تجارب گذشته در عرصه نوسازی و بازآفرینی بافتهای فرسوده و تاریخی در شهرها نشان میدهد که علیرغم صرف بودجه قابل توجه برای نوسازی ساختمانها و منازل مسکونی، جمعیت اصیل در این مناطق به سایر محلات شهر مهاجرت کردهاند
ارزش سکونت در بافتهای فرسوده و تاریخی
در واقع، ساکنان اصلی این محلات پس از نوسازی منازل مسکونی خود و به دلایل مختلف، منازل خود را فروخته و برای سکونت به سایر محلات شهر نقل مکان میکنند تا از این طریق، شرایط بهتری برای زندگی خود فراهم کنند
![ارزش سکونت در بافتهای فرسوده و تاریخی](https://payamema.ir/pubfiles/2023/05/1-cover-141.jpg)
۴ خرداد ۱۴۰۲، ۰:۰۰
تجارب گذشته در عرصه نوسازی و بازآفرینی بافتهای فرسوده و تاریخی در شهرها نشان میدهد که علیرغم صرف بودجه قابل توجه برای نوسازی ساختمانها و منازل مسکونی، جمعیت اصیل در این مناطق به سایر محلات شهر مهاجرت کردهاند. در واقع، ساکنان اصلی این محلات پس از نوسازی منازل مسکونی خود و به دلایل مختلف، منازل خود را فروخته و برای سکونت به سایر محلات شهر نقل مکان میکنند تا از این طریق، شرایط بهتری برای زندگی خود فراهم کنند. این مهاجرت جمعیت اصیل و ساکنان قدیمی محلات از این جهت مسئله و مشکل محسوب میشود که افراد مذکور به دلیل سابقه طولانی مدت در محلات فرسوده و تاریخی، به نحوی سرمایه فرهنگی-اجتماعی این مناطق شهر محسوب شده که با مهاجرت ایشان، محلات فرسوده و یا تاریخی دچار بحران هویت میشوند.
اما این چالش نشاندهنده این موضوع است که اقدامات انجام شده در طرحهای نوسازی اجرا شده از سوی شهرداریها و یا نهادهای دولتی به تنهایی کافی نبوده است و به نظر میرسد عدم موفقیت نسبی در بازآفرینی بافتهای فرسوده، ناشی از نبود چارچوب جامع و متوازن برای رویارویی با محلات مسئله دار شهری بوده است.
زیرا در طرحهای نوسازی بافتهای فرسوده، صرفا «تولید هرچه بیشتر مسکن» مدنظر مسئولان قرار گرفته و این نوع نگاه تک بعدی سبب شده که مهاجرت به عنوان یکی از عناصر اساسی در تشدید فرسودگی در این محلات مطرح شود. از جمله مصادیق این مهاجرتها میتوان به جابجایی جمعیت اصیل از محلات پیرامون بزرگراه شهید نواب صفوی و بزرگراه امام علی (ع) اشاره کرد که پس از اجرایی شدن طرحهای نوسازی و مسکنسازی در این محلات طی دهههای گذشته، به نقاط حاشیهای شهر تهران نقل مکان کردهاند.
اما توجه به مفهوم «ارزش سکونت» به عنوان یک راهبرد اصلی در نوسازی و بازآفرینی شهری میتواند زمینهساز ارتقای کیفیت زندگی و بهبود فضاهای شهری در محلات فرسوده شود. میتوان ارزش سکونت را چنین تبیین کرد که این مفهوم، «مجموعهای به هم پیوسته از شرایط کالبدی، فرهنگی- اجتماعی و اقتصادی است که سبب میشود جذابیت سکونت در یک محله یا یک منطقه شهر برای عموم شهروندان ایجاد شود.» به همین سبب، تأکید ارزش سکونت بر فضاهای شهری است که محیطی جذاب و دل انگیز برای زندگی عموم شهروندان فراهم آورد. همانطور که ذکر شد، ارزش سکونت و رضایت از سکونت در یک منطقه، تابعی از عوامل مختلف نظیر مسکن، شرایط محله، ویژگیهای اجتماعی و فرهنگی و حتی شخصیتی افرادی است که به عنوان گروههای مخاطب در پروژههای بازآفرینی شهری مدنظر هستند. بدین ترتیب، باید زیرساختهای شهری (نظیر معابر، آب، برق، گاز، تلفن و …) و همچنین تجهیزات داخلی منازل، ارتقاء بهداشت محیطی، امنیت شهروندان و ایمنی در فضاهای عمومی شهری مورد توجه قرار گیرد.
بدین ترتیب، توجه به ارزش سکونت از این جهت حایز اهمیت است که سبب میشود در مرحله اول، مهاجرت ساکنان از بافتهای فرسوده و تاریخی شهری از بین رفته و سپس با ایجاد شأنیت اجتماعی، فرهنگی، کالبدی و زیست محیطی برای این گونه محلات و به تبع آن ارزش افزوده اقتصادی برای ساکنان و مالکان، جمعیت از سایر نقاط شهر به این محلات جذب شوند. در همین رابطه، توجه به شاخصهای کیفی سبب میشود که کیفیت زندگی در محلات فرسوده ارتقاء یافته و در نهایت، رضایت ساکنان حاصل شود. از جمله موضوعاتی که در بازآفرینی بافتهای فرسوده و تاریخی باید بدانها توجه شود، اینکه این عرصههای شهری به عنوان هویت و تبلور فرهنگ هر شهر مورد تأکید قرار گیرد. لزوم توجه به موضوع هویت محلهای از این جهت است که هرگونه اقدام بدون لحاظ کردن شاخصههای هویتی و تاریخی ساکنان با شکست مواجه میشود حتی اگر منجر به جذب سرمایه مالی قابل توجه به محله شده باشد. در نهایت، همه این فاکتورها سبب میشود که ارزش اقتصادی املاک در اینگونه محلات افزایش یافته و مردم با فروش منازل نوسازی شده خود، به مناطق خاصی از شهرها گرایش پیدا کرده و به محلات جدیدتر مهاجرت کنند.
اما چگونه میتوان ارزش سکونت را در محلات هدف ارتقاء داد؟! یکی از راهکارها برای تحقق این هدف، اجرای پروژه های خُرد مقیاس و اثرگذار در مقیاس محلی است که به واسطه این طرحها امکانات عمومی محلههای مدنظر بهبود یابد. اجرای این پروژهها به ارتقاء ارزش سکونت و تعلق خاطر هرچه بیشتر شهروندان به محلات و واحدهای همسایگی خود منجر میشود. در واقع، اینگونه پروژهها که در عرصه شهرسازی با عنوان «طرحهای بهسازی محیطی و مناسبسازی عرصههای عمومی» مطرح هستند، از جمله اقدامات تأثیرگذاری محسوب میشوند که باید به آنها توجه شود. بدین ترتیب، علاوه بر ارزشمند شدن بافت، امکان زیست اجتماعی، امنیت و رونق اقتصادی محلههای شهری هم فراهم خواهد شد. چون شهروندان تمایل به زندگی در محلی دارند که برایشان جذابیت داشته و به آن تعلق خاطر داشته باشند. به همین دلیل، مجموعه مدیریت شهری (شورای شهر و شهرداری ها) و همچنین نهادهای تصمیمگیر نظیر وزارت کشور، وزارت راه و شهرسازی و… باید مردم را بهعنوان شرکای اصلی در فرآیند بازآفرینی پذیرفته و نظرات ایشان را هر چه بیشتر در طرحهای نوسازی محلات فرسوده و تاریخی مدنظر قرار دهند. با توجه به مجموعه مباحث فوق و در همین راستا، میتوان نتیجه گرفت که در فرایند بازآفرینی و نوسازی محلات فرسوده و تاریخی شهرها، نباید صرفاً اهداف اقتصادی نظیر تولید مسکن مورد توجه قرار گرفته و باید یک بسته همه جانبه و متوازن برای بازآفرینی شهری داشته باشیم. در همین راستا، باید بر اعتقاد به اینکه نوسازی صرفا کالبدی، منجر به خروج ساکنان اصیل، از بین بردن پیوندهای اجتماعی و تاریخی محلات و ورود نگاه سرمایهای محض به این محدودهها میشود، اصرار ورزید. در نتیجه، تغییر رویکرد شهرداری و سایر دستگاههای دولتی مسئول از «نوسازی صرفا کالبدی و با محوریت شراکت مالی با سرمایهگذار بخش خصوصی» به «بازآفرینی شهری پایدار و همه جانبه با محوریت مفهوم ارزش سکونت» در محلات میتواند به بستری برای امید آفرینی، ایجاد نشاط و سرزندگی برای شهروندان باشد که این موضوعات، از اجزاء اصلی تشکیل دهنده مفهوم ارزش سکونت محسوب میشود.
