پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | گلستان می‌تواند الگوی سایر مناطق باشد

پارک ملی گلستان در چهار دهه گذشته فراز و نشیب‌های زیادی را به خود دیده است.

گلستان می‌تواند الگوی سایر مناطق باشد





گلستان می‌تواند الگوی سایر مناطق باشد

۲۹ آبان ۱۴۰۱، ۹:۲۵

پارک ملی گلستان در چهار دهه گذشته فراز و نشیب‌های زیادی را به خود دیده است. در سال‌های ابتدایی دهه 60 به علت حضور افرادی مانند مهندس رمضانعلی قائمی ‌و مهندس رجبعلی کارگر به عنوان روسای پارک که به اتفاق خانواده‌هایشان در پارک حضور داشتند جمعیت قوچ و میش، کل و بز و آهو به حدود ۵۰۰۰ راس رسید ولى متاسفانه در سال‌هاى بعد به دلایلی مانند سکونت نداشتن مسئولان در پارک و ترک محل خدمت پس از پایان وقت ادارى، کمبود بودجه، کمبود نیروى اجرایی و کم شدن انگیزه و بى‌تفاوتى در بین پرسنل موجود و هجوم شکارچیان باعث شد جمعیت جانوران وحشى به نحو بى‌سابقه‌اى کاهش پیدا کند.
گزارش‌هایی که در مورد وضعیت وخیم پارک به سازمان واصل می‌شد در اتاق فکر معاونت محیط طبیعى مطرح و با توجه به اهمیت موضوع به اینجانب ماموریت داده شد تا برای بررسى وضعیت موجود و ارائه پیشنهادات به پارک عزیمت کنم. در آماربردارى که با همکارى محیط‌بانان استان، برخى از روساى قبلى پارک، محیط‌بانان بازنشسته، جوامع محلى و تعدادی از کارشناسان خبره در آذرماه ۱۳۹۶انجام گرفت، در مجموع تعداد ۲۵۰۰ راس قوچ و میش، کل و بز و آهو مشاهده شد. آثار تخلف‌ها از قبیل پوکه فشنگ، حیوانات زخمی یا لاشه‌هاى آنها و مهم‌تر از آن، مکان‌های اقامت شبانه‌روزى شکارچیان در برخى از مناطق پارک مشاهده می‌شد. دوربین‌های تله‌اى نصب شده توسط کارشناسان تصاویر زیادى از تردد شکارچیان در مناطق مختلف پارک را ثبت کرده بود. شب قبل از آماربردارى چند مورد آتش‌سوزى مشاهده شد که طبق دستور مدیرکل تعدادى از ماموران براى اطفای حریق ما را ترک کردند. ساختمان‌های تنگه‌گل واقع در قلب پارک به دلیل ایجاد درآمد، اجاره داده شده بود و در چند روزى که در پارک حضور داشتیم، صداى گوش‌خراش موزیک و آواز تا نزدیک صبح ادامه داشت.
با مذاکره‌هایی که با برخى از افراد سرشناس جوامع محلى، روساى اسبق پارک و کارشناسان دلسوزى مانند امیرحسین خالقى که کار‌های ارزشمندى در زمینه جلب همکارى جوامع محلى انجام داده بود داشتیم، همگى امادگى خود را در زمینه همکارى و مشارکت در امر حفاظت از پارک اعلام کردند. در جلساتی که در سازمان حفاظت محیط زیست تشکیل شد، تصمیم گرفتیم با توجه به ویژگى‌های پارک ملى و ذخیره‌گاه زیست‌کره گلستان و جایگاه جهانى آن، این پارک به صورت یک اداره کل مستقل و تحت ضوابط و مقررات تعیین شده توسط یونسکو با همکارى شوراى راهبردى اداره شود.
در اولین اقدام براى اجراى این امر مهم که براى اولین بار در کشور انجام می‌گرفت، تعیین یک مدیر علاقه‌مند، باتجربه و مقتدر ضروری بود. کسی که بتواند در روستاى کوچک تنگراه با امکانات بسیار محدود با خانواده‌اش زندگى و این وظیفه خطیر را عهده‌دار شود. به این منظور سازمان با تعدادی از افرادى که صلاحیت آنها مورد تایید بود تماس گرفت ولى آنها به دلیل اینکه خانواده‌شان حاضر به اقامت در چنین محیطى نیستند از پذیرفتن چنین پستى امتناع کردند تا اینکه آقای تیمورى که به دلایلى از قبیل احیای بزرگترین جمعیت هوبره در کشور و موفقیت در جلب همکارى جوامع محلى در ایجاد قرق‌های اختصاصى در استان یزد پیشنهاد شد. خلاف انتظار، او با اشتیاق زیاد این مسؤلیت را پذیرفت و به اتفاق خانواده در پارک ملى گلستان ساکن شدند.
به طور خلاصه عرض کنم در طول پنج سالى که او در پارک ملى گلستان حضور دارد، به‌رغم کارشکنی‌هایی که به صورت آشکار و پنهان در مورد متوقف کردن فعالیت‌هایشان انجام می‌شود و نبود حمایت‌های برخى از مسئولان، با تلاش‌های شبانه‌روزى و مدیریت عالى خود به طور معجزه‌آسایى نه تنها روند نزولى تخریب را متوقف کردند، بلکه موفق شدند پارک را به روزهاى خوب گذشته برگردانند.
· ایجاد کمیته راهبردى پارک مرکب از افراد سرشناس محلى، مدیران و استانداران، نمایندگان مجلس وکارشناسان باتجربه یکى از اقداماتى است که براى اولین بار در کشور با پیگیرى‌های او انجام گرفته است. در آماربرداری‌هاى انجام شده در زمان مدیریت مهدی تیموری، جمعیت گونه‌های شاخص پارک شامل قوچ و میش، کل و بز و آهو از ۲۵۰۰ راس در سال ۱۳۹۶به هشت هزار راس در سال۱۴۰۰افزایش یافته است که خود نیز معرف ارتقای کیفیت و سلامت زیستگاه است. همچنین در روز سرشمارى سه فرد پلنگ نیز مشاهده شد که رکورد جالبى به شمار می‌رود. جمعیت مرال نیز به نحو بى‌سابقه‌اى افزایش یافته و صداى مرال در اکثر مناطقى که تا چند سال قبل خاموش بود در فصل گاو‌بانگى در این مناطق شنیده می‌شود.
· آتش‌سوزی‌ها با همکارى جوامع محلى به نحو بى‌سابقه‌اى کاهش یافته و تقریبا به صفر رسیده است. اکثر شکارچیان تفنگ‌ها را کنار گذاشته و به عنوان همیار با مدیریت پارک همکارى دارند. برخى نیز با ایجاد کلبه گردشگرى و یا راهنماى محلى به دوستداران طبیعت و حیات‌وحش خدمات ارائه می‌دهند.
· تمامی ساختمان‌های پارک مرمت و بازسازى شده است و در حال حاضر پذیراى استادان و دانشجویان و مهمانان پارک است.
· همه ساله در زمان آماربردارى و همچنین فصل گاو‌بانگى که پارک به نیروى کمکى نیاز دارد، متجاوز از یکصد نفر از علاقه‌مندان و عاشقان طبیعت به پارک مراجعه می‌کنند؛ این افراد علاوه بر همکارى با طبیعت وحیات‌وحش این پارک آشنا می‌شوند.
· با پیگیرى‌های آقاى تیمورى بودجه پارک مستقل شد و میزان آن به شکل چشمگیرى افزایش یافت.
· بیست نفر از افراد علاقه‌مند و عاشق طبیعت با مسئولیت او به‌کار گرفته شدند و تاکنون حقوق آنها از طریق منابع مختلف مانند کارخانجات و افراد خیر پرداخت می‌شود و این در حالى است که در سال‌هاى گذشته کسى حاضر به انجام این ریسک نبود.

به اشتراک بگذارید:





نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *