مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالابها: احیای تالابها بدون برخورد با چاههای غیرمجاز غیرممکن است
چاههای غیرمجاز، راهزنان تالابها
۱۵ دی ۱۴۰۰، ۰:۰۶
|پیامما| چاههای غیرمجاز، حقابه تالابها را میدزدند و آنها را میخشکانند. در حالی که خشکسالی و کاهش بارندگی، همزمان با بیتوجهی به حقابه تالابها و بهرهبرداری بیرویه از منابع آب، به خشکی بسیاری از تالابها انجامیده، صدها هزار حلقه چاه غیرمجاز هم بلای جان این زیستگاهها شده است. این چاهها با وارد کردن خسارتهای جبرانناپذیر بر منابع آبی و سفرههای زیرزمینی، سهم تالابها را میبلعند و مسئولان محیط زیست میگویند با ادامه این شرایط احیای تالابها غیرممکن است.
تعداد چاههای غیرمجاز و مجاز کشور در سال ۵۷، ۶۰ هزار حلقه بود و منابع مختلف میگویند 800 تا 900 هزار حلقه چاه در کشور وجود دارد که ۴۰ درصد آنها غیرمجازند. پیش از این معاون آب و خاک وزارت جهادکشاورزی شهریور 99 در نشستی خبری گفته بود: «بیش از ۴۰۰ هزار حلقه چاه غیرمجاز در کشور وجود دارد که در این زمینه نظر متفاوتی با وزارت نیرو داریم.» این آمار برای چاههای غیرمجاز در حالی است که به گفته مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب در طول سالهای اخیر در مناطق مختلف کشور فقط هشت هزار چاه غیرمجاز مسدود شده است.
تنها در استان مازندران ۶۰ هزار حلقه چاه آب غیرمجاز و فاقد پروانه وجود دارد. دیماه 99 حسینعلی کارنامی، مدیرکل محیط زیست این استان در دومین همایش ملی راهبردهای مدیریت منابع آب و چالشهای زیست محیطی گفته بود: «در ۱۰ سال گذشته با وجود مصوبه قانونی برای پلمب چاههای آب غیرمجاز صرفاً ۳۵۰ حلقه از این چاهها پلمپ شد که بهطور میانگین سالانه ۳۵ حلقه چاه از سوی مسئولان مورد پلمب قرار گرفت. در نمونهای دیگر به گفته احمد علی قربانیان، معاون حفاظت و بهرهبرداری شرکت آب منطقهای استان تهران، ۲۸ هزار و ۹۰۰ حلقه چاه غیرمجاز در سطح این استان شناسایی شده که از این چاهها سالانه ۴۰۶ میلیون مترمکعب آب برداشت میشود.
همدستی چاهها و خشکسالی
حالا سالهاست که همدستی چاهها با خشکسالی روند بازگشت این زیستگاهها را به زندگی را مختل کرده. چنان که آرزو اشرفیزاده، مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالابها سازمان حفاظت محیط زیست میگوید: «اگر برخورد با چاههای غیرمجاز در حاشیه تالابها صورت نگیرد، عملاً احیای تالابها غیرممکن است چون هر چقدر آب به داخل تالابها ریخته شود، همان قدر آب توسط چاهها برداشت میشود.»
اینطور که پایگاه اطلاعرسانی سازمان حفاظت محیط زیست گزارش داده است، اشرفیزاده در این ارتباط توضیح داده که «یکی از کارکردها و خدمات تالابها، تغذیه آبهای زیرزمینی است و تبادل آب بین تالاب و سفرههای آب زیر زمینی اهمیت بسیار بالایی دارد بنابراین تخلیه سفرههای آب زیرزمینی در حاشیه تالابها میتواند تبعات جبرانناپذیری بر اکوسیستمهای تالابی داشته باشد».
وقتی چاهها سررسیدند
مهر امسال مصطفی فداییفرد، رئیس کمیته تخصصی ارزیابی سیلاب کمیته ملی سدهای بزرگ ایران درباره روند افزایشی حفر چاههای غیرمجاز به ایلنا چنین توضیحی داد: «در سال 1361 در قالب تبصره ذیل ماده 3 قانون توزیع عادلانه آب، مقرر شد که برای چاههای حفر شده قبل از سال 1361 در صورت عدم اضرار و رعایت حریم، پروانه صادر شود! این قانون منجر به صدور بیش از 150000 پروانه برای چاههای غیرمجاز شد! در سال 1383 و در قالب قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت، حقالنظاره آب کشاورزی حذف شد که نتیجه آن فاجعه بسیار بزرگ رایگان شدن آب کشاورزی بود. در سال 1384 و در قالب قانون الحاق یک ماده به قانون وصول برخی از درآمدهای دولت، مقرر شد چاههای باقیمانده تعیین تکلیف شده و تبصره ذیل ماده 3 حذف شود که این قانون نیز هیچ کمکی به احیای آبهای زیرزمینی نکرد.»
به گفته او در سال 1389 و در قالب قانون تعیین تکلیف چاههای فاقد پروانه، مقرر شد برای چاههای حفاری شده قبل از سال 1385 و در صورت عدم ضرر و رعایت حریم و وجود پتانسیل، پروانه بهرهبرداری داده شود! که منجر به فاجعهای ملی و ترغیب مردم به تخلف و تشدید حفاری غیرمجاز چاه برای بهرهبرداری بیشتر از آبهای زیرزمینی شد. این وضعیت تا جایی ادامه یافت که عملا حفاری چاههای بیشتر، به دلیل محدود بودن منابع آب زیرزمینی منجر به برداشت بیشتر از آبهای زیرزمینی نمیشد، بنابراین به صورت خودکار حفاری چاهها متوقف شد. فداییفرد تعداد چاههای بهرهبرداری را برابر 700000 حلقه، تعداد چاههای بهرهبرداری دارای پروانه را 380000 حلقه و تعداد چاههای بهرهبرداری فاقد پروانه را برابر 320000 حلقه اعلام کرد و اضافه کرد که «از سال 1375 تا 1390 طی 15 سال، 80 میلیارد مترمکعب کاهش ذخیره آبخوانها (سالانه بیش از 5 میلیارد مترمکعب) را شاهدیم.»
بارزترین نشانه دزدی چاهها
حالا آرزو اشرفیزاده، وضعیت تالاب پریشان را از بارزترین نمونههای تاثیر تخلیه سفرههای آب زیرزمینی بر تالابها عنوان کرده است. در 10 سال گذشته نیز گفته میشد که وجود افت 11 متری آبهای زیرزمینی محدوده دریاچه پریشان از سال 75 و وجود 340 چاه غیرمجاز در این منطقه، بر خشکی این زیستگاه تاثیری جدی داشته است. اشرفیزاده در این ارتباط میگوید: «چاههای متعدد و غیرمجازی که پیرامون تالاب پریشان حفر شده و برداشتهای غیرمجازی که از آبهای زیرزمینی صورت گرفته است، باعث شده که این تالاب نتواند هیچ گونه آبگیری در سالهای اخیر داشته باشد.»
مدیر کل دفتر حفاظت و احیای تالابها از دریاچه ارومیه هم گفته است. «در حوضه دریاچه ارومیه هم افزایش برداشت آب از سفرههای زیرزمینی موجب پیشروی آب شور به سمت چاهها و شور شدن اراضی کشاورزی شده است. این امر بهویژه در استان آذربایجان شرقی به چالشی جدی در دشتهای اطراف دریاچه بدل شده است.»
این نکته پیش از این در گفتههای رئیس کمیته تخصصی ارزیابی سیلاب کمیته ملی سدهای بزرگ ایران تکرار شده بود. او گفته بود که «تمامی آب برنامهریزی شده برای رسیدن به آن اعم از داخل حوضه و یا حتی آب انتقالی از حوضههای مجاور، قبل از رسیدن به پهنه آبی دریاچه، توسط چاههای متعدد و گسترده موجود در اطراف دریاچه ارومیه، بلعیده میشود و به پهنه آبی نمیرسد تا موجبات احیای دریاچه را فراهم کند.»
پیش از این در دیماه 97، مدیرعامل شرکت آب منطقهای آذربایجان غربی از شناسایی بیش از 22 هزار حلقه چاه غیرمجاز در حوضه آبریز دریاچه ارومیه خبر داده بود. به گفته او در حوضه آبریز دریاچه ارومیه در مجموع 61 هزار و 965 حلقه چاه با تخلیه سالانه بیش از یک میلیون و 108 هزار متر مکعب آب حفر شده که از این تعداد 22 هزار و 297 حلقه چاه غیرمجاز با تخلیه سالانه بیش از 296 هزار و 865 مترمکعب آب شناسایی شده است. در آذربایجان غربی تعداد 37 هزار و 184 حلقه چاه مجاز دارای پروانه بهره برداری برای مصارف کشاورزی، شرب و صنعت وجود دارد و 22 هزار و 828 حلقه چاه فاقد پروانه نیز از سال 85 تاکنون شناسایی شده است.
اعمال قانون در حریم تالابها
اشرفیزاده برنامههای مدیریت زیستبومی تالابها را از رویکردهای اصلی سازمان حفاظت محیط زیست عنوان کرده و گفته که در برنامههای مدیریت زیستبومی تالابها، تمامی ذینفعان دخیل هستند و یکی از محورهای برنامه یاد شده آب است که در آن تکلیف همه دستگاهها مشخص شده است.
او ادامه میدهد: «طبق قوانین موجود، طرح احیا و تعادلبخشی سفرههای آب زیرزمینی از وظایف وزارت نیرو است اما در برنامههای مدیریت زیستبوم هر تالاب، کنترل برداشتهای غیرمجاز از آبهای زیرزمینی و تاثیر آن بر وضعیت تالابها دیده شده است و دستگاههای ذینفع در زیرمجموعه وزارت نیرو موظف به اجرای قانون هستند.» تاکید اشرفیزاده بر این است که اگر برخورد با چاههای غیرمجاز در حاشیه تالابها صورت نگیرد، عملاٌ احیای تالابها غیرممکن است چون هرچقدر آب به داخل تالابها ریخته شود به دلیل ارتباط هیدرولوژیکی که با سفرههای زیرزمینی دارند، همان قدر آب توسط چاهها برداشت میشود.
اشرفیزاده در پایان گفت: «اگرچه مدیریت منابع آب میبایست در کل حوضه آبخیز انجام شود ولی در حریم قانونی تالابها که ۱۵۰ متر در نظر گرفته شده است، بحث اعمال قانون هم انجام میشود.»
پیشنهاد سردبیر
![سیاست غیرمنسجم مانع اجرای قانون آب](https://payamema.ir/pubfiles/2023/07/بنفشه-زهرایی-1-jpeg.webp)
سیاست غیرمنسجم مانع اجرای قانون آب
مطالب مرتبط
![سوگواری مردم بهرمان در منزل پدری آیتالله هاشمی رفسنجانی](https://payamema.ir/wp-content/themes/finalPayamema/assets/images/defaultWriter.png)
سوگواری مردم بهرمان در منزل پدری آیتالله هاشمی رفسنجانی
![موزه ریاست جمهوری رفسنجان؛ یادگار گران بهای سردار سازندگی](https://payamema.ir/wp-content/themes/finalPayamema/assets/images/defaultWriter.png)
موزه ریاست جمهوری رفسنجان؛ یادگار گران بهای سردار سازندگی
![کرمان بر پشت اسب](https://payamema.ir/wp-content/themes/finalPayamema/assets/images/defaultWriter.png)
کرمان بر پشت اسب
![کرمون گرام](https://payamema.ir/wp-content/themes/finalPayamema/assets/images/defaultWriter.png)
کرمون گرام
![روایت «پیام ما» از کلاسی که در جمعه تشکیل می شود زمزمه محبت](https://payamema.ir/wp-content/themes/finalPayamema/assets/images/defaultWriter.png)
روایت «پیام ما» از کلاسی که در جمعه تشکیل می شود زمزمه محبت
![جازموریان](https://payamema.ir/wp-content/themes/finalPayamema/assets/images/defaultWriter.png)
جازموریان
![کرمان بر پشت اسب](https://payamema.ir/wp-content/themes/finalPayamema/assets/images/defaultWriter.png)
کرمان بر پشت اسب
![دورهمی داستان نویسان استان کرمان در «دلفارد» و «جیرفت»](https://payamema.ir/wp-content/themes/finalPayamema/assets/images/defaultWriter.png)
دورهمی داستان نویسان استان کرمان در «دلفارد» و «جیرفت»
![مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی جنوب کرمان در حاشیه همایش دو روزه داستان نویسان استان کرمان در جیرفت: همایش داستان نویسان در جهت برنامه ارتقای فرهنگی است](https://payamema.ir/wp-content/themes/finalPayamema/assets/images/defaultWriter.png)
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی جنوب کرمان در حاشیه همایش دو روزه داستان نویسان استان کرمان در جیرفت: همایش داستان نویسان در جهت برنامه ارتقای فرهنگی است
![کرمان بر پشت اسب](https://payamema.ir/wp-content/themes/finalPayamema/assets/images/defaultWriter.png)
کرمان بر پشت اسب
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- محبوبترین تورهای ترکیه کدامند؟
- حداقل سرمایه برای واردات از دبی: آنچه باید بدانید
- چطور زودتر از همه از پیش فروش قطارها مطلع شویم؟
- چه کسانی نمی توانند مهاجرت کنند؟
- تفاوت رهگیری مالیاتی و کد مالیاتی چیست؟
- نوآوریهای جدید تتر در ارائه خدمات مالی دیجیتال
- عمر باتری آیفون 15 پرو مکس در مقابل سامسونگ اس 24 اولترا
- دوره mba و dba مرکز آموزش های آزاد دانشگاه تهران
- آینده واردات عروسک و اسباب بازی از چین به ایران، پیشبینی و ترندها
- قطار رجا؛ انتخابی امن و راحت برای سفرهای شما بیشتر
بیشترین نظر کاربران
![«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/کتاب-چرا-شما-را-نمیگیرن.jpg)
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید