درگذشت نینواز «نینوا»
۱۶ اسفند ۱۴۰۲، ۱۳:۱۹
«در تمام دنیا سازهایی چون فلوت و نی وجود دارد و از قدیمیترین سازهایی است که انسان به آن دست یافته است، اما نی هفتبند مخصوص ایران است که با زبان، دندان و لب اجرا میشود. قدمت این ساز از تار هم بالاتر است، اما شاید آدم عاشقی نبوده که این ساز را به آن مرحلهای که باید، برساند؛ این امر به توان ما نوازندهها و آهنگسازان بستگی دارد. نی یک چوب است و تلاش و شخصیت ما نوازندهها میتواند ساز را بسازد و اگر کسی چون استاد کسایی نبود، قطعاً این ساز تا به امروز بهصورت یک موسیقی محلی مطرح میشد.» این صحبتهای «جمشید عندلیبی»، نینواز پیشکسوت است که روز گذشته خبر درگذشتش روی خروجی خبرگزاریها رفت و نوشتند که او بر اثر ایست قلبی و در سن ۶۶ سالگی دار فانی را وداع گفته است.
به گزارش پیام ما عندلیبی متولد اسفندماه سال ۱۳۳۶ بود. شنیدن تکنوازی «حسن کسایی» از رادیو او را به نواختن نی علاقهمند کرد. بهگفتهٔ خودش، اما در آن روزگار نه استادی بود که برای آموختن نزد او برود و نه امکاناتی برای آشنا شدن با این ساز. باوجوداین، از آنجا که گوش او بهصورتی موروثی با موسیقی آشنا بود، نواختن نی را فراگرفت. اما بعدها با حضور در دانشگاه تهران و آشنایی با «حسین عمومی» به ادامهٔ فراگیری تکنیکهای این ساز پرداخت. همچنین ردیف موسیقی ایرانی را نزد هنرمندانی چون «نصرالله ناصحپور»، «نورعلی برومند» و «محمدرضا لطفی» فراگرفت و در سال ۱۳۶۰ برای تکمیل تکنیکهای پیشرفتهٔ نوازندگی نی به نزد حسن کسایی در اصفهان رفت. خودش خاطرهٔ آشناییاش با لطفی را اینطور شرح داده است که از او تقاضای تهیهٔ یک ساز نی کرده اما لطفی هم در جواب گفته که نی نواختن بسیار دشوار است و باید زیرنظر استاد باشد و قبول نکرد. «من چون نمیخواستم بگویم به نواختن نی آشنا هستم و در این زمینه کار کردهام در آخر مجبور شدم و گفتم میتوانم صدای ساز را دربیاورم. وقتی شروع به نواختن کردم، بسیار تعجب کرد و گفتم از طریق گوشی یاد گرفتهام.»
یکی از ماندگارترین و برجستهترین آثاری که نقش نی در آن به وضوح مشهود است «نینوا»ی «حسین علیزاده» با نوازندگی نی عندلیبی است. در این آلبوم، نی، نقش یک راوی را دارد و مصرع نخست از نینامهٔ مولوی، یکی از مواردی است که علیزاده از آن ایده گرفته است. تکنوازی نی در این آلبوم توسط عندلیبی انجام شده است. بهگفتۀ عندلیبی، پیش از این آلبوم در آثاری چون «سواران دشت امید»، «حصار» و … همکاری صمیمی با علیزاده داشته است. او در ضبط موسیقی فیلم «چوپانان کویر» که قطعاتی برای همنوازی چند نی نوشته شده بود، در مورد این اثر جدید با علیزاده صحبت کرد. هدف هر دوی آنان در این کار انجام تجربههای تازه بود و یک کار تیمی شکل گرفت. اما او بهنوعی گلهمند بود که در تولید آلبومهای موسیقی خصوصاً موسیقی بیکلام نوازندهها هم نقش مهمی ایفا میکنند، اما آهنگساز خالق آن اثر است و کمتر نوازندهها به چشم میآیند: «روزی که آلبوم «نینوا» منتشر شد، نام نوازندگان روی جلد به چشم میخورد؛ اما متأسفانه با مرور زمان بهطور عمد نام تکنواز نی به روی جلد کمرنگ و امروز در گوشهای از صفحات آلبوم تنها بهعنوان تکنوازان اشاره شده است این درحالیاست که نوای نی سخنران این آلبوم بوده؛ تا جایی که مخاطب در ذهن خود بهدنبال نوازنده ساز نی بوده است.»
علیزاده دربارهٔ استفاده از نی در این آلبوم در مصاحبهای گفته بود: «شاید انگیزهٔ من آن زمان این بود که ساز نی را بهنوعی به صحنه بیاورم؛ چون ساز نی نسبت به سازهای دیگر در آن زمان خیلی مهجور بود. با اینکه نی ساز مهمی در موسیقی ایرانی است، ولی تنها در تکنوازی از آن استفاده میشد و انگیزهٔ من ترکیب این ساز با سازهای دیگر بود.»
او با کانون چاووش هم تا سال ۶۳ همکاری داشت، اما بعد از بسته شدن آن، همکاریاش با «پرویز مشکاتیان» و «محمدرضا شجریان» ادامه پیدا کرد که حاصل آن «بیداد» و«نوا مرکب خوانی» و «دستان»، «آسمان عشق»، «سرو چمان»، «پیام نسیم»، «دل مجنون»، «رسوای دل» و «یاد ایام» بود. او علاوهبر نوازندگی در کار آهنگسازی نیز فعال بود و آلبومهای «میهمان تو»، «پاییز نیزار» و «مونس جان» از جمله فعالیتهای او در زمینهٔ آهنگسازی است.
عندلیبی همچنین قطعات «ابوالحسن صبا» را با نی و بهصورت ردیف آموزشی تنظیم و نواخته است.
مطالب مرتبط
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- روغن صنعتی مایعی جادویی برای افزایش عمر مفید ماشین آلات
- ۱۰ ماده غذایی که به شما در سفر به سوی کاهش وزن کمک میکنند
- چاپ ترافارد؛ هر آنچه که باید درباره این نوع چاپ دستی بدانید
- اقدامات لازم برای اسباب کشی و جابجایی منزل
- بسته بندی مواد پودری با دستگاه ساشه: شغل پردرآمد این روزها
- طبع روغن زیتون در طب سنتی چیست؟ معرفی 4 خواص روغن زیتون
- خرید ساک دستی تبلیغاتی چه مزایایی برای هر برند دارد؟
- تعریف درست هوش مصنوعی (AI) چیست؟
- 10 ایده شغل دوم با سرمایه اولیه کم برای کارمندان
- مقایسه تعرفه پنلهای پیامکی و تبلیغاتی بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید