پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | سفری با‌شکوه به تاریخ

چرا باید این موزه‌ها را ببینیم؟

سفری با‌شکوه به تاریخ





سفری با‌شکوه به تاریخ

۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳، ۷:۰۰

روز جهانی موزه از آن روزهایی است که موزه‌های سراسر دنیا با ارائه تخفیف و برگزاری رویدادهای متنوع مردم را تشویق به حضور در موزه‌ها می‌کنند. موزه‌داران ایرانی نیز از این قاعده مستثنی نیستند و می‌کوشند به نوبه خود گامی در جهت افزایش سطح آگاهی تاریخی مردم ایران‌زمین و بیشتر آشنا ساختن ایشان با میراث‌فرهنگی سرزمین عزیزمان بردارند. با آنکه همیشه بحث درباره کیفیت موزه‌ها وجود داشته و دارد؛ اما جایگاه موزه‌ها نسبت به دو دهه گذشته تغییر چشمگیری کرده است و تعداد بازدیدکنندگان موزه از نظر کمی رشد قابل‌توجهی پیدا کرده‌اند. استقبال مردمی در تعطیلات نوروز نشان می‌دهد امروزه موزه‌سازی و موزه گردی یک امر فرهنگی مهم در کشور محسوب می‌شود. در واقع موزه‌ها ابزار مهمی برای تبادل و غنی‌سازی فرهنگ‌ها، توسعه درک متقابل، همکاری و صلح بین مردم هستند به همین دلیل از سال ۱۹۷۷، شورای بین‌المللی موزه‌ها - ایکوم روز ۱۸ می (در تقویم شمسی ۲۸ اردیبهشت) را به‌عنوان روز جهانی موزه نام‌گذاری کرده است. هدف از برگزاری روز جهانی موزه، افزایش آگاهی در این زمینه است؛ اما بهتر است در چنین روزی از کدام موزه‌ها دیدن کنیم؟ ویژه‌نامه پیام ما به بهانه روز جهانی موزه، به سراغ گروه موزه‌های دفینه رفته است. بازدید از موزه‌های این گروه به‌مثابه سفری باشکوه به تاریخ است.

آثار به‌نمایش‌درآمده در موزه‌های گروه دفینه شامل ظروف، تندیس، لوستر، فرش، پوشاک، خودروهای تاریخی، کالسکه، سفالینه، جنگ‌افزار و مفرغ‌ها، زیورآلات، سکه و اسکناس، تابلوهای نقاشی نفیس ایرانی و خارجی، نقشه‌های جغرافیایی قدیمی به‌ویژه خلیج‌فارس و مرقعات نفیس، در و پنجره‌های مشبک – معرق و تابلو کاشی‌های نفیس می‌شود. گروه موزه‌های دفینه در حال حاضر دارای دو پردیس موزه‌ای (تهران و رامسر) و پنج موزه دیگر در شهرهای تهران، اصفهان و یزد بوده و علاوه بر آثار به نمایش آمده در این موزه‌ها، آثار ارزشمند دیگری را در سیزده گنجینه (خزانه آثار) به تفکیک سفال، بافته، سازه‌های معماری، تندیس، تابلوهای نقاشی، چینی، شیشه و سرامیک، تماشاگه تاریخ، جواهر و آرایه، پول، زمان، خودروهای تاریخی، عاج جنگ‌افزارهای تاریخی نگهداری می‌کند.

اطلاعات بیشتر دربارهٔ گروه موزه‌های دفینه را می‌توانید در وب‌سایت آن به نشانی www.Dafineh.ir بخوانید.

 

موزه هنر ایران (کاخ مرمر)

 

 

موزه هنر ایران فقط یک موزه نیست، زمانی محل عبور و مرور شخصیت‌های مطرح سیاسی داخلی و خارجی بوده، شخصیت‌هایی که دیگر وجود خارجی ندارند. در این موزه برخی از شاهکارهای هنری ایران‌زمین در عمارت مرمر که خود به‌تنهایی نمادی از هنر و معماری ایرانی است به نمایش گذاشته شده است. استادکاران صاحب‌نام برجسته ایرانی از جمله استاد حسین کاشی‌تراش اصفهانی، محمد صنیع خاتم، حسین عبدالباقی کاشانی، حسین لرزاده، اسماعیل خاک نگار مقدم، ابراهیم کاظم‌پور، حاج محمود اَرش نگار، حسن رضایی، استاد غلامرضا پهلوانی قزوینی و استاد حسین طاهرزاده بهزاد در ساخت اثر هنری به نام عمارت مرمر دست داشته‌اند. لئون تادوسیان معمار این عمارت دوطبقه بوده که یک نقشه‌کش به نام بوریس به همراه استاد حاج اکبر کاچار معمار او را همراهی می‌کردند.

 

چشم هر بیننده‌ای با ورود به این عمارت ۹۰ساله به سقف آن خیره می‌شود که از گنبد مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان الهام گرفته شده است. پلکان مرمرین با سنگ‌تراشی و نقش‌بندی برجسته، برگرفته از هنر هخامنشی و ساسانی و آراسته به نقوش گل‌وبته با شاخ‌وبرگ گیاهان است. این موزه به تالارهای کهن، تالار هنر باستان اول، دوم، هنر دوره ساسانی و قرون اولیه اسلامی، تالار هنر ایرانی – اسلامی، تالار نقش، تالار رنگ، تالار آینه، تالار ترنج، تالار خاتم، تالار کتابت، تالار صناعت، تالار نور و تالار نگارین تقسیم‌بندی‌شده که هر کدام با آثار شاخص و منحصربه‌فردی چیدمان شده‌اند. هزینه بلیت بازدید از این موزه ۷۵ هزار تومان و ساعت بازدید از آن ساعت ۹:۳۰ الی ۱۶ است. این موزه شنبه‌ها تعطیل است.

 

پردیس موزه‌ای دفینه

یکی از موزه‌های دیدنی این مؤسسه، پردیس موزه‌ای دفینه است که به ساختمان دفینه نیزمعروف است. نمای این ساختمان که از مروارید الهام گرفته شده، نخستین نمای پیش‌ساخته در کشور است که طرح آن از طبیعت و فلسفه حیات گرفته شده است. طبقه همکف این پردیس سه طبقه‌ای به موزه‌های هنر جهان و موزه هنر اسلامی، طبقه منفی یک به موزه گوهر و آرایه‌های تاریخی و طبقه منفی دو به موزه پول ایران اختصاص‌داده‌شده است.
هزینه بلیت بازدید از کل پردیس موزه ای دفینه ۱۰۲ هزار تومان و ساعت بازدید از آن ساعت ۹ الی ۱۷ است. این پردیس موزه ای شنبه‌ها تعطیل است.

زیورآلات ساخته شده در این بخش از گوهرهای بسیار خاص از جمله الماس، زمرد، یاقوت، فیروزه، مروارید و عاج ساخته شده‌اند که نمی توان برخی از آنان را ارزش‌گذاری کرد.

 

موزه هنر جهان

۴۰۰ اثر موزه هنر جهان از بین آثار منحصربه‌فرد گروه موزه‌های دفینه انتخاب شده است که شامل آثاری از سراسر دنیا و بازه زمانی حدود هزاره چهارم پیش از میلاد تا قرن بیستم می‌شود. تابلوهای به‌نمایش‌درآمده در این بخش آثار هنرمندان مطرح خارجی از جمله سالوادور دالی، پابلو پیکاسو، اندی وارهول و هنرمندان ایرانی از جمله سهراب سپهری و ایران درودی هستند.

 

موزه گوهر و آرایه‌های تاریخی

موزه گوهر و آرایه‌های تاریخی پس از موزه جواهرات ملی، طلا و جواهراتِ شاخصی را به نمایش گذاشته است. بیش از ۹۰۰ اثر در این موزه به‌نمایش‌درآمده که شامل محدوده جغرافیایی وسیعی از جهان می‌شود و حتی نمونه‌هایی از زیورآلات باستان و از جنس پوسته سختِ جانوران دریایی و سفال در این بخش دیده می‌شود. همچنین آوندهای طلا، دستوار منسوب به پادشاهان هخامنشی و آرایه‌هایی از ایران باستان که بسیار خاص و کم‌نظیر هستند در این موزه وجود دارند. زیورآلات ساخته شده در این بخش از گوهرهای بسیار خاص و ارزشمندی از جمله الماس، زمرد، یاقوت، فیروزه، مروارید و عاج ساخته شده‌اند که نمی‌توان برخی از آنان را ارزش‌گذاری کرد.

 

موزه پول ایران

موزه پول ایران نخستین موزه تخصصی و دائمی سکه و اسکناس است که با به نمایش گذاشتن مجموعه‌ای ارزشمند از سکه‌ها و اسکناس‌های ایرانی، مروری بر تاریخ ضرب سکه و نشر اسکناس در ایران، از نخستین سکه‌های ضرب شده تا پول‌های کاغذی امروزی دارد.

