کاوش‌های گسترده باستانی به زودی در کرمان جنوبی آغاز می شود
وزش نسیم تدبیر
بر تمدن هلیل

دولت تدبیر و امید در حالی چهارمین سال فعالیت خود را آغاز می‌کند که به نظر می‌رسد افزایش و تداوم کاوش‌های باستانی در «کرمان جنوبی» از سیاست‌های اصلی حوزه میراث فرهنگی استان کرمان در سال پایانی دولت یازدهم باشد.
کاوش‌های باستانی در کرمان جنوبی استمرار می بابد. نه اینکه تاکنون کاوشی در این منطقه صورت نگرفته باشد، بلکه قرار است در سال پایانی دولت تدبیر و امید، این کاوش‌ها در یکی از تاریخی‌ترین مناطق استان کرمان با شدت بیشتری ادامه داشته باشد. کاوش‌هایی که در دولت‌های نهم و دهم با وقفه روبرو شده بود و در دولت تدبیر و امید مجدداً از سر گرفته شدند. اگرچه که کمبود اعتبار از مشکلات همیشگی کاوش‌های باستانی تمدن هلیل محسوب می‌شود اما در جلسه‌ای که شامگاه دوشنبه استاندار و مدیرکل میراث فرهنگی استان با مسعود سلطانی فر، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، داشته‌اند، رایزنی‌هایی برای تداوم و افزایش کاوش‌های باستانی در کرمان جنوبی صورت گرفته است.
تأکید بر کاوش‌های باستانی تمدن هلیل
آن‌طور که روابط عمومی استانداری کرمان نوشته، علیرضا رزم حسینی استاندار کرمان در این جلسه بر آغاز کاوش‌های باستانی شهرستان‌های جنوبی کرمان تأکید کرده است. محمود وفایی مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان کرمان هم از اتفاقات خوبی در ماه‌های آینده در سه حوزه کاوش‌های باستان‌شناسی در مجموعه پنج شهرستان جنوبی استان، تسریع در بازسازی ارگ بم و سایت قلعه اردشیر و قلعه دختر خبر داده و با تشکر از توجه استاندار به مسائل میراث فرهنگی کرمان، از رئیس سازمان میراث فرهنگی کشور خواسته که توجه بیشتری به مشکلات و مسائل استان کرمان داشته باشد. مشکلاتی که قطعاً کاوش‌های باستانی مربوط به تمدن هلیل را هم شامل می‌شود. شنیده‌های خبرنگار «پیام ما» حکایت از این دارد که در این جلسه رئیس سازمان میراث فرهنگی کشور در این رابطه تقریباً با درخواست کرمانی‌ها موافقت کرده است. اتفاقی که اگر رخ دهد این امیدواری را برای علاقه‌مندان به این تمدن به وجود می‌آورد که مجدداً کاوش‌های گسترده‌ای بر روی این تمدن صورت گیرد.
هلیل؛ نخستین تمدن بشری جهان
در سال‌های ابتدایی دهه هشتاد بود که یک روستایی در نزدیکی جیرفت در حال شخم زدن زمینش با کاسه‌ای قدیمی مواجه شد و به تصور پیدا کردن گنج، اهالی آبادی خودش را خبر کرد. برخی اهالی آن روستا هم برای دستیابی به گنج بیشتر شروع به کندن زمین کردند و اشیای دیگری را پیدا کردند. برخی به گمان اینکه شانس در خانه‌شان را زده شروع به فروختن این اشیا کردند و پس‌ازاین قاچاقچیان اشیای تاریخی به منطقه سرازیر شدند. داستان تمدن هلیل ازاینجا شروع شد. حدود یک سال پس‌ازاین ماجرا، دولت اصلاحات به فکر کاوش در این منطقه افتاد و برای این کار به سراغ پروفسور مجید زاده، کاوشگر مطرح ایرانی رفت. مجید زاده که در پاریس زندگی می‌کرد به مدت پنج سال همراه با تیمی از باستان شناسان در جنوب کرمان به کاوش پرداخت. کاوش‌هایی که مجید زاده را به این اعتقاد رساند که تمدن جیرفت (هلیل)، نخستین تمدن بشری جهان است. محی‌الدین طیبی، رئیس کارگروه تمدن هلیل در جشنواره فرهنگی اقتصادی کرمان که سال گذشته در برج میلاد تهران برگزار شد، در این خصوص به «پیام ما» گفت که «سال‌ها بود که باستان شناسان به لوح‌هایی دست پیدا می‌کردند که در این الواح از شهری به نام «اَرَتَ» نام برده می‌شد و پادشاهان شهرهای مختلف مثل سومر از این شهر اسم می‌بردند و در یکی از معروف‌ترین این لوح‌ها پادشاه سومر از مردم «اَرَتَ» می‌خواهد که به وی از گنجینه گران‌بهایی که دارند خراج بپردازند. تا سال‌ها «اَرَتَ» گمشده بود و با کشف تمدن هلیل پروفسور مجید زاده به این نکته رسید که هلیل همان «اَرَتَ» است.» با روی کار آمدن دولت‌های نهم و دهم و خارج شدن میراث فرهنگی کشور از ریل صحیح، مجید زاده از ایران رفت و کاوش‌های تمدن هلیل به فراموشی سپرده شد. با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید اما مجدداً کاوش‌های این منطقه از سر گرفته شد اما به دلیل کمبود اعتبار، همواره مشکلاتی پیش پای کاوشگران بود.
استمرار کاوش‌ها مهم است
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان در رابطه با کاوش‌های باستانی حوزه تمدن هلیل به «پیام ما» گفت: «در جلسه شامگاه دوشنبه تأکید استاندار و ما بر استمرار کاوش‌ها در جنوب بود.» محمود وفایی افزود: «البته این‌گونه نبوده که قبلاً کاوشی صورت نمی‌گرفته بلکه ما می‌خواهیم این کاوش‌ها تداوم داشته باشند.» وی بابیان اینکه در آخرین نمونه، از عید 95 به مدت 2 ماه در این منطقه کاوش‌هایی صورت گرفت، اظهار کرد: «در ملاقات با آقای سلطانی تأکید شد که در محوطه‌های جدید هم بررسی‌هایی صورت گیرد، همچنین در محوطه‌های قبلی هم کاوش‌ها استمرار داشته باشد تا به نتایج بیشتری نسبت به قبل دست پیدا کنیم.» وفایی در پاسخ به این پرسش که برای حل مشکل اعتبار در این خصوص چه فکری کرده‌اید، گفت: «وقتی سازمان با استمرار کاوش‌ها موافقت می‌کند، بحث‌های ریالی هم پیش‌بینی می‌شود. به همین جهت امیدواریم امسال اعتبار خوبی برای تداوم و افزایش کاوش‌ها اختصاص داده شود.»
دولت قبل دوره سکوت تمدن هلیل بود
مدیر اکتشافات هلیل و پایگاه میراث فرهنگی جیرفت در رابطه با کاوش‌های تمدن هلیل به «پیام ما» گفت: «همیشه اعتبار از اساسی‌ترین مشکلات کاوش‌های باستانی حوزه تمدن هلیل بوده است.» نادر علیدادی سلیمانی افزود: «پتانسیل جنوب کرمان ازنظر باستان‌شناسی بسیار بالاست و این منطقه ازنظر تاریخی بسیار غنی است. خوشبختانه در دولت تدبیر و امید کاوش‌ها در این منطقه از سر گرفته شد.» وی بابیان اینکه دولت قبل دوره سکوت تمدن هلیل بود، اظهار کرد: «متأسفانه چندین سال کاوش در جنوب کرمان متوقف شده بود.» علیدادی سلیمانی با اشاره به تأکید استاندار و مدیرکل میراث فرهنگی استان بر استمرار کاوش‌ها در جنوب استان اظهار کرد: «این باعث خوشحالی است که به کاوش‌ها در جنوب کرمان توجه می‌شود و امیدواریم کاوش‌ها ادامه پیدا کند.»