سایت خبری پیام ما آنلاین | جای خالی ارزیابی تبعات محیط زیستی بلندمرتبه‌سازی

شهرداری تهران نتایج پژوهش ارزیابی چرخه حیات بلندمرتبه سازی را منتشر کرد

جای خالی ارزیابی تبعات محیط زیستی بلندمرتبه‌سازی

مطابق آمار برنامۀ محیط زیست سازمان ملل، ساختمان‌سازی عامل 38 درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای، 40 درصد استفاده از مواد خام، 30 درصد تولید پسماند و 16 درصد از برداشت آب در جهان است





جای خالی ارزیابی تبعات محیط زیستی بلندمرتبه‌سازی

۲۰ آذر ۱۴۰۰، ۰:۰۰

|پیام ما | معاون شهردار تهران اخیرا اعلام کرده ساخت‌و‌ساز سه طبقه در جنوب تهران اقتصادی نیست و احتمالا این محدودیت در معابر باریک این منطقه لغو می‌شود. تصمیمی که البته عضو هیات رئیسه شورای شهر تهران آن را نگاه شخصی معاون شهردار خواند، پیشتر از سوی اعضای شورای پنجم شهر تهران از شورای عالی معماری و شهرسازی درخواست شده بود. به گفته صارمی، معاون شهرسازی شهرداری تهران ساخت‌و‌ساز کمتر از پنج طبقه در جنوب تهران دیگر صرفه اقتصادی ندارد. اما نسخه بلند‌مرتبه‌سازی اگر دوباره در شهر تهران پیچیده شود، چه تبعاتی می‌تواند برای شهر داشته باشد؟ مرکز مطالعات شهرداری تهران پاییز امسال پژوهشی با نام «توسعه مدل ارزیابی چرخه حیات در طرح‌های بلندمرتبه‌سازی شهر تهران» منتشر کرده است که در ادامه مرور کوتاهی بر آن داریم.

صنعت ساختمان‌سازی یکی از بخش‌های مهم توسعه اقتصادی در هر کشوری است که اثرات قابل توجهی بر محیط زیست دارد. مطابق با آمار برنامه محیط زیست سازمان ملل ساختمان سازی سبب استفاده از ۴۰ درصد انرژی شده است. همچنین عامل 38 درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای، 40 درصد استفاده از مواد خام، 30 درصد تولید پسماند و 16 درصد از برداشت آب در جهان است. بنابراین، ساختمان‌سازی صنایع وابسته به آن جزء صنایع پرمصرف و آلوده‌کننده و بزرگترین صنعت جهان پس از کشاورزی شناخته شده است.
در مقدمه این پژوهش آمده است: «ساختمان‌سازی و بحث بهینه‌سازی مصرف انرژی، به علت کاهش ذخایر انرژی در این بخش از یک سو و اهمیت موضوع محیط زیست و توسعه پایدار و نقش اساسی مصالح ساختمانی در این زمینه از سوی دیگر، ضرورت تأمل و اندیشه‌ورزی بیش از پیش را در این حوزه یادآور می‌شود. تولید مصالح و احداث ساختمان و تولید پسماندها در فازهای تخریب و ساخت در سال‌های اخیر، مصرف انرژی زیادی را به خود اختصاص داده و به آلودگی‌های محیط زیستی فراوانی نیز منجر شده است. انتشار گردوغبار ناشی از عملیات ساختمانی در مناطق مختلف، پخش آلودگی‌های شیمیایی ناشی از تولید مصالح ساختمانی، آلودگی‌های گازی و ذرات معلق پخش‌شده در هوا که ناشی از حمل‌ونقل مصالح ساختمانی به محل‌های مورد نظر است و نیز پسماندهای ساختمانی از جمله موارد عمده آلودگی‌های محیط زیستی تحت تأثیر صنعت ساختمان است.»
تانیا جعفری‌نسب، نویسنده این پژوهش در ادامه مفهوم توسعه پایدار را تعریف کرده است: به منظور کنترل آلودگی‌های محیط زیست و حفظ جهانی توسعه، مفهوم توسعه پایدار عمومی توسط کمیسیون جهانی محیط زیست معرفی شد. توسعه پایدار توسعه است که نیازهای نسل فعلی را بدون ایجاد اشکال در توانایی نسل‌های آینده در برآوردن احتیاجات خود تأمین کند. به گواه دیدگاه اندیشمندانی که نویسنده پژوهش بر آن‌ها تکیه کرده است، توسعه پایدار یک تعادل بین نیازهای فعلی و آینده بشریت است. در واقع این مفهوم یک اقدام و استراتژی برای رسیدن به توسعه بدون ایجاد مشکلات اقتصادی و حفظ سطح پایدار در منابع طبیعی بدون آسیب شدید محیط زیستی است.
کشورهای مختلف توسعه پایدار را در بخش‌های مختلفی به کار می‌بندند. یکی از بخش‌هایی که می‌توان در آن سبز بودن را تمرین کرد، موضوع ساختمان‌های سبز است. در بخش‌هایی از پژوهش تاکید شده که صنعت ساختمان سازی و ساخت‌و‌ساز یکی از بخش‌های موثر در توسعه اقتصادی است و می‌تواند ارزش ۱۰ درصد از تولید ناخالص داخلی جهان و باعث استخدام بیش از ۱۰۰ میلیون نفر در دنیا باشد. این‌ آمار در حالی مطرح می‌شود که از یک سو روند رشد جمعیت به همراه محدودیت زمین‌های شهری تقاضای مسکن را افزایش داده و افزایش قیمت زمین هم مالکان را ناچار به بلندمرتبه سازی در کلانشهرها کرده است. در بخش‌های دیگر این پژوهش ۱۰۰ صفحه‌ای آمده است که هرچند که به نظر می‌رسد ساختمان سازی برای توسعه اقتصادی موثر است اما اثرات محیط زیستی آن قابل چشم پوشی نیست. آمارها نشان می‌دهد که ساختمان‌سازی ۴۰ درصد از انرژی جهان و حدود ۶۰ درصد از برق جهان را مصرف می‌کند. براساس آمار آژانس بین‌المللی انرژی فقط در ایالات متحده آمریکا ساختمان‌ها حدود ۴۰ درصد انرژی اولیه و ۷۶ درصد برق تولید می‌کنند و حدود ۴۰ درصد هم کربن دی اکسید منتشر می‌کنند.
در ادامه این پژوهش مفهوم ساختمان‌های سبز معرفی شده است. یکی از پرطرفدارترین سیستم‌های شناسایی ساختمان‌های سبز در دنیا Leadership in Energy and Environmental است. در سال ۲۰۱۳ حدود ۱۵۱۸۳ ساختمان توانستند گواهینامه ساختمان سبز را از طریق همین روش دریافت کنند. در حال حاضر بیش از ۱۳۵ کشور از این روش برای ارزیابی ساختمان‌هایشان استفاده می‌کنند. رتبه‌بندی‌های ساختمان سبز چند موضوع را مد نظر قرار می‌دهد: سایت‌های پایدار، مصرف بهینه آب، انرژی، مصالح و منابع و کیفیت فضاهای داخلی، مکان و حمل‌ونقل، نوآوری در طراحی و اولویت‌های منطقه‌ای ساختمان.
در ادامه این مطالعه بر مفهوم ارزیابی چرخه حیات تاکید شده است: «ارزیابی چرخه حیات برای ساختمان‌سازی در واقع ابزاری برای عملکرد و شناسایی سناریوهای مختلف در تمام مراحل چرخه حیات است. در واقع ارزیابان ساختمان‌های سبز پروژه‌هایی را بر می‌گزینند که کمترین تبعات محیط زیستی را به همراه داشته باشد.» در بخش دیگری از این مطالعه درباره علت انتخاب منطقه یک شهرداری تهران به عنوان پایلوت این پژوهش نیز توضیحاتی آمده است: در کشور ما تاکنون از روش ارزیابی چرخه حیات بیشتر برای تولیدات کشاورزی و مدیریت پسماند و تعداد اندکی تولیدات مصالح ساختمانی استفاده شده است. بنابراین، آنچه در این پژوهش به عنوان هدف مد نظر قرار گرفته است، توسعه مدل ارزیابی چرخه حیات برای ساختمان‌های بلندمرتبه شهر تهران «مطالعه موردی منطقه 1 شهرداری تهران»با هدف توسعه ابزاری جامع برای مدلسازی ساختمان پایدار با استفاده از سه جنبه پایداری برای پروژه‌های بلندمرتبه‌سازی است.
در بخشی دیگر بر آمارهای شهرداری تهران تکیه شده است: «بررسی مصوبات کمیسیون ماده ۵ بود که نشان می‌دهد طی سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۲ بیشترین مجوزهای ساخت‌وساز در منطقه 1 صادر شده است. براساس مصوبات کمیسیون ماده 5 تفاوت قابل ملاحظه‌ای میان آمار بلندمرتبه‌سازی‌ها در منطقه 1 با سایر مناطق تهران وجود دارد.
منطقه 1 تا کنون ۳۶ مصوبه بلندمرتبه‌سازی و مناطق 2 ،3 و 6 نیز به‌ترتیب 22 ،18 و 14 مصوب بلندمرتبه‌سازی داشته‌اند. از آنجا که امروزه سیستم‌های امتیازدهی متنوعی براساس استانداردهای هرکشور برای عملکرد محیط زیستی ساختمان‌های پایدار وجود دارد که فقط به بررسی ساختمان از دیدگاه محیط زیستی می‌پردازند، در حالی که دو جنبه اقتصادی و اجتماعی را نادیده می‌گیرند. از دیگر دلایل ضعف این سیستم‌ها این است که قادر به ارائه مقدار مواد منتشرشده به محیط زیست و طبقه‌بندی اثرات محیط زیستی به صورت انتشار کربن، اسیدی شدن، یوتریفیکاسیون، تخریب ازن….. نیستند.» در ادامه نویسنده این پژوهش روش تحقیق و نحوه محاسبات خود را شرح داده است، آنچه در صفحات پایانی این مقاله به چشم می‌آید، او مطالعه موردی ارزیابی پایداری چرخه حیات را از میان یک پروژه بلندمرتبه در منطقه یک انتخاب کرده است.
پروژه‌ای با زیربنای حدود ۳۰ هزار متر مربع که شامل ساختمان ۱۵ طبقه بتنی است که ۵ طبقه فوقانی آن براساس اسکلت فلزی بنا شده است. ساختمانی که در همسایگی رودخانه ولنجک نیز است. براساس پروژه مطالعاتی این