آشنایی با نیکوکاران بهداشت و درمان
کرمان

پیام ما- نیکو کاران کرمانی هر کدام بنا به احساس ضرورت زمانه خود، در جهت رفع نیازهای جامعه قدم هایی را بر می داشته اند. بهداشت و درمان یکی از مسائلی است که مورد توجه برخی نیکوکاران کرمانی قرار گرفته است. در نوشتار زیر به سه بیمارستان مهم که توسط نیکوکاران بنا نهاد شده اشاره گردیده است؛
بیمارستان ارجمند کرمان
بدون شک از مهمترین بیمارستان های کرمان در تاریخ پزشک این دیار است. و همین طور درباره بنیان گذار اصلی این بیمارستان و فرزندانش حرف و سخن به حدی فراوان است که می توان درباره این بیمارستان و خانواده ارجمند کرمانی که بانیان و اداره کنندگان آن بوده اند، کتابی مستقل و پرحجم نوشت.
مراحل ساختمانی این بیمارستان از اردیبهشت ماه 1328 خورشیدی آغاز و با همت و پشتکار و پی گیری زنده یاد حاج محمد ارجمند به سرعت و ظرف دو سال به بهره برداری رسید و در مهرماه 1332 خورشیدی افتتاح گردیده و به کار مشغول شد. از آنجا که در زمان ساخت این بیمارستان، دو بیمارستان دولتی کرمان و مرسلین در حال کار بودند، لذا مرحوم ارجمند در مرحله نخست ساخت یک زایشگاه را در کرمان ضروری تشخیص داد و در این راستا، زمینی واقع در خیابان ابن سینای کرمان (محل فعلی بیمارستان) خریداری کرد و عملیات ساخت آن را روز پنجشنبه اول اردیبهشت ماه 1328 خورشیدی آغاز نمود و به همین مناسبت در کارخانه خورشید، مقابل زمین مذبور جشنی برگزار گردید و اولین سنگ ساختمان زایشگاه در حضور استاندار وقت بر زمین گذاشته شد.
در خلال ساخت ساختمان زایشگاه ارجمند و در حدود سال 1331 خورشیدی با بروز نهضت ملی و ضد انگلیسی در ایران در دوران نخست وزیری مرحوم مصدق، بیمارستان مرسلین در کرمان تعطیل شد، مرحوم ارجمند جهت رفاه همشهریانش به این فکر افتاد که زایشگاه را تبدیل به بیمارستان کند. سرانجام این بیمارستان در سال 1332 طی جشنی افتتاح گردید.
این ظاهراً همان جشنی است که استاد باستانی پاریزی از آن یاد کرده است که حاج محمد ارجمند در برابر اصرارهای حاضران برای سخنرانی به جایگاه رفت و در جملاتی کوتاه از عزم خود برای احداث زایشگاهی زنانه! در کرمان سخن گفت در حالی که زایشگاه ها عموماً زنانه هستند و قید این صفت در اینجا ضرورتی نداشت!
مرحوم ارجمند کرمانی پسر سوم خود منوچهر ارجمند را پس از خود به مدیریت و تولیت 3 بیمارستان معرفی نمود.
بیمارستان راضیه فیروز
بنیان گذار این بیمارستان، سرلشکر عبدالمجید فیروز ملقب به ناصر الدوله دوم بود. عبدالمجید فیروز فرزند راضیه فیروز و از خاندان فرمانفرما به شمار می آمد. وی مدتی سناتور انتصابی کرمان بود. در سال های پایانی عمر خویش با ثروت زیادی که در اختیار داشت تصمیم گرفت به عنوان باقیات الصالحات و به نام مادرش که متولد کرمان و سال ها مقیم این شهر بوده یک مرکز درمانی در کرمان ایجاد نماید و بدین منظور در سال 1327 خورشیدی قسمتی از املاک خود را در اراک وقف کرد.
سرلشکر فیروز خود در ابتدا متولی اداره امور این موقوفات و اختصاص درآمدهای حاصله از آن ها به امر احداث بیمارستان در کرمان بود اما اجل به وی مهلت نداد تا عزم خویش را در این زمینه عملی سازد. از این روی، پس از مرگ او با خواسته و سفارش خودش ابوالقاسم خان ابراهیمی معروف به سرکار آقا متولی این موقوفات شد و کار ساخت بیمارستان راضیه فیروز را پی گرفت.
سرلشکر فیروز محل بیمارستان مرسلین را که به تازگی تعطیل شده بود از انگلیسی ها خریداری کرده بود تا ساختمان و زمین آن را جهت استقرار بیمارستان جدید (راضیه فیروز) مورد استفاده قرار دهد اما از آنجا که وی قبل از مرمت و تجهیز و بهره برداری از این بیمارستان، دار فانی را بدرود گفت ابوالقاسم خان ابراهیمی عهده دار این کار شد. وی برای این که نیت خیر واقف را جامه عمل بپوشاند در سال 1340 خورشیدی در قطعه ای از اراضی سلسبیل (محل فعلی بیمارستان) احداث آن را آغاز کرد اما پیش از پایان ساختمان بیمارستان قسمت عمده ای از موقوفات آن در اراک مشمول قانون اصلاحات ارضی شد. به همین دلیل ابوالقاسم خان از بودجه شخصی خود کار تکمیل ساختمان بیمارستان و تجهیزات آن را به پایان رسانید.
بیمارستان خداداد مهرابی
بنای این بیمارستان به سرمایه یکی از زرتشتیان نیکوکار و توانگر کرمانی به نام «خداداد رستم مهرابی» احداث شده بود و در سال 1341 خورشیدی با عنوان بیمارستان خداداد مهرابی پایان یافت.
مهرابی افسر پلیس جنوب بود و پس از انحلال پلیس جنوب به افسران انگلیسی که متوجه لیاقت و کار آزمودگی او شده بودند وی را تشویق کردند که همچنان در استخدام دولت بریتانیا بماند و به لندن مهاجرت کند. بدین ترتیب وی به انگلستان عزیمت کرد و تا پایان دوران بازنشستگی در آنجا ماند و برای همیشه مقیم آن دیار شد.
با وجود این وی هیچ گاه سرزمین آباد و اجدادی خویش یعنی کرمان و مردم این شهر را از یاد نبرد و در حالی که مقیم لندن بود فعالیت خیریه خود را در کرمان آغاز کرد و تصمیم گرفت تمامی اموال و اندوخته های خود را صرف ساختن درمانگاه و پذیریشگاهی در کرمان نماید. بدین ترتیب خداداد مهرابی مبلغ زیادی را توسط انجمن زرتشتیان کرمان صرف احداث یک پذیرشگاه در خیابان ناصریه کرمان و 4 دستگاه خانه در خیابان ایرانشهر نمود و سپس اعلام کرد که آماده است تا مبلغ ده میلیون ریال صرف احداث یک باب بیمارستان در شهر کرمان بنماید.
این بیمارستان هم در سال 1344 وقف شد و بیمارستان مذکور چند سال بعد در سال 1349 زیر نظر کمیته خداداد مهرابی و به طور خصوصی شروع به فعالیت کرد و تبدیل به یکی از فعال ترین بیمارستان های شهر کرمان گردید.
بیمارستان رشید فرخی
این بیمارستان یک بیمارستان تخصصی بوده که توسط دکتر حبیب ا… رشید فرخی تأسیس گردید دکتر رشید فرخی پس از فراغت از تحصیل در رشته جراحی عمومی و شکسته بندی به کرمان بازگشت و علیرغم وضعیت نه چندان مطلوب اوضاع اتاق عمل های کرمان در سال های میانه دهه سی خورشیدی و کمبود امکانات در این زمینه، کار خود به عنوان جراح و ارتوپد در همین سال ها آغاز نمود و به نوبه خود در جهت رفع آلام مردم کرمان و همین طور برطرف نمودن کمبود و نیازهای موجود تلاش دامنه داری را به کار گرفت.
دکتر رشید فرخی در سال 1343 خورشیدی اقدام به تأسیس بیمارستان 300 تخت خوابی به نام بیمارستان رشید فرخی در مرکز شهر کرمان محدوده چهار راه تهماسب آباد نمود.
این بیمارستان را 9 پزشک متخصص، 11 طبیب عمومی و 2 ماما اداره می کردند. رشید فرخی در مراسم گشایش این بیمارستان که با حضور نخست وزیر وقت انجام شده گفت: «کرایه تخت و هزینه های دیگر بیمارستان می رساند که ما قصد خدمت به مردم داریم و قصد هیچ استفاده مادی نداریم.
برگرفته از تاریخ پزشکی کرمان
دکتر مجید ملک محمدی