درخصوص پدیده فرونشست در ایران، بهترین برنامهها را روی کاغذ داشتهایم اما در عمل، اجرای آنها ضعیف است
مقابله با فرونشست روی کاغذ مانده است
ما بهترین برنامه را در مصوبه جلسه پانزدهم شورای عالی آب داشتهایم که راهکارهای کنترل منابع آب زیرزمینی و وظایف دستگاهها در آن گفته شده است
۲۸ شهریور ۱۴۰۲، ۱۱:۳۳
درخصوص پدیده فرونشست در ایران، بهترین برنامهها را روی کاغذ داشتهایم اما در عمل، اجرای آنها ضعیف است. ما بهترین برنامه را در مصوبه جلسه پانزدهم شورای عالی آب داشتهایم که راهکارهای کنترل منابع آب زیرزمینی و وظایف دستگاهها در آن گفته شده است.
بعد از آن در آییننامههای پیوست قانون مدیریت بحران از جنبه مخاطرات فرونشست در مصوبه جلسه اول شورای عالی مدیریت بحران کشور در سال ۱۴۰۰ هم این موضوع آمده. در همین سال، مصوبه هیئت دولت را برای کارگروه سازگاری ملی با کمآبی داریم چرا که فرونشست با مدیریت منابع آب زیرزمینی مرتبط است. به این ترتیب، درباره فرونشست روی کاغذ زیاد بحث شده اما اینکه در عمل بتوانیم آبخوانها را مدیریت و فشار بر منابع آب زیرزمینی را کم کنیم، اتفاقی نیفتاده و قوانین و مصوبات بسیار جلوتر از آن چیزی هستند که در واقع اتفاق افتاده است.
موضوع فرونشست در ذات خودش پدیده مستقلی نیست. در واقع به مدیریت منابع آب در کشور برمیگردد و یکی از پیامدهای سوءمدیریت و بهرهبرداری نامناسب از آبهای زیرزمینی در کشور است. تا زمانی که به بهرهوری مناسب و تعادل در برداشت آب زیرزمینیمان نرسیم و برداشت از آب زیرزمینی مساوی با میزان تغذیه آبخوانها نشود، هیچ اتفاق خاصی نمیافتد.
فرونشست، پدیدهای است که به یکسری سلسله برنامهها نیاز دارد و با یک برنامه امکانپذیر نیست. باید منابع آب را به خوبی بشناسیم و متوجه شویم چقدر منابع آب در دسترس داریم. خود این موضوع میتواند زمانبر باشد و سنجش و کنترل منابع آبهای زیرزمینی سختتر از آبهای سطحی است. به این دلیل که کنترل آبهای سطحی در اختیار دولت است اما منابع آب زیرزمینی، بهرهبرداران بسیار متعددی در سطح کشور دارد. برای مثال حدود یک میلیون چاه مجاز و غیرمجاز در کشور داریم و نمیتوان برای هرکدام یک ناظر تعیین کرد. در حال حاضر از نظر فنی و تکنیکی کمبود نداریم و دانشمان برای مدیریت منابع آب کفایت میکند اما اکنون این موضوع بیشتر به مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی برمیگردد و باید برای آنها برنامهریزی شود.
در خصوص برنامهریزی برای این مسائل میتوان گفت که ما یک وابستگی زیادی به آبهای زیرزمینی داریم. بیشترین مصرفکننده این منابع، بخش کشاورزی است که حدود ۸۰ درصد مصرفکنندگان را در برمیگیرد. شکی در این موضوع نیست که کشاورزی بسیار مهم و امنیت غذایی به آن وابسته است اما پایداری منابع آب مقدم بر امنیت غذایی است. پس اولین کار میتواند این باشد که بخشی که بیشترین فشار را بر منابع آب زیرزمینی وارد میکند، ساماندهی اساسی شود. بیشترین فرونشست را در فلات مرکزی داریم. در جنوب کشور هم مشکل داریم، اما در جنوب خوزستان بیشتر فرونشست دیده میشود. شمال کشور هم درگیر این موضوع شده اما اکنون همه دشتهای فلات مرکزی کشور درگیر فرونشست هستند. پس برای کاهش استفاده از منابع آب زیرزمینی باید از روشهای نوین آبیاری با حجم آب کمتر و بازدهی بالاتر استفاده کنیم. در حوزه صنعت نیز طبیعتا میتوان از منابع آب با کیفیت پایینتر استفاده کرد. در منابع آب شرب نیز، هدررفت زیاد است و در همه اینها باید به نوعی کنترل و فشار بر منابع آب کمتر شود. بنابراین اقتصاد ما نباید به منابع آب وابسته باشد یا دستکم وابستگیاش کمتر شود. راهکار آن معیشتهای جایگزین است و به یک کارآفرینی گسترده است تا فشار مردم بر منابع طبیعی و به طور خاص بر منابع آب کمتر شود. البته به طور جزییتر به کارهای زیادی نیاز است که الگو کشت در کشاورزی، فضای سبز شهری، بازچرخانی در صنعت، استفاده کردن از ظرفیتهای سواحل و… را میتواند شامل شود. خوشبختانه اکنون در کشور کارهایی جدیتر به خصوص در بخش صنعت دنبال میشود. اما صنعت و شرب، ده درصد مصرف منابع آب را در برمیگیرد. اگر بتوانیم در بخش کشاورزی، ده درصد بهرهوریمان را افزایش دهیم و فشار بر منابع آب را کمتر کنیم، میتواند اثرگذار باشد. اگر بتوانیم مدیریت منابع آب را به درستی انجام دهیم، فرونشست را نه اینکه بتوانیم صد درصد رفع کنیم اما تا حد قابل ملاحظهای میتوانیم آن را کنترل کنیم و پیامدهای آن هم، مانند گردوغبار، خود به خود کنترل میشود.
در حال حاضر تقریبا فلات مرکزی ما به علاوه استان گرگان و شمال خوزستان همه درگیر هستند اما به طور جزئیتر از نظر تاثیر فرونشست بر روی سازهها و زیستگاه انسانی، شرایط استان اصفهان ویژهتر است. از نظر افت و نرخ فرونشست، استانهایی مثل فارس و کرمان اولویت دارند. از باب مسائل راهبردی، جنوب تهران یک چالش بزرگ است. اما آنچه که در حال حاضر بیشتر دیده میشود در اصفهان، کرمان، فارس، تهران، البرز، قزوین و خراسان رضوی است. بنابراین از جنبههای مختلف، استانهای ما هرکدام ویژگیای دارند که بتوان گفت شرایطشان در ارتباط با فرونشست نامناسب است.
برچسب ها:
مطالب مرتبط
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- روغن صنعتی مایعی جادویی برای افزایش عمر مفید ماشین آلات
- ۱۰ ماده غذایی که به شما در سفر به سوی کاهش وزن کمک میکنند
- چاپ ترافارد؛ هر آنچه که باید درباره این نوع چاپ دستی بدانید
- اقدامات لازم برای اسباب کشی و جابجایی منزل
- بسته بندی مواد پودری با دستگاه ساشه: شغل پردرآمد این روزها
- طبع روغن زیتون در طب سنتی چیست؟ معرفی 4 خواص روغن زیتون
- خرید ساک دستی تبلیغاتی چه مزایایی برای هر برند دارد؟
- تعریف درست هوش مصنوعی (AI) چیست؟
- 10 ایده شغل دوم با سرمایه اولیه کم برای کارمندان
- مقایسه تعرفه پنلهای پیامکی و تبلیغاتی بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید