها. طبیعتا انتظار اول این است که کشورهای توسعهیافته، خودشان را به فهرست ضمیمه یک کنوانسیون پایبند کنند. محور اول تعهدات پیش از 2020 را شامل میشود. محور دوم پیرامون ماده 6 توافق پاریس است که بر آییننامه اجرایی و ساختار مالی و همکاریهای دو یا چند جانبه متمرکز است. این تنها ماده توافق پاریس است که طی سالهای 2016 تا 2019 در کاپها مطرح بوده و هنوز کشورهای عضو نتوانستهاند به توافقی برای آن دست یابند. زیرا مسئله اصلی بحث مالی است. محور سوم بر انتشار کربن خالص صفر تاکید دارد و در نهایت محور چهارم مورد بحث هم اعلام میکند اگر هدفگذاری این بوده که تا پایان 2100 شاهد دو درجه افزایش دما نسبت به سال 1850 نباشیم، کشورها باید تلاشهای مضاعفی را همراه با اهداف کمّی شده مشخص -چه برای سازگاری و چه برای کاهش دما و تامین منابع مالی- انجام دهند.
این منابع مالی که حداقل سالانه صد میلیارد دلار است باید به تریلیون دلار تغییر کند تا متناسب با نیاز کاهش دما باشد. این در حالی است که زمین در مقطع فعلی افزایش دما، در محدود 2/1 درجه قرار گرفته و حدود 8 درجه سلسیوس بیشتر برای گرم شدن توانایی ندارد. در نتیجه تولید گازهای گلخانهای باید به نحوی باشد که هر کدام از کشورهای تولیدکننده یا بتوانند به وسیله جنگلهایشان آن را جذب کنند و یا زیر زمین آن را ذخیره کنند.
زمانبندی اعلام شده برای کشورهای مختلف چقدر امیدوارکننده است و با توجه به اینکه از ایران به عنوان غایب گلاسکو یاد میشود، کشور ما چه وضعیتی دارد؟
اتحادیه اروپا برای به نیل به هدف انتشار کربن خالص صفر زمانبندی 2030 تا 2040 را اعلام کرده است. این زمانبندی برای ایالات متحده آمریکا 2040 تا 2050 ، برای چین تا 2060 و برای هندوستان تا 2070 تعیین شده است. در این زمان کشورها مجاز هستند به اندازهای مشخص جذب و ترسیب کربن داشته باشند اما با توجه به اینکه ایران تاکنون به توافق پاریس نپیوسته، هنوز زمانی برای این امر تسلیم نکرده است.
بر اساس آمارهای موجود، ایران هفتمین کشور آلاینده و تولیدکننده گازهای گلخانهای است. با این همه ما در این نشست، در سطح وزیران حضور نداشتهایم و قرار است فقط رئیس سازمان محیط زیست در روزهای پایانی به این نشست بپیوندد. این اتفاق چه پیامدی دارد؟
حضور وزرای محیط زیست، انرژی یا اقتصاد، در سه روز آخر کاپهاست تا اگر مذاکرهکنندگان حاضر طی دو هفته به بنبست رسیده باشند، وزرا بتوانند بنبستها را مهار کنند. اما هیئت سازمان حفاظت محیط زیست با این سطح حضور، فقط میتواند اقدامات ملی را گزارش کند. این در حالی است که در توافق پاریس که به آن نپیوستیم، هم نه در زمینه تصمیمسازی و نه تاثیرگذاری کاری نمیتوانیم انجام دهیم. به این ترتیب صرفا هیئت حاضر میتواند مطالبات ایران، تحریمهای ظالمانهای که بر کشور وارد شده و تنگناها و خسارتهایی که به این دلیل بر پیکر کشور وارد شده را بیان کند. برای بیان این دیدگاهها، این میزان حضور کافی است اما برای اثرگذاری در مباحث مذاکراتی خیر.
چرا به غیر از هیئتی که از سوی سازمان حفاظت محیط زیست قرار است به این مذاکرات برود، مقامات کشور از ابتدا حضور پررنگی نداشتند؟
اینطور نیست. ما در حال حاضر نمایندهای از سوی وزارت امور خارجه در اجلاس داریم که از ابتدا در قالب «گروه کشورهای همفکر در حال توسعه» حضور داشته است. در این گروه حدود 25 کشور از جمله چین، هند، عربستان، ونزوئلا، مالزی حاضرند. این گروه در حدود 55 درصد جمعیت کره زمین را شامل میشود. من که در سالهای 2016 تا 2019 در سمت سخنگویی این گروه حضور داشتم، میدانم چقدر حرفهایشان اثربخشی دارد. عمر این گروه حدود یک دهه است و از سال 2011 مشغول به فعالیت هستند و گرچه منافع ملی مختلفی دارند اما با همصدایی سعی میکنند اولویت ملی و گروهی خودشان را محقق کنند و ردپای آنها در توافقنامه پاریس هم مشهود است.
در نهایت توصیه شما به تصمیمسازان کشور برای مقابله با اثرات تغییرات اقلیمی چیست و فکر میکنید حالا که ایران در کنوانسیون جهانی حضور چشمگیری ندارد وضعیت چطور خواهد بود؟
توصیه من این است به دور از سیاستزدگی و فارغ از هرگونه اسناد بینالمللی، هوشمندانه و آگاهانه به دفاع از منافع ملی بپردازند. ایران علاوه بر آنکه میزان بالایی از گازهای گلخانهای را تولید میکند، با داشتن اقلیمی گرم و خشک، بسیار آسیبپذیر است و ما در حال حاضر شاهد مهاجرتهای اقلیمی در داخل کشور، کمبود آب شرب و مشکلات محیط زیستی فراوان هستیم. بنابراین باید به دور از هر توافق بدانیم شرایط سختی در پیش است و باید هرچه زودتر برای خروج از این وضعیت برنامهریزی کنیم. بدون برنامهریزی و چشمانداز نمیتوان این مسئله را حل کرد. این را هم باید بدانیم که ایران در سال گذشته از میانگین دو درجه افزایش دما عبور کرده و ما یک و نیم برابر بیش از استاندارد جهانی تجربه گرم شدن داریم. در نتیجه باید از اتلاف انرژی در همه بخشها جلوگیری کرده و هوشمندانه ثروت سرزمینمان را حفظ کنیم.
برچسب ها:
طرح کاپ، کاپ 26، گلاسکو، نشست اقلیم و ترویج علم، نشست تغییرات اقلیمی
مطالب مرتبط
ظرف دو ماه گذشته ۴ کارگر در ۴ حادثه در معادن زغال سنگ کرمان جانباختهاند
مرگهای تکراری
گفتوگوی «پیام ما» با بستگان کارگران مفقودشدۀ معدن شازند اراک
نگاههای منتظر به معدن فروریخته
چهاردهمین انتخابات ریاستجمهوری با مشارکت ۴۰ درصدی برگزار شد
صدای جمهور آمد
در نشست علمی «خودکشی درمانگران: نگاهی بینرشتهای» صورت گرفت
واکاوی مسئلهٔ اقدام به خودکشی درمانگران
کارشناسان و مسئولان در مورد احتمال همیشگی فوران تفتان اتفاقنظر دارند
معمای آتشفشان «تفتان»
بارش برف و باران امروز ادامه دارد
۲۲ استان کشور تا پایان هفته بارش برف و باران سنگین را تجربه میکنند
انسداد راه دسترسی ۱۶۰ روستای لرستان
گزارش «پیام ما» از نشست بررسی کاربرد فناوریهای نوین در صنایع خلاق
اکوسیستم استارتاپی عامل آشتی کسبوکاری مردم و نوآوران
گروهی از زنان مکزیک جان خود را برای رساندن غذا به مهاجران به خطر میاندازند
مسافران قطار مرگ
دود نیشکرهای سوخته هوای خوزستان را آلوده کرد
چتر سیاه بر آسمان اهواز
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- چرا رزرو هتلهای 4 ستاره استانبول ارزشمند است؟
- کدام شاخص اقتصادی بیشترین تاثیر را روی پیشبینی قیمت انس طلا دارد؟
- محبوبترین تورهای ترکیه کدامند؟
- حداقل سرمایه برای واردات از دبی: آنچه باید بدانید
- چطور زودتر از همه از پیش فروش قطارها مطلع شویم؟
- چه کسانی نمی توانند مهاجرت کنند؟
- تفاوت رهگیری مالیاتی و کد مالیاتی چیست؟
- نوآوریهای جدید تتر در ارائه خدمات مالی دیجیتال
- عمر باتری آیفون 15 پرو مکس در مقابل سامسونگ اس 24 اولترا
- دوره mba و dba مرکز آموزش های آزاد دانشگاه تهران بیشتر
بیشترین نظر کاربران
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
آشکارشدن گورهای ماقبلتاریخ هنگام ساخت بزرگراه
3
«بمو» را تکهتکه کردند
4
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
5
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
دیدگاهتان را بنویسید