 

موزه هنر اسلامی

دست بافته دوره عباسیان، پرده خانه خدا، کلام‌الله مجید کتابت شده در حکومت‌های ایران، عثمانی و هند، قلمدان‌ها، صندوقچه‌های لاکی، قالیچه‌های محرابی فقط بخشی از آثار موزه هنر اسلامی به‌نمایش‌درآمده در این بخش به شمار می‌آیند.

 

موزه خودروهای تاریخی ایران

شاید بتوان این موزه را بهشتی برای علاقه‌مندان به خودرو در ایران دانست چرا که می‌شود تاریخچه حمل‌ونقل را در آن به نظاره نشست. بنای این موزه تخصصی در کیلومتر ۱۱ جاده مخصوص تهران – کرج و در نزدیکی کارخانه‌های تولیدی خودروهای ایرانی برای موزه خودروهای تاریخی طراحی شده و قرار است در راستای تقویت ارتباط با شرکت‌های خودروسازی در آینده، رونمایی از برخی خودروهای تولیدی در این موزه که مرتبط‌ترین مکان با خودرو است، انجام شود.

سالن‌های اول تا چهارم این موزه به نمایش خودروها اختصاص‌داده‌شده است و سالن‌های هفتم تا نهم به‌عنوان خزانه موزه مورداستفاده قرار می‌گیرند. همچنین به‌تازگی «رواق کالسکه» و «گذر موتورسیکلت» نیز در این موزه افتتاح شده است. در «رواق کالسکه» مجموعه‌ای از کالسکه‌های درباری و تشریفاتی، ارابه‌های عمومی و اسنادی در این باره برای نخستین‌بار در معرض دید عموم قرار گرفته است و «گذر موتورسیکلت» نیز با نمایش ۵ دستگاه موتورسیکلت اسپرت و مسابقه‌ای تولید شرکت­های هوندا، بی‌ام‌دبلیو و هارلی دیویدسون، از دیگر بخش­های نمایشی این موزه به شمار می‌رود.
کالسکه ناصرالدین‌شاه قاجار، اولین تولیدی شرکت رولز – رویس که توسط احمدشاه خریداری شده و مرسدس‌بنز ۵۰۰ کا اتوبان کوریر که تنها مدل باقیمانده در جهان است، تنها بخشی از جذابیت‌های بی‌شمار این موزه به شمار می‌روند.
هزینه بلیت بازدید از این موزه ۸۴ هزار تومان و ساعت بازدید از آن ۹ الی ۱۷:۳۰ است. این موزه شنبه‌ها تعطیل است.

 

 موزه زمان

موزه زمان یکی از زیباترین موزه‌های تهران در منطقه شمیرانات است. این موزه علاوه بر آرایه‌های معماری سیر تکامل ساعت‌ها را نیز به نمایش گذاشته است. موزه زمان بر دو بخش معماری و محتوای ساعت، نظر بازدیدکنندگان را به خود جلب می‌کند.
در موزه زمان تزیینات معماری متنوع و زیبایی نظیر گچ‌بُری، گره چینی، منبت‌کاری، آجرکاری، کاشی‌کاری، حجاری و آینه‌کاری وجود دارد که چهارده سال (۱۳۵۶ ـ ۱۳۴۲) برای اجرای آنها زمان صرف شده است. طرح‌ها و نقش‌های به‌کاررفته در گچ‌بری‌ها، تلفیقی از هنر ایرانی و اروپایی است که در خلق آنها حدود چهل نفر از بهترین استادکاران و هنرمندان زبده ایرانی نقش داشته‌اند.

محتوای موزه شامل ابزارهای زمان‌سنجی و ساعت‌هایی است که در سه بخش اصلی موزه به نمایش گذاشته شده‌اند؛ مانند انواع ساعت‌های دیواری، رومیزی، ایستاده؛ جیبی و مچی؛ انواع تقویم از ایران باستان تا حال حاضر، تلسکوپ، سکه و ابزار ستاره‌شناسی که هر کدام علاوه بر جنبه زیبایی‌شناختی و همین‌طور صنعتی می‌تواند بستری برای آموزش به گروه‌های مختلف از جمله کودکان باشد.
یکی از قسمت‌های زیبای بنای موزه زمان «اتاق اصفهانی‌ها» نام دارد که شکوه و جلوه خاصی به این بنا بخشیده است. عمده تزیینات این اتاق شامل گچ‌بری است که متأثر از سبک گچ‌بری اصفهان در دوره صفوی است و توسط برادران روحانی به مدت سه سال انجام شده است.

 

پویایی و بازطراحی از رویکردهای اصلی موزه زمان است؛ ازاین‌رو در اواخر سال ۱۴۰۲ فضایی با عنوان «رواق فرازمان» در مجموعه طراحی شد که به نمایش ساعت‌های به‌جامانده از شهدای دفاع مقدس اختصاص‌داده‌شده است. ساعت شهدای عزیزی همچون باکری و زین‌الدین و مجموع ۱۲ ساعت از شهیدان گمنام در قلب نقشه ایران به‌نمایش‌درآمده است. این رواق با احترام به شان و منزلت شهیدان حال و هوای متفاوتی را در موزه پدید آورده و نظر بسیاری از بازدیدکنندگان و همچنین دلاورانی که در جنگ دفاع مقدس حضور داشته‌اند را جلب کرده و به‌مرور خاطرات می‌پردازند. همچنین فضای دیگری به ساعت‌های مشاهیر و افراد سرشناس ایرانی مانند هنرمندان، دانشمندان و محققان اختصاص‌داده‌شده است که بسیار موردتوجه بازدیدکنندگان است.

این بنا در سال ۱۳۷۸ تحت عنوان «موزه زمان» تغییر کاربری داد و پس از مرمت اولیه، امکان بازدید آن برای عموم فراهم شد. بنای مذکور در تاریخ دوم بهمن ۱۳۸۲ شمسی با شماره ثبت ۱۰۸۶۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
هزینه بلیت بازدید از این موزه ۴۳ هزار تومان و ساعت بازدید از آن همه‌روزه از ساعت ۸ الی ۲۰ به جز ایام سوگواری رسمی است.

 

موزه ملی هنرهای اصفهان

موزه ملی هنرهای اصفهان در بهمن‌ماه ۱۴۰۰ و بر اساس نیاز و ضرورتی که از سوی هنرمندان و اهالی فرهنگ و هنر این شهر احساس می‌شد، در بنایی تاریخی متعلق به اواخر دوره قاجار افتتاح شد و جلوه‌گاهی از هنرهای مردم اصفهان از هزاره‌های پیش از تاریخ تا عصر حاضر است به‌گونه‌ای که بیش از ۳۷۰ اثر تاریخی را در معرض دید علاقه‌مندان قرار می‌دهد. این موزه دارای ۶ «گذر» است که هر یک از آنها به‌صورت موضوعی، بخشی از آثار هنری و مکاتب هنری اصفهان را معرفی می‌کنند.

شمشیرهای شاه‌عباس یکی از شاخص‌ترین آثار به‌نمایش‌درآمده این مجموعه در «گذر رزم» است که از استادکاران اصفهانی به‌یادگارمانده است. در واقع تنوع آثار موجود در این موزه علاوه بر این‌که می‌تواند به‌خوبی مخاطب عام را موردتوجه قرار دهد، قادر است بازدیدکنندگان خاص از جمله هنرمندان، مورخین و باستان‌شناسان، پژوهشگران حوزه‌های مختلف علوم‌انسانی و علوم اجتماعی و دیگر فرهیختگان را نیز به خود جذب کند.
هزینه بلیت بازدیدکنندگان از این موزه ۲۸ هزار تومان و ساعت بازدید از آن ۹ صبح تا ۱۷:۳۰ است. این موزه نیز شنبه‌ها تعطیل است.

 

موزه نور و روشنایی یزد

کوشک این بنا هم مانند بسیاری از بناهای شهر یزد به‌تنهایی یک اثر هنری محسوب می‌شود؛ کوشکی معروف به قصر آینه با قدمتی بالغ بر ۷۰ سال که وسط یک باغ بنا شده است. با آرایه‌های تزیینی شگفت‌انگیز از ترکیب هنر ایرانی و غیرایرانی. بی‌دلیل نیست که لقب نور و روشنایی را برای این موزه انتخاب کرده‌اند؛ زیرا دیوارها و سقف‌های آینه‌کاری آن، نور را در فضای درون موزه به دام می‌اندازند و به‌تمامی نقاط آن روشنی می‌بخشند.
فضاهای نمایشی موزه دربرگیرندۀ چندین بخش با عنوان­های «رواق عتیق»، «خمسه»، «افرنگ»، «نور»، «مشکات»، «مخمل»، «منظر»، «آینه» و «آبگون» است. این عمارت در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و به یکی از جذاب‌ترین مکان‌های گردشگری شهر یزد تبدیل شده است.
هزینه بلیت بازدیدکنندگان از این موزه ۳۴ هزار تومان و ساعت بازدید از آن ۹ صبح تا ۲۰:۳۰ است. این موزه شنبه‌ها تعطیل است.

 

پردیس موزه‌ای رامسر

این پردیس در راستای اقدامات توسعه موزه‌ای در بین سال‌های ۹۵ تا پایان سال ۹۹ و گسترش بخش‌های مختلف نمایشی، از یک فضا به بیش از شش فضای موزه‌ای تبدیل شد و در حال حاضر موزه عمارت مرمر، موزه تخصصی عاج ایران، موزه حمام قدیم، موزه مردم‌شناسی شمال ایران، موزه آوندهای تاریخی، نمایشگاه موزه‌ای و باغ‌موزه گیاه‌شناسی با بیش از ۱۸۰۰ گونه گیاهی منحصربه‌فرد را در بر می‌گیرد.` هزینه بلیت بازدید از کل این پردیس موزه‌ای ۱۲۴ هزار تومان و ساعت بازدید در نیمه اول سال ۹ صبح تا ۱۹ شب و در نیمه دوم سال تا ۱۷ عصر است.

بیش تر از ۱۸۰۰ گونه گیاهی نادر و منحصربه فرد در باغ موزه ۱۲ هکتاری گیاه‌شناسی رامسر به زندگی خود ادامه می‌دهند
بیش تر از ۱۸۰۰ گونه گیاهی نادر و منحصربه فرد در باغ موزه ۱۲ هکتاری گیاه‌شناسی رامسر به زندگی خود ادامه می‌دهند

 

موزه عاج ایران

نخستین موزه تخصصی عاج در منطقه غرب آسیا در ایران وجود دارد که حدود ۳۰۰ اثر ارزشمند از هنر کنده‌کاری روی انواع عاج فیل را که توسط هنرمندان شرق و جنوب شرقی قاره آسیا و قسمت‌هایی از قاره آفریقا ساخته شده در بنایی ۹۰ساله به نمایش گذاشته است.

 

موزه عمارت مرمر

این عمارت، ۸۷ سال پیش‌ساخته شده و به‌عنوان دومین مقر حکومتی بعد از تهران استفاده می‌شده است به همین دلیل در دوره پهلوی اول ۴ سال و در دوره پهلوی دوم ۳۷ سال مورداستفاده قرار گرفته است. عمارت مرمر محل برگزاری اجلاس و کنفرانس‌هایی از جمله تشکیل کابینه جمشید آموزگار و برنامه پنجم توسعه امور مالی و انقلاب آموزشی کشور بوده است.

موزه آوندهای تاریخی

این موزه به‌عنوان اولین موزه تخصصی ظروف در ایران در بنای آشپزخانه قدیم واقع در ضلع جنوبی عمارت مرمر که متعلق به دوره پهلوی اول است، راه‌اندازی شد. قدمت آثار موجود در آن به ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد تا دوره معاصر برمی‌گردد. ظروف مایعات تمدن املش و مارلیک، ظروف چینی فرمایشی دوره قاجار، ظروف میناکاری و بلور اروپایی از جمله آثار شاخص این موزه هستند.

باغ‌موزه گیاه‌شناسی

کاشف السلطنه به جز چای، گونه‌های گیاهی دیگری از جمله درخت کاج به ایران آورد که یک نمونه از این کاج‌ها حدود ۹۱ سال پیش در محوطه عمارت مرمر کاشته شد و یکی از ارزنده‌ترین آثار تاریخی باغ‌موزه گیاه‌شناسی محسوب می‌شود. در کنار آن بیش‌تر از ۱۸۰۰ گونه گیاهی نادر و منحصربه‌فرد در باغ‌موزه ۱۲ هکتاری گیاه‌شناسی رامسر به زندگی خود ادامه می‌دهند.

موزه حمام قدیم

این حمامِ دو حوضچه‌ای، منحصر به رضاشاه بوده که یکی از آنها به شکل سنتی و به‌وسیله کوره گرم می‌شده است. مدیریت درست در حفظ و نگهداری این مجموعه موجب شده تا کاشی‌های بکار رفته در این حمام از زمان ساخت، بدون کوچک‌ترین تغییراتی تا به امروز حفظ شوند.

موزه مردم‌شناسی شمال ایران

این موزه بهترین محل برای آشنایی زندگی مردم منطقه شمال به‌ویژه رامسر است. آثار حفاری شده در منطقه ایزگام دشت جنت رودبار رامسر که قدمت آن به بیش از ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد می‌رسد از شاخصه‌های به‌نمایش‌درآمده در این موزه است.

به اشتراک بگذارید:





مطالب مرتبط

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

بیشترین بازنشر