مسئولان و تصمیمگیران؛ به اشتباه، بافتهای فرسوده شهری را فقط به عنوان بستری برای ایجاد رونق در بازار مسکن میبینند تا از این طریق، جریان اقتصادی در سایر بخشهای کشور رونق یابد. در حالی که علاوه بر ایجاد جذابیت برای سرمایهگذاران بخش خصوصی برای رونق ساختوساز در بافتهای فرسوده و تاریخی، باید به جوانب دیگر سکونت در این محلات نیز توجه شود. جنبههایی که سبب خواهد شد علاوه بر رونق ساختوساز و نوسازی کالبدی محلات، بازآفرینی شهری به معنای واقعی کلمه انجام شده و محلاتی که در روزگار نه چندان دور دارای حیات شهری قابل توجهی بودند، مجددا سرزندگی خود را به دست آورند.
برچسب ها:
مطالب مرتبط
![وزارت نیرو، «سیاست ساز» یا «سیاست باز»](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/دیجیتال-11.jpg)
دیدگاه کارشناسان دربارۀ ابعاد سیاسی و اجتماعی مدیریت منابع آبی کشور
وزارت نیرو، «سیاست ساز» یا «سیاست باز»
![نوشیدن آب از زبالهدان؟](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/سد-باباحیدر.jpg)
مناقشه میان محیطزیست و مدیران استانی چهارمحالوبختیاری بر سر آبگیری سد «باباحیدر» بالا گرفته است
نوشیدن آب از زبالهدان؟
![انتخاب وزیر نیرو باتوجهبه مسئلۀ اجتماعی آب](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/اعتراض-به-انتقال-آب.jpg)
حوزۀ آب و انرژی، نیازمند دمیدن روح گفتمانی تازه است
انتخاب وزیر نیرو باتوجهبه مسئلۀ اجتماعی آب
![آیندهٔ ایران در گرو مدیریت مطلوب محیط زیست](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/محیط-بان-1.jpg)
آیندهٔ ایران در گرو مدیریت مطلوب محیط زیست
![اطلاعرسانی یک طرفه درباره کابینه آینده](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/سازمان-محیط-زیست-1.jpg)
اطلاعرسانی یک طرفه درباره کابینه آینده
![بررسی پرونده هگمتانه در کمیته میراث جهانی یونسکو](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/هگمتانه.jpg)
بررسی پرونده هگمتانه در کمیته میراث جهانی یونسکو
![رونمایی و اکران مستند «غرقشدن در پلاستیک»](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/غرق-شدن-در-پلاستیک.jpg)
رونمایی و اکران مستند «غرقشدن در پلاستیک»
![گندمکاران هنوز طلبکارند](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/بدهی-گندمکاران.jpg)
گندمکاران هنوز طلبکارند
![برای پیشگیری از حریق جنگلها باید در مراکز استان ستاد مدیریت بحران تشکیل شود](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/63088515.jpg)
سرپرست سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری تاکید کرد؛
برای پیشگیری از حریق جنگلها باید در مراکز استان ستاد مدیریت بحران تشکیل شود
![۵۳ شکارچی متخلف در سقز دستگیر شد](https://payamema.ir/pubfiles/2023/12/14020910000434_Test_PhotoN-jpg.webp)
رییس حفاظت محیط زیست سقز:
۵۳ شکارچی متخلف در سقز دستگیر شد
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- با طراحی سایت مشتریان رقیب خود را بدزدید!
- بیماری هاشیموتو چیست؟ علائم و راهکارهای درمان
- نورپردازی کابینت آشپزخانه چه تاثیری بر روحیه افراد دارد؟
- سفر به پوکت بهترین مقصد گرمسیری آسیا با تور تایلند آرزوی سفر
- بورس شمش گلدن ارت ( خانی )
- مقایسه گچبری پیش ساخته پلی یورتان و گچبری پیش ساخته پلی استایرن
- عطر بدون سردرد – 11 عطر مخصوص افراد میگرنی
- گیلکی کناری، پژوهشگر برتر متافیزیک ایرانی بر سکوهای بینالمللی
- چرا رزرو هتلهای 4 ستاره استانبول ارزشمند است؟
- کدام شاخص اقتصادی بیشترین تاثیر را روی پیشبینی قیمت انس طلا دارد؟ بیشتر
بیشترین نظر کاربران
![«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/کتاب-چرا-شما-را-نمیگیرن.jpg)
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
آشکارشدن گورهای ماقبلتاریخ هنگام ساخت بزرگراه
3
«بمو» را تکهتکه کردند
4
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
5
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
دیدگاهتان را بنویسید