سایت خبری پیام ما آنلاین | ضرورت تاسیس مرکز مطالعات کوهستان

ضرورت تاسیس مرکز مطالعات کوهستان

در این نوشته به اختصار توضیح داده می‌‌شود که تاسیس مرکزی پژوهشی برای مطالعات علمی و توسعه فناوری‌های کوهستان در البرز مرکزی ایران ضروری است.





۲۴ فروردین ۱۴۰۰، ۶:۵۱

در این نوشته به اختصار توضیح داده می‌‌شود که تاسیس مرکزی پژوهشی برای مطالعات علمی و توسعه فناوری‌های کوهستان در البرز مرکزی ایران ضروری است. در چنین مرکزی هدف توسعه و بهره‌برداری بهینه از منابع، بهره‌گیری از منابع جدید انرژی، حفاظت از محیط زیست و کاهش ریسک مخاطرات در البرز و کوهستان‌های دیگر ایران است. مرکز تحقیقات کوهستان یک مرکز بین رشته‌ای است که فرصت‌های تحقیقاتی و آموزشی را برای دانشمندان، دانشجویان و پژوهشگران بخش‌های دولتی و خصوصی فراهم می‌‌کند. تعامل گسترده با مدیران محلی و سیاست‌گذاران در مورد تعریف برنامه‌های پژوهشی هدفمند برای رفع مشکلات مردم و منطقه و توسعه فناوری‌های مورد نیاز در منطقه کوهستانی الزامی است .
این مرکز موسسه‌ای مطالعاتی برای تحقیقات و آموزش کوهستان باید باشد. هدف توسعه علمی است که مردم منطقه و کشور بتوانند از آن برای بهره‌گیری متناسب محیط کوهستان استفاده کنند. بدین ترتیب شهروندان بتوانند به کاربرد معنی‌دار دانش بپردازند که برای بهبود کیفیت محیط در حال حاضر و در آینده بسیار ضروری است. مناطق کوهستانی مرتفع البرز از نظر اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی محدوده ای است که حدود 25 درصد از جمعیت ایران در پیرامون آن زندگی می‌‌کنند. تغییر در این کوه‌ها بر زندگی میلیون‌ها نفر اثر می‌گذارد. این مناطق با محیط زیست متنوع، ذخیره مهم زیستی شمال ایران هستند.
منابع عظیم انرژی پاک و تجدیدپذیر مانند انرژی زمین گرمایی و انرژی باد و انرژی امواج دریا در این منطقه قابل توسعه و بهره‌برداری است. شهربلده نور مرکز این پهنه کوهستانی در رقوم ارتفاعی بین 2000 تا 2100 متر در مرکز البرز مرکزی ایران، یکی از مرتفع‌ترین شهرهای ایران و معمولا سردترین شهر استان مازندران است. سامانه آتشفشانی دماوند مهمترین سامانه آتشفشانی ایران در البرز مرکزی واقع است. بررسی‌ها نشان می‌‌دهد که از این سامانه می‌‌توان برای توسعه انرژی زمین گرمایی برای منطقه بهره گرفت. از انرژی زمین گرمایی به عنوان منبع انرژی برای مصارف خانگی و صنعتی استفاده می‌‌کنند. نیروگاه‌های زمین گرمایی انرژی را از این منبع طبیعی و تجدیدپذیر به روش پایدار تولید می‌‌کنند و به کاهش گرم شدن کره زمین کمک می‌‌کنند. با این حال، کارایی نیروگاه‌ها به مناسب بودن یک منطقه برای تولید انرژی زمین گرمایی بستگی دارد که ترکیبی پیچیده از بسیاری از عوامل محیطی است. امروزه، ارزیابی مناسب بودن زمین‌گرمایی نیاز به بازرسی فنی و در اختیار بودن بودجه دارد. بنابراین داشتنِ یک نقشه مناسب از سایت‌های زمین‌گرمایی به عنوان مرجع و همینطور استفاده از فرآیندهای جمع‌آوری و آماده‌سازی داده‌ها، از کارهای مبنایی است که در باید در این مرکز تحقیقات کوهستان انجام شود. نتایج این برررسی‌ها و فعالیتهای اولیه می‌‌تواند به دانشمندان، سرمایه‌گذاران صنعتی و سیاست‌گذاران در ارزیابی سایت‌های زمین گرمایی کمک کند.
برنامه‌ریزی برای تاسیس «نیروگاه انرژی زمین‌گرمایی نزدیک به سطح» در البرز و به اشتراک گذاشتن دانش برای تشویق به ادغام در راستای توسعه این فناوری در برنامه‌های انرژی آینده ایران از فعالیت‌های پیش‌بینی شده این مرکز است. هدف این است که با توسعه فناوری‌های این نوع انرژی تجدیدپذیر، به تامین انرژی منطقه از طریق این منبع کمک کنیم.
منطقه با مخاطرات طبیعی مختلفی نیز روبرو است و مواردی مانند زلزله، سیل، بهمن و زمین‌لغزش‌های بزرگ در بازه‌های زمانی گوناگون بر محیط کوهستان و مردمان ساکن در آن و اطراف آن اثر گذاشته است. آسیب‌پذیری انسان‌ها عمدتا به شرایط اقتصادی اجتماعی و زیستگاهی بستگی دارد که معمولاً مستقل از میزان لرزه‌خیزی و سطح خطر توسعه می‌‌یابند. علاوه بر این، این مواد تشکیل‌دهنده ریسک بیشترین ارتباط را با مردم کوهستان و مناطق کوهستانی دارد: اینکه چه تعداد افراد در معرض خطر هستند، چقدر آسیب‌پذیرند و سطح آمادگی آنها چقدر است. تغییرات سریع در شرایط اجتماعی و زیستگاهی، باعث افزایش اندازه و تغییر اشکال خسارت می‌‌شود. خرابی و لغزش مخرب شیب‌های تند یکی از شاخص‌های مهم مخاطرات کوهستانی است. در مناطق کوهپایه‌ای و حاشیه کوهستان بیشترین میزان و شدت آسیب‌ها در زمین‌لغزش رایج‌ترین نوع سانحه است که در البرز نیز به فراوانی رخ می‌‌دهد.
البته تلفات ناشی از زمین‌لغزش‌ها در سال‌های اخیر نادر بوده ولی آسیب‌های وارده به جاده‌های کوهستانی به عنوان پرخسارت‌ترین مخاطره ناشی از زمین‌لغزش‌ها در زمین‌لرزه‌ها و بارندگی‌های شدید در دهه‌های اخیر علاوه بر جریان سیلاب به این مناطق کوهستانی آسیب رسانده است. جاری شدن سیلاب در رودخانه‌های کوهستانی می‌‌تواند کرانه‌های رودخانه‌ها را با شستن زیر کرانه فرسایش دهد، و منجر به زمین‌لغزش شود که به نوبه خود جاده‌ها را ویران می‌کند و سدهای طبیعی ایجاد می‌کند. تخریب این سد‌های طبیعی باعث جاری شدن سیل می‌‌شود. زمین‌لرزه‌ها علاوه بر آسیب مستقیم باعث زمین‌لغزش نیز می‌‌شوند. هیچ مکانی از آلودگی زباله و پلاستیک در امان نیست. حتی منزوی‌ترین مناطق در البرز، پارک‌های ملی و کوهپایه‌ها و حاشیه جاده‌ها و داخل رودخانه‌ها. از این رو، پژوهش در مورد پاکسازی کوهستان از انواع زباله‌ها از محورهای مهم فعالیتهای این مرکز باید باشد.

به اشتراک بگذارید:





مطالب مرتبط

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *