پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | تور گاوبانگی در نقاط امن ممنوع شود

یک کارشناس حیات‌ وحش در گفت‌وگو با «پیام ما» خواستار شد:

تور گاوبانگی در نقاط امن ممنوع شود

حضور بی‌­ضابطه گردشگران در فصل گاوبانگی در زون امن رودبارک پرور، جمعیت­‌های مرال را به مناطق اطراف پراکنده کرده است رودبارک پرور با گردشگری آسیب‌زننده در گاوبانگی روبه­‌رو است





۱۷ مهر ۱۴۰۰، ۰:۰۰

رضاییان معتقد است گاوبانگی باید بتواند جدا از مناطق امن که توسط محیط‌بانان حفاظت می‌شود به حفاظت بیشتر بافرها و مناطق حاشیه‌ای منجر شود.‌ او دراین‌باره می‌گوید: «برای مثال متاسفانه در حال حاضر تورهایی که برگزار می‌شود برای منطقه‌هایی مانند رودبارک پرور است که نیازی به حضور افراد جدید ندارد، به عنوان نمونه اردلان مرتضوی در رودبارک در حال انجام اقدامات مرتبط با حفاظت از مرال­‌ها است و نیازی نیست ما با اجرای تور گاوبانگی در منطقه امن به بهانه حفاظت این کار را انجام دهیم. اما اولویت‌­های حفاظت از جمعیت‌­های مرال‌­ها توسط کسانی که دانش یا حضور میدانی فعال در زیستگاه­‌ها ندارند به اشتباه می‌رود.» بر اساس توضیح او رودبارک پرور به علت نزدیکی به تهران، دسترسی آسان به علت وجود جاده‌ای روستایی که از زون امن مهم‌­ترین زیستگاه مرال­‌ها در پرور است می‌­گذرد با گردشگری آسیب‌زننده در گاوبانگی روبه‌­رو است. او می‌افزاید: «این موضوع تنها مثالی است و می‌­تواند دامنه وسیع‌‌تری از مناطق چهارگانه یا زیستگاه‌های آزاد مرال را در بر بگیرد. زون امن رودبارک در منطقه حفاظت‌شده پرور تنها محدوده­ای سه هزار هکتاری در مجاورت پارک ملی کیاسر است که به نظر می‌­رسد دارای مطلوبیت زیستگاهی بالایی برای مرال است به‌علاوه که حفاظت میدانی فعال توسط محیط‌بان از آن صورت می‌­گیرد در حالی که زیستگاه بالقوه مرال‌­ها در پرور تنها محدود به این محدوده نیست و به سمت غرب تا تم‌کوه در امتداد پناهگاه حیات وحش دودانگه و مرز منطقه بولا ادامه دارد. این مناطق کوهپیمایی‌‌های زیاد و مسیرهای سختی برای دسترسی دارند. از طرفی به علت کمبود محیط‌بان و وسیع بودن منطقه 64 هزار هکتاری پرور مناطق اطراف زون امن رودبارک به طرف غرب گپ‌­های زیستگاهی مرال هستند که شکارچیان غیرمجاز در طول سال به‌خصوص در بازه زمانی گاوبانگی از آن سواستفاده می‌­کنند. ما از سال گذشته با همکاری محیط‌بانان، جلب مشارکت مردم محلی و علاقه‌­مندان شروعی برای پوششِ امن کردن زیستگاه مرال و پیوسته‌­سازی این مناطق در زمان گاوبانگی کردیم اما جای تاسف است که با تغییر رویکرد مدیریتی منطقه در سال جاری، سیستم حفاظت مشارکتی جای خود را به حضور پرتعداد گردشگران تنها در زون امن رودبارک برای دیدن مرال‌­ها داد؛ منطق‌ه­ای که برگزاری گاوبانگی در آن زیر چتر حفاظت نه تنها مفهومی ندارد بلکه گردشگران خود مشغله‌‌ای برای محیط‌بانان هستند.» موسسه رمیاران حیات وحش مکاتباتی با اداره استان داشته تا یک نیروی محلی به‌عنوان همیار جذب کند و با پرداخت کمک‌هزینه 3 میلیون تومانی در ماه به محیط‌بان اردلان مرتضوی در حفاظت از زون امن کمک کرده باشد اما در همین حال حضور بی­‌ضابطه گردشگران توسط مجریان وقت گاوبانگی در زون امن رودبارک پرور جمعیت‌­های گوزن قرمز (مرال) را به مناطق اطراف پراکنده کرده است؛ چرا که به گفته رضاییان این مجریان گاوبانگی منطقه را نمی‌شناسند و دانش کافی ندارند. او با اشاره به اینکه نگاه به حفاظت نباید صفر و یک باشد، می‌گوید: «هدف این نیست که گردشگری حیات‌وحش به عنوان یک شاخه مهجور در حوزه توریسم ایران، بیش از پیش در حاشیه قرار گیرد. حضور ما حتی برای تحقیقات هم به زیستگاه تنش وارد می‌کند اما مسئله این است که برآیند این تنش به نفع حفاظت از حیات ­وحش است یا به ضرر آن؟ برای مثال ذکرشده، در رودبارک‌پرور شاهد ازدحام گردشگران و خودروهایشان در بازه زمانی گاوبانگی به بهانه حفاظت و توجیه اقتصادی هستیم. درباره بهانه اول صحبت شد اما درباره بهانه دوم باید دید این توجیه اقتصادی در زمان حساس جفت‌­یابی مرال­‌ها به میزان تنش وارده ارزش دارد؟ به طور نمونه ما به‌عنوان بخشی از داوطلبان حفاظت مشارکتی که در سال گذشته کار حفاظت از زیستگاه‌­های بالقوه مرال در خارج از زون امن رودبارک، منطقه حفاظت‌شده پرور را شروع کردیم مشاهدات موردی و بانگ اندکی را می‌­شنیدیم اما امسال حدود 20 مورد مشاهده مستقیم از مرال‌­های بالغ در مناطق غربی اطراف رودبارک داشته‌ایم. این عدد ثمره حفاظت سال گذشته نیست چرا که به گفته کارشناسان اداره کل حفاظت محیط زیست استان جمعیت تقریبی این گونه در زون امن رودبارک 40 الی 60 فرد است. این عدد احتمالا ثمره آشفته‌شدن جمعیت به علت ورود پر تعداد گردشگر در این بازه زمانی به زون امن منطقه برای دیدن مرال‌­ها است.» در حالی که شکار غیرمجاز در مناطق اطراف به دلایلی که ذکر شد برای شکارچیان غیرمجاز بسیار راحت­تر است، او می‌پرسد: آیا توجیه اقتصادی این تورها که باعث آشفته‌کردن جمعیت از زون امن منطقه در این بازه زمانی حساس می­شود به اندازه نرخ جریمه یک فرد مرال است؟ نرخ جریمه یک مرال نر حدود 52 میلیون و 500 هزار تومان است و این نرخ برای ماده 3 برابر. «با فرض اینکه این مبلغ بیانگر هزینه‌­ای باشد که طبیعت برای بالغ شدن یک فرد مرال پرداخت کرده به‌علاوه هزینه‌­ای که سازمان حفاظت محیط ­زیست از خزانه خود برای حقوق و زحمات محیط‌بانان پرداخت کرده است. در صورتی که این تورها در زون امن باعث از بین رفتن بیش از یک فرد از جمعیت شوند چه؟ ما نمی‌­توانیم به خاطر مثلا یک و نیم میلیون تومانی که وارد منطقه می‌کنیم هزینه‌های سنگین‌تری را به آن تحمیل کنیم. گرچه ما منکر درآمدزایی از حیات وحش نیستیم اما معتقدیم نمی‌توان با نگاه تجاری صرف به مقوله حفاظت از مرال‌ها و گاوبانگی نگریست زیرا چنین نگاهی در نهایت نه تنها کمکی به حفاظت نمی‌کنند بلکه ما را با چالش‌های جدید مواجه می‌کند.» رضاییان با بیان این موارد ادامه می‌دهد: «یکی از نتایج این چالش‌­ها امسال سواستفاده­ عده‌­ای از راهنمایان تور در مناطقی است که حتی جزو مناطق چهارگانه نیستند و تعیین سازوکار برای آن­ها به مراتب سخت­‌تر از مناطق حفاظت‌شده است.» از رعایت نکردن کدهای اخلاقی تا بهانه حفاظت و توجیه اشتباه اقتصادی؛ رضاییان با اشاره به این چالش‌ها می‌گوید آنچه اکنون در زون امن مناطق حفاظت‌شده‌­ای همچون رودبارک اتفاق می‌افتد به مرز اعتراض و اصلاح رسیده است. او اضافه می‌کند: «برای ارتباط گرفتن با جامعه محلی یا بالغ شدن یک فرد مرال، محیط‌بانان، انجمن‌­ها و… راه سختی را طی کرده‌اند که نگاه نادرست و اشتباه مدیریتی در مقاطع کوتاه می‌تواند چنین تلاش‌هایی را با چالش بلند مدت مواجه کند».

به اشتراک بگذارید:





پیشنهاد سردبیر

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *