پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | برچسب: پارک ملی گلستان

بایگانی مطالب برچسب: پارک ملی گلستان

گلستان،الگوی حفاظت مشارکتی

عصر یکشنبه بیست و هفتم خرداد ۱۴۰۳ در سالن اندیشمندان علوم انسانی در خیابان ویلا، جای سوزن انداختن نبود،؛ شب گلستان با حضور انبوه کارشناسان محیط‌زیست و حیات‌وحش برگزار شد تا نشان دهد جامعۀ مدنی محیط‌زیست با وجود تمام فشارها، همچنان برای حفاظت از عرصه‌های طبیعی ایران پویا و پای‌کار است.

«گلستان» بدون رئیس

«اگر واقعاً دسترسی به جایی دارید و می‌توانید کاری کنید، سلاجقه را کنار من بنشانید تا او را محکوم کنم». این جمله را «هادی پاهنگ» شکارچی سابق شهر گرمه می‌گوید؛ حرف او این نیست که سازمان حفاظت محیط‌زیست مجوز شکار دهد یا برخورد خوبی با شکارچی‌ها داشته باشد؛ پاهنگ می‌خواهد جلوی شکار گرفته شود و پارک ملی گلستان به وضعیت همین چند ماه پیش برگردد. به‌گفتۀ او در این دوسه‌ماهه، شکارفروش‌های منطقه ترازوها را بار دیگر آماده کرده‌اند. او و دیگران یک خواسته دارند؛ مدیری که حفاظت مشارکتی را دوباره اجرا کند. مشخص‌شدن رئیس جدید، از نان شب برای پارک ملی گلستان واجب‌تر است؛ امروز از فردا حتی بهتر است.

پارک ملی گلستان؛‌ تغییر ساختاری که نتیجه داد

یک سال مذاکرهٔ نفس‌گیر برای حفاظت

تاریخ محیط‌زیست ایران با نام «اسکندر فیروز» گره خورده است؛ اغلب افراد او را اولین شخصیتی می‌دانند که حفاظت از گونه‌های حیات‌وحش در ایران را پایه‌گذاری کرد. این درحالی‌است که «منوچهر ریاحی» سال ۱۳۳۴ پیش‌نویس اولین قانون شکار در ایران را نوشت. قانونی که ریاحی برای تصویب آن پافشاری و جهد تمام کرد، آغازی برای راه سخت حفاظت از حیات‌وحش در ایران بود. در پنجاه‌وششمین جلسهٔ سفرنامه‌خوانی، کتاب خاطرات منوچهر ریاحی با عنوان «سراب زندگی، گوشه‌های مکتومی از تاریخ معاصر ایران» بررسی شد. در این نشست «حمیدرضا میرزاده» فعال و خبرنگار باسابقهٔ محیط‌زیست به معرفی این کتاب و شخصیت منوچهر ریاحی پرداخت.

حفاظت از یوزپلنگ و زیستگاهش امکانپذیر است

«از خواب و استراحت محیطبانان زدیم و به آنها فشار آوردیم. شبانه‌روز دویدیم. چند مجروح داشتیم و محیطبان باشقره شهید شد، درنهایت همهٔ شکارچیانی که ادعا داشتند را دستگیر کردیم. در عین اینکه مردم باور کردند می‌خواهیم واقعاً کار کنیم، اعتماد اجتماعی هم با این کارها شکل گرفت که بزرگترین کمک بود تا بتوانیم کارها را پیش ببریم.» این یکی از گفته‌های کسی است که نامش در فهرست محیطبانان نمونهٔ کشور در سال ۱۳۸۷ آمده بود؛ «مهدی تیموری» رئیس سابق پارک ملی گلستان. او کارش را از شهرستان خاتم در سال ۱۳۷۷ شروع کرد و در دورهٔ ریاست شش‌ساله‌اش در پارک ملی گلستان به شهرتی قابل‌توجه در جامعهٔ محیط‌زیست رسید. بهمن‌ماه ۱۴۰۲ که شایعهٔ برکناری او شدت گرفت، گروه بزرگی از جامعهٔ محلی، اساتید دانشگاه‌، کارشناسان محیط‌زیست و حیات‌وحش و... خواستار ابقای «مهدی تیموری» به‌عنوان رئیس پارک شدند،‌ آن زمان سازمان حفاظت محیط‌زیست عقب نشست. هرچند تنها چندروز پس از انتخابات مجلس شورای اسلامی در صبح چهاردهم اسفند ۱۴۰۲ برکناری او از این پارک بدون اطلاع قبلی به یکی از جنجالی‌ترین خبرهای محیط‌زیست بدل شد. البته گروهی هم به رویهٔ «مهدی تیموری» انتقاد داشتند و می‌گفتند چرا جامعهٔ محیط‌زیست به‌واسطهٔ عدم شکل‌گیری ساختار در این پارک ملی، باید نگران سرنوشتش پس از «مهدی تیموری» باشد!‌ در گفت‌وگو با رئیس سابق پارک ملی گلستان از او پرسیدیم چطور قدم در وادی محیط‌زیست گذاشت و به ریاست پارک ملی گلستان رسید،‌ آیا انتقادهایی را که به او دربارهٔ قائم به فرد بودن مدیریت می‌شود، قبول دارد و سرنوشت همیاران پس از او چه خواهد شد؟ او صحبت‌هایش را با این جمله شروع کرد: «به محیط‌زیست اعتقاد قلبی دارم و حفاظت از حیات‌وحش، طبیعت و داشته‌هایش را از بزرگانی مثل هوشنگ ضیایی، سید حسام حسینی، هرمز اسدی‌ و… آموخته‌ام.»

آزمون حفاظت مشارکتی

برکناری ناگهانی مدیر پارک ملی گلستان

|پیام ما| رئیس پارک ملی گلستان برکنار شد و معاون اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان گلستان، با حفظ سمت، به عنوان سرپرست مشهورترین پارک ملی ایران شد. این در حالی است که چندی پیش که زمزمهٔ کنار رفتن «مهدی تیموری» از ریاست این پارک ملی مطرح شده بود، جمعی از استادان دانشگاه و فعالان محیط زیست در نامه‌ای به رئیس سازمان حفاظت محیط زیست خواستار ادامهٔ فعالیت مدیر فعلی شدند.

کمبود نیرو چندین پاسگاه محیط‌بانی را غیرفعال کرد

 در حالی که مسوولان محیط زیست تاکید بر حفاظت از محیط زیست و گونه‌های جانوری دارند، فرمانده یگان حفاظت محیط‌زیست استان زنجان می‌گوید که «چندین پاسگاه محیط‌بانی به دلیل کمبود نیرو غیرفعال شده است».