بازوی پژوهشی مجلس شاخصهای آب کشور را بررسی کرد
غرب کشور در انتظار گردوغبار
کاهش میزان بارش و حاکم بودن شرایط خشکسالی در کشورهای همسایهٔ غربی خصوصاً عراق موجب کمشدن ورودی تالابها و همچنین وضعیت نامطلوب اروندرود شده است
۲۹ آذر ۱۴۰۲، ۲۲:۰۰
وقوع خشکسالی در کشورهای همسایهٔ شرقی در کنار برخی اقدامات سازهای کشور افغانستان بر رودخانهٔ هیرمند، موجب کاهش چشمگیر آورد این رودخانه شده و با توجه به وابستگی منابع آب استانهای شرقی بهویژه سیستانوبلوچستان به آب ورودی از رودخانهٔ هیرمند، تأمین آب این مناطق با چالشهای جدی مواجه شــده است. مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی که در پایان سهماه نخست امسال از تحلیل شاخصهای آب کشور منتشر کرده، با تأکید بر وضعیت بغرنج آبی در شرق کشور عنوان کرده است که علاوه بر مشکلات مربوط به آب شرب، عدم تأمین حقابههای محیط زیستی باعث ایجاد کانونهای گردوغبار در این مناطق شده و در کنار کمبود جدی آب شرب، زندگی مردم را با چالشهای بسیاری مواجه کرده است: «همچنین کاهش میزان بارش و حاکم بودن شرایط خشکسالی در کشورهای همسایه غربی (عراق) نیز موجب کمشدن ورودی تالابها و همچنین وضعیت نامطلوب اروندرود شده و با ایجاد کانونهای گردوغبار و نفوذ به داخل کشور، اســتانهای واقع در مناطق غربی و در برخی موارد بخشهای گستردهای از کشور درگیر این معضل میشود.»
بررسی شاخصهای مهم آب و هواشناسی کشور نشان میدهد، میانگین بارش کل کشور در سه ماههٔ تابستان نسبت به تابستان سال گذشته 56 درصد و نسبت به میانگین بارش بلندمدت تابستان 22 درصد کاهش داشته است. طی سال آبی 1402-1401 (ابتدای مهرماه سال 1401 تا آخر شهریورماه سال 1402 ) نیز میزان بارش دریافتی نسبت به سال آبی گذشته 4 درصد افزایش و نسبت به میانگین بلندمدت 14 درصد کاهش داشته است. بررسی وضعیت بارش در استانهای مختلف کشور نیز حاکی از آن است که میزان بارش در فصل تابستان بهجز 4 استان (لرستان، اردبیل، بوشهر و خراسانشمالی)، در سایر استانها نسبت به میانگین بلندمدت کاهش داشته است. همچنین میانگین دمای کشور در فصل تابستان نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱.۱ درجهٔ سانتیگراد افزایش داشته است.
مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی با عنوان «بررسی و تحلیل شاخصهای کلان بخش آب در سه ماههٔ دوم سال» عنوان کرده است که با توجه به شاخصهای مهم آب و هواشناسی در سهماههٔ تابستان، در مناطق وسیعی از استانهای واقع در فلات مرکزی و جنوب کشور خشکسالی شدید و بسیار شدید حاکم بوده است: «جنوب خراســان رضوی، بخشهایی از خراسان جنوبی، قسمت اعظم استانهای سیستانوبلوچستان، کرمان، فارس و یزد خشکسالی بسیار شدید و بخشهایی از استان سمنان، قم، اصفهان، جنوب خوزستان و بوشهر خشکسالی شدید را تجربه کردهاند. بررسی شاخصهای خشکسالی نشان میدهد که در این مدت، تنها در بخشهایی از استانهای گیلان، اردبیل، خراسانشمالی و خوزستان شرایط ترسالی حاکم بوده است.»
منطقه در خشکسالی شدید
همچنین بر اساس این گزارش دربارهٔ حوضههای آبریز فرامرزی و مشترک در سه ماههٔ تابستان اغلب مناطق واقع در شرق و غرب کشور، بدون بارش و در برخی مناطق نیز بارشی کمتر از 5 میلیمتر داشتهاند. تنها در شــهریور ماه، بخشی از مناطق مرکزی و شمالشرقی افغانستان بارشهایی رخ داده که اغلب کمتر از 10 میلیمتر بوده است: «در دورهٔ 12ماههٔ منتهی به شهریورماه سال 1402، در اغلب کشورهای منطقه خشکسالی خیلی شدید تا متوسط حاکم بوده است بهنحوی که شرق ترکیه، غرب افغانستان و اغلب مناطق ایران از این خشکسالی متأثر بودهاند. در سه ماههٔ فصل تابستان اغلب مناطق خاورمیانه، شرق دریای خزر و آسیای میانه در معرض خشکسالی کم تا خیلی شدید قرار داشتهاند. بهنحوی که در کشور عراق خشکسالی متوسط تا شدید، اغلب مناطق نیمهٔ غربی افغانستان خشکسالی شدید تا خیلیشدید و نیمهٔ شرقی افغانستان خشکسالی خفیف تا نرمال، نیمهٔ شرقی ایران خشکسالی شــدید تا خیلی شدید و نیمهٔ غربی ایران خشکسالی خفیف تا متوسط حاکم بوده است. در همین زمان از کشورهای همسایه تنها کشور ترکیه در شرایط ترسالی قرار داشته است.»
مرکز پژوهشهای مجلس در خصوص گزارشهای حاصل از پیشنگریهای هواشناسی نیز اعلام کرده است که پیشبینیهای انجام شده توسط سازمان هواشناسی کشــور نشان میدهد وضعیت بارش در ســه ماههٔ پاییز در خاورمیانه، افغانستان، ترکمنستان، ازبکستان، شرق و شمال شــرق آســیا بیهنجاری مثبت و مناطق کوچک پراکندهای در مرکز آسیا بیهنجاری منفی خواهد بود. همچنین در این مدت، پیشبینی وضعیت بارش نشان میدهد که در سه ماههٔ پاییز میانگین دما در قسمت اعظم آسیا بیشتر از نرمال بوده است. دمای بالاتر از نرمال در عربستان سعودی مشهودتر و همچنین این شرایط در غرب دریای خزر، شمال آفریقا، هند و شرق و جنوب شرق آسیا نیز حاکم بود.
وضعیت بحرانی سدها
با وجود اینکه طبق اخبار منتشر شده از سوی نهادهای متولی به نظر میرسید سدهای کشور در این سال آبی وضعیت بهتری نسبت به سال گذشته دارند اما این گزارش بیان میکند: «بیشترین درصد اختلاف ذخیره با سال گذشته تا آخر شهریورماه مربوط به سد زایندهرود در استان اصفهان است که با 441 میلیون مترمکعب ذخیره، 154 درصد بیشتر از سال قبل ذخیرهٔ آب دارد. با وجود اختلاف فراوان با سال گذشته تنها 36 درصد از مخزن این سد تا پایان سال گذشته پر بوده است. در استان سیستانوبلوچستان چاهنیمهها با 4 درصد میزان پرشدگی، نسبت به مدت مشابه سال گذشته 68 درصد کاهش داشــته و در شرایط بحرانی قرار دارند. ذخایر سدهای استانهای فارس، کرمانشاه، هرمزگان و خراسانرضوی نیز افت محسوس داشتهاند که این موضوع باعث کاهش سهم منابع آب سطحی در تأمین مصارف شده و اغلب دچار تنش آبی به خصوص آب شرب بودهاند. سدهای واقع در استان گلستان و داراب فارس عملاً خالی بوده و ذخیرهٔ آنها صفر است. همچنین وضعیت سدهای دوستی و طرق در استان خراسانرضوی با حدود 8 درصد پرشدگی بحرانی ارزیابی میشود.»
مرکز پژوهشهای مجلس هزینهکرد اعتبارات در بخش آب در این مدت را بینظم ارزیابی کرده است: «درخصوص وضعیت تأمین اعتبارات بخش آب طی سه ماهه دوم سال 1402، حدود 23 درصد از اعتبارات مصوب امسال طی سه ماههٔ تابستان به این بخش تخصیص یافته که با احتساب میزان تخصیص صورت گرفته در فصل بهار این عدد به 26 درصد رسیده است. عمدهٔ اعتبارات تخصیص یافته نیز مربوط به طرحهای ساختمان سد، آبرسانی و ایجاد تأسیسات فاضلاب بوده است. متأسفانه بینظمیهای توزیع اعتبارات در بخشهای مختلف، ازجمله در بخش آب، مسبوق به سابقه بوده و این امر قطعاً به عدم قطعیتهای موجود دامن خواهد زد. توزیع نامتوازن و موکول شدن تخصیص حدود 75 درصد از اعتبارات مصوب به نیمهٔ دوم سال، موجب بروز برخی مشکلات ازجمله عدم امکان برنامهریزی صحیح برای اجرای طرحها، وضعیت نامطلوب مشاوران و پیمانکاران، عدم پایبندی به برنامهٔ زمانبندی اجرای پروژهها و طرحهای عمرانی و همچنین ایجاد ابهام در بودجهریزی سال آینده خواهد شد.»
برچسب ها:
پیشنهاد سردبیر
مطالب مرتبط
چطور مدل اقتصادی «دونات» به پایداری شهرها کمک میکند؟
موسیقی نواحی آذربایجان در «قاوال مکتبی»
روایت سرگذشت کارگران کارخانه چیتسازی بهشهر در یک نشست
تراژدی آب
ترانه یلدا معمار و شهرساز در گفتوگو با «پیام ما» جریان معماری ایران را نقد کرد
زنگ خطر غفلت از آمایش سرزمین
مراسم بزرگداشت «حکمتالله ملاصالحی»، باستانشناس پیشکسوت برگزار شد
نگهبان باستانشناسی ایران
مدیر سابق تماشاخانه «سنگلج»:
حق ساختوساز، بدون تعیین حریم وجود ندارد
«گیتی آذرپی»، ایرانشناس مقیم آمریکا درگذشت
برگزاری هفدهمین دوره «یادمان و جایزه معماری میرمیران»
جایزه جشنواره معلولان هند برای مستند «احمد»
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- روغن صنعتی مایعی جادویی برای افزایش عمر مفید ماشین آلات
- ۱۰ ماده غذایی که به شما در سفر به سوی کاهش وزن کمک میکنند
- چاپ ترافارد؛ هر آنچه که باید درباره این نوع چاپ دستی بدانید
- اقدامات لازم برای اسباب کشی و جابجایی منزل
- بسته بندی مواد پودری با دستگاه ساشه: شغل پردرآمد این روزها
- طبع روغن زیتون در طب سنتی چیست؟ معرفی 4 خواص روغن زیتون
- خرید ساک دستی تبلیغاتی چه مزایایی برای هر برند دارد؟
- تعریف درست هوش مصنوعی (AI) چیست؟
- 10 ایده شغل دوم با سرمایه اولیه کم برای کارمندان
- مقایسه تعرفه پنلهای پیامکی و تبلیغاتی بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید