پیشنهاد استاد دانشگاه شهید چمران اهواز برای حل چالش آبهای مرزی در منطقه
نیازمند تفاهمنامه منطقهای آبی هستیم
۲۰ شهریور ۱۴۰۰، ۲۲:۳۸
وضعیت آبهای مرزی همواره مسالهای چالش برانگیز در سالهای اخیر بودهاست. در مرزهای شرقی جلوگیری افغانستان از ورود آب به هیرمند مشکلساز بوده و در مرزهای غربی پروژههای سدسازی ترکیه مشکلاتی را به وجود آورده است. مهدی قمشی استاد دانشگاه شهید چمران اهواز معتقد است با دیپلماسی میتوان کشورهای منطقه را مجاب کرد که برای منافع منطقه تفاهم نامهای داشته باشند تا از تنش آبی جلوگیری کرده و روابط سودآور بین کشورهای منطقه ایجاد شود.
«مشکل ما با دجله و فرات این است که آورد ما نسبت به گذشته 30 درصد کم شده؛ ترکیه به لحاظ آبی نسبت به دیگر کشورهای منطقه اوضاع بهتری دارد؛ با این وجود همین میزان آبی که به سمت عراق و سوریه میرود را در مرزهای خود نگه میدارد.» اینها اظهارات مهدی قمشی استاد دانشگاه شهید چمران اهواز است که در گفتوگو با ایلنا در خصوص وضعیت آبهای مرزی بیان کرده است. مهدی قمشی درباره چالش آبهای مرزی کشور و تاثیر آن بر کمآبی در کشور گفته است: «ما همان اندازه که ورودی آب از کشورهای مجاور و همسایگان داریم به همان میزان هم خروجی داریم، رویهمرفته خروجیها بسیار کم است و تا حدی نیست که چالش جدی باشد؛ حجم آب خروجی از کشور حدود 5 تا 6 میلیارد مترمکعب است و ورودی هم بین 13 میلیارد مترمکعب برآورد میشود. مشکل ما در رابطه به آبهای ورودی بیشتر دو میلیارد مترمکعب از مرزی شرقی با کشور افغانستان است و مشکل خروجی هم مربوط به حوضههایی مثل سیروان و گرمسیری است که به دجله میرود در شمالغربی کشور با ترکمنستان، آذربایجان و ارمنستان تقریبا مشکلی نداریم و از نظر دیپلماسی آب مسئله جدی برای کشور ایجاد نشده است. 2 میلیارد مترمکعب ورودی از افغانستان هم بیشتر به مشکل آب در سیستان و بلوچستان برمیگردد که بسیار به این آب وابسته است، در حقیقت هامون از هیرمند تامین میشود و آب شرب و بهداشت استان به 2 میلیارد مترمکعب آبی که از کشور افغانستان وارد میشود، وابسته است. ما قراردادهای متفاوتی با کشور افغانستان داشتهایم، در قرارداد سال 1251 حکمیت گلد اسمیت بنا بود سهم ایران از این رودخانه 3 میلیارد و 400 میلیون مترمکعب باشد، در قرارداد حکمیت ماهون قرار بود سهم ایران 2 میلیارد و 300 میلیون مترمکعب باشد، در سال 1284 پروتکل موقتی برقرار شد و در سال 1317 قرار بود سهم ایران از هیرمند 3 میلیارد و 400 میلیون مترمکعب باشد، در سال 1351 طی پروتکل هیرمند قرار بود سهم ایران 820 میلیون مترمکعب تعیین شود که آخرین قرارداد با افغانستان در مورد هیرمند بوده است»
قمشی معتقد است: «طی این سالها 2 میلیارد مترمکعب از هیرمند آورد داشتهایم که اکنون افغانستان چندین سال است که سهم ایران را نداده و رهاسازی نداشته و مشکلاتی برای کشورمان ایجاد کرده است، که از جمله آنها آبگیری بند کمالخان در سال 1399 بوده است. هرچند افغانستان هم کشور کمآبی داشته و نیاز به آب دارد اما سهم ایران را به صفر رسانده مگر اینکه سیلابی رخ دهد که ما بتوانیم سهم خود را دریافت کنیم و آب وارد چاه نیمهها شود.»
استاد دانشگاه شهید چمران اهواز با بیان اینکه در شمال کشور مشکل چندانی نداریم؛ در هریررود، ارس و سد دوستی و سهمیهبندی رعایت میشود، گفت: «حوضه غرب کشور از سروان و گرمسیری آبهایی از کشور خارج میشود، این دو حوضه از سرشاخههای دجله مشروب میشوند و سیاست ایران این نیست که بخواهد جلوی خروج آب از کشور را بگیرد، همانگونه که انتظار داریم افغانستان حقابه پاییندست را رعایت کند.
میتوانیم برنامهریزی کنیم که در حوضه در رودهای زاب کوچک و سیروان 5 میلیارد مترمکعب وارد کشور و 5 میلیارد مترمکعب هم وارد بستر طبیعی خود به عراق برود.» قمشی میگوید: «ایران در این دو حوضه هم باید دیپلماسی قوی داشته باشد و با حمایت کشورهای سوریه و عراق از ترکیه بخواهد که حقابه پاییندست یعنی 70 درصد وابستگی عراق و 90 درصد وابستگی آبی سوریه را لحاظ کند، اگر ترکیه بخواهد با احداث سدهایی مثل آتاتورک جلوی آب را بگیرد باید شاهد بدتر شدن وضعیت در عراق و همچنین کشور خودمان باشیم، مشکل ما با دجله و فرات این است که آورد ما نسبت به گذشته 30 درصد کم شده؛ ترکیه به لحاظ آبی نسبت به دیگر کشورهای منطقه اوضاع بهتری دارد؛ با این وجود همین میزان آبی که به سمت عراق و سوریه میرود را در مرزهای خود نگه میدارد. سیاست ما در آبهای مرزی باید با تاکید بر حفظ حقابه زیستمحیطی رودخانهها باشد، اگر ما بتوانیم این محوریت را مبنا قرار دهیم و به عنوان کشوری که روی مسائل منطقه تاثیر دارد، منادی خوبی باشیم و بتوانیم کشورهای منطقه را مجاب به ارائه منافع منطقه از جمله ترکیه، افغانستان؛ ارمنستان، ترکمنستان، سوریه، عراق و کشور خودمان کنیم تا به صورت کلونی تفاهم نامه داشته باشند و از تنش آبی جلوگیری کرده و یک روابط سودآور بین کشورهای منطقه ایجاد کنیم.»
برچسب ها:
آب، آب های مرزی، افغانستان، بی آبی، تفاهم نامه، حقابه هیرمند، رژیم حقوقی رودخانه هیرمند، رودخانه هیرمند، کم آبی، هیرمند
مطالب مرتبط
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- ۱۰ ماده غذایی که به شما در سفر به سوی کاهش وزن کمک میکنند
- چاپ ترافارد؛ هر آنچه که باید درباره این نوع چاپ دستی بدانید
- اقدامات لازم برای اسباب کشی و جابجایی منزل
- بسته بندی مواد پودری با دستگاه ساشه: شغل پردرآمد این روزها
- طبع روغن زیتون در طب سنتی چیست؟ معرفی 4 خواص روغن زیتون
- خرید ساک دستی تبلیغاتی چه مزایایی برای هر برند دارد؟
- تعریف درست هوش مصنوعی (AI) چیست؟
- 10 ایده شغل دوم با سرمایه اولیه کم برای کارمندان
- مقایسه تعرفه پنلهای پیامکی و تبلیغاتی
- مقاصد جذاب و معروف برای کمپ زدن در طبیعت بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید