فرونشست دشت ورامین
۲۵ آذر ۱۴۰۰، ۰:۰۰
دشت ورامین دارای مساحتی بیش از 130 هزار هکتار بوده که 60 هزار هکتار اراضی کشاورزی است. آخرین بررسیها طی بهمن 1399 تا آذر 1400 توسط نگارنده در قالب بازدیدهای مختلف انجام شده نشان میدهد که در حدود 42 هزار و پانصد هکتار از این اراضی فرونشست زمین دیده میشود. بهرهبرداری وسیع از این اراضی کشاورزی، کم بودن منابع آب سطحی، حفر چاههای عمیق و نیمه عمیق، مجاز و غیرمجاز در این دشت رواج دارد. در منطقه شمال شرقی دشت ورامین و در محدوده جنوب پیشوا سطح سفره آب زیر زمینی پایینتر است و ملاحظات و ممنوعیت در برداشت از آب زیر زمینی با اولویت بالاتری باید در این محدوده اعمال شود. از هم اکنون نیز شوریزایی آب زیرزمینی و تخریب خاک و زمینهای کشاورزی و ایجاد ترکهای کششی بزرگ در این محدوده واضح است.
در جنوب غربی دشت سطح آب زیرزمینی در حدود 10 هزار هکتار مساحت بالاست. در قسمت مرکزی دشت ورامین کشاورزی با بیشترین شدت و سرعت در حال انجام است. دشت ورامین مخروط افکنه بزرگ رودخانه جاجرود است که در ۴۰ کیلومتری جنوب شرقی تهران بین دامنههای کوه البرز و کویر بزرگ قرار دارد. این منطقه دارای بهرهوری قابل توجه کشاورزی و تمرکز جمعیت است و در اینجا نیز مانند بسیاری از مناطق دیگر ایران، آبهای زیرزمینی تا میانه دهه پنجاه شمسی از سامانه پیچیدهای از گذرگاههای آب زیرزمینی به نام قناتها به دست میآمد. بیش از 250 قنات در دشت وجود داشت که آب آبیاری روستاها را تامین میکرد. به عنوان بخشی از الگوی سنتی مصرف آب برای مصارف آبیاری، قناتها بین 20 تا 40 درصد از کل آب مورد نیاز را تامین میکردند. از نیمه دهه 40 شمسی و از بعد از اصلاحات ارضی با به کار بردن چاههای عمیق تغییر قابل توجهی در روشهای استخراج آبهای زیرزمینی رخ داد. پمپاژ از چنین چاههایی به این معنی است که سطح ایستایی در بسیاری از مناطق به میزان قابل توجهی کاهش یافت و در نتیجه قناتهای خشک و متروک شدند. از همان سالهای میانی دهه چهل و از 55 سال قبل میزان برداشت از آب های زیرزمینی به طور قابل توجهی بیش از نرخ تجدید آب زیرزمینی بود. به همین منوال بود که قنات ها در نهایت خشک شدند.
مخروط افکنههای قدیمی به طور گسترده در دامنه رشته کوه البرز گسترش یافته است. حوضه های آبرفتی مناطق خشک و نیمه خشک با برداشت بیش از حد آب های زیرزمینی پتانسیل بالایی برای فرونشست زمین دارند. برداشت بیش از حد آب های زیرزمینی باعث فرونشست شدید زمین در منطقه ورامین شده است. در حال حاضر، حداکثر نرخ فرونشست زمین 36 سانتیمتر در سال است که مساحتی نزدیک به 530 کیلومتر مربع در دشت شهریار جنوب غرب تهران و حدود 40 سانتی متر در سال در گستره 425 کیلومتر مربع در دشت ورامین در جنوب شرق تهران را پوشش میدهد. البته در تمام محدوده فرونشست ، بیشینه میزان فرونشست زمین رخ نمی دهد. اراضی جنوب ورامین و محدوده روستای “معینآباد” و سلمان آباد با فرونشست زمین مواجه است و علاوه بر آسیب به بناهای مسکونی و خدماتی، زمین های کشاورزی و جاده ها نیز به صورت تدریجی و مداوم آسیب می بینند. ترک در مزارع کشاورزی، همراه با متراکم شد لایه های خاک و آبرفتهای سابقا آبدار آسیب جدی به کشاورزی در این محدوده وارد کرده و همچنان این فرآیند ادامه دارد. فرونشست در ایستگاه راه آهن ابردژ با خرابی یکی از ساختمانهای اداری و به دو نیم شدن آن همراه شده و ترک های بزرگ کششی در نزدیکی گچی آباد در جنوب آزاد راه قم – گرمسار با تهدید مسیر آزاد راه و البته خط آهن تهران – گرمسار همراه شده است.
مطالب مرتبط
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- ۱۰ ماده غذایی که به شما در سفر به سوی کاهش وزن کمک میکنند
- چاپ ترافارد؛ هر آنچه که باید درباره این نوع چاپ دستی بدانید
- اقدامات لازم برای اسباب کشی و جابجایی منزل
- بسته بندی مواد پودری با دستگاه ساشه: شغل پردرآمد این روزها
- طبع روغن زیتون در طب سنتی چیست؟ معرفی 4 خواص روغن زیتون
- خرید ساک دستی تبلیغاتی چه مزایایی برای هر برند دارد؟
- تعریف درست هوش مصنوعی (AI) چیست؟
- 10 ایده شغل دوم با سرمایه اولیه کم برای کارمندان
- مقایسه تعرفه پنلهای پیامکی و تبلیغاتی
- مقاصد جذاب و معروف برای کمپ زدن در طبیعت بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید