پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | کسی به‌سادگی مهرجویی نمی‌شود

در مراسم یادبود «داریوش مهرجویی» مطرح شد:

کسی به‌سادگی مهرجویی نمی‌شود





کسی به‌سادگی مهرجویی نمی‌شود

۱۶ آذر ۱۴۰۲، ۰:۰۰

سینمای ایران این روزها داغدارتر از همیشه است، اما داغ بیست‌دوم مهرماه امسال همچنان تازه مانده. قتل فجیع «داریوش مهرجویی» و همسرش «وحیده محمدی‌فر» آنچنان شوک بزرگی برای سینمای ایران بود که هنوز هم حرف زدن دربارهٔ آن دشوار و غیرقابل‌باور است، اما بااین‌حال آنچه برجای‌مانده کارنامه و میراث مهرجویی برای سینما است. اینکه هنوز هم بسیاری معتقدند اگر مهرجویی و «گاو» او نبود، شاید سینما مسیر دیگری را طی می‌کرد. حالا روز سه‌شنبه، چهاردهم آذرماه، یادبودی برای او در خانهٔ سینما توسط انجمن منتقدان و نویسندگان ایران برگزار شد و «احمد طالبی‌نژاد»، و «جواد طوسی» منتقدان سینما، «سیروس الوند» فیلمساز و «مرتضی فرشباف» سینماگر، از میراث این کارگردان جریان‌ساز گفتند.

مهرجویی چه از خود به‌جای گذاشته است؟ «سیروس الوند» در بخشی از صحبت‌های خود اشاره کرد که همهٔ فیلمسازان به‌نوعی به مهرجویی مدیون‌اند: «در اوایل انقلاب برخی از علما می‌گفتند که فیلمسازی باید زیر نظر ادارهٔ مبارزه با منکرات باشد. اینجا بود که امام برخورد قاطع و صریحی انجام داد و از فیلم «گاو» و مهرجویی حمایت کردند و با فیلم «گاو» راه فیلمسازی باز شد.»
«احمد طالبی‌نژاد» هم دربارهٔ «ریشهٔ اندیشگی» مهرجویی صحبت کرد: «اینکه بسیاری فکر می‌کنند مهرجویی سینما خوانده است، درست نیست. سینما را در دانشگاه کالیفرنیای آمریکا انتخاب کرد، ولی در مصاحبه‌ای گفت که نود درصد استادان ما، هیچ شناختی از جریان‌های نوین سینما از جمله نئورئالیسم در ایتالیا یا موج نو در فرانسه نداشتند. می‌گفت تمام هم و غم آنها این بود که شما بتوانید فیلم استودیویی بسازید. به همین دلیل ترک تحصیل کرد و در همان دانشگاه رشتهٔ فلسفه را خواند. ریشهٔ اندیشگی و سواد عمومی داریوش مهرجویی متأثر از رشتهٔ فلسفه است، البته استعداد شخصی، شرایط خانوادگی و فرهنگی که در آن رشد یافته است، نمی‌توان نادیده گرفت.»
طالبی‌نژاد همچنین معتقد بود که باید ورود مهرجویی به سینما با «الماس ۳۳» و شکستش را به فال نیک گرفت: «فیلمنامهٔ «الماس ۳۳» را با اینکه خوب نمی‌دانست، قبول کرد؛ چون می‌خواست وارد سینما شود. فیلم را می‌سازد که عملاً هم شکست می‌خورد. اما سپس آشنایی او با غلامحسین ساعدی آغاز می‌شود. شکست مهرجویی را در گام اول ورود به سینما باید به فال نیک گرفت، وگرنه «گاو» ساخته نمی‌شد و چه‌بسا اگر ساخته نمی‌شد، سینمای ایران تعطیل می‌شد.»
«جواد طوسی» دربارهٔ نسل مهرجویی و میراثی که باید حفظ شود، گفت: «اگر بپذیریم که اینها یک نسل دارای میراث هستند، آیا از میراثشان حفاظت شده؟ حرکتی در اواخر دههٔ ۴۰ هجری شمسی به اسم «موج نو» شکل گرفت که مخالفان و موافقان خودش را داشته و همچنان دارد. آن نقش مهم اجتماعی و فرهنگی‌اش را اصلاً نمی‌توان نادیده گرفت. اگر نسل‌های جوان، آن نگاه آرمان‌خواهانه را دارند نفی یا تخطئه می‌کنند، یک مقدار بی‌رحمانه است و هر حرکت سیاسی، فرهنگی و اجتماعی را باید مبتنی‌بر شرایط خاص خودش، به‌شکل واقع‌بینانه ارزیابی کرد. شکل‌گیری «موج نو» هم تابع همین وضعیت است.»
«مرتضی فرشباف» که به‌عنوان یک فیلمساز جوان در نشست حضور داشت، گفت مهمترین میراثی که مهرجویی برای فیلمسازی چون او باقی گذاشته، «تعهد شخصی او» برای انجام کاری است که دوست داشته است: «او سینماگری است که در پنجاه سال فعالیت، با فرازونشیب‌های فراوان در قبل و بعد از انقلاب اسلامی به‌شکل حرفه‌ای فیلم می‌سازد.»
در بخش دیگری از نشست دربارهٔ «سانسور» در آثار مهرجویی صحبت شد. «طوسی» دراین‌باره گفت: «زمان توقیف «سنتوری» و اتفاقاتی که برای اثر افتاد، مطلع شدم که توقیف اثر باعث صدمات روحی، روانی و حتی جسمی به مهرجویی شده است. آستانهٔ تحمل هر هنرمندی متفاوت است. برخی سعی می‌کنند با شرایط انطباق پیدا کنند و برخی دیگر، پیلهٔ انزوا را به جان می‌خرند و برخی هم قدری مسیرشان را عوض می‌کنند. از جایی به‌بعد، دنیای مهرجویی قدری متفاوت می‌شود و سعی می‌کند با توجه به وضعیت جامعه، حال را دریابد.»
الوند هم با بیان اینکه نمی‌دانم که در نسلی که در چند سال اخیر وارد سینما شده‌اند، کسی می‌تواند به اعتبار مهرجویی نزدیک شود یا نه، گفت: «سال‌ها طول می‌کشد تا یک خیام یا یک مولانا پیدا می‌شود. این هم همان است. به‌سادگی کسی مهرجویی نمی‌شود.»
در بخش‌هایی از برنامه یک آنونس دیده‌نشده از فیلم سینمایی «گاو» پخش شد. همچنین پیام تصویری «هوشنگ گلمکانی»، سردبیر مجلهٔ «فیلم امروز» دربارهٔ داریوش مهرجویی بخش دیگری از برنامه بود. در پایان نشست نیز بخشی از فیلم «موج نو» ساختهٔ «احمد طالبی‌نژاد» به نمایش درآمد.

به اشتراک بگذارید:

برچسب ها:

،





نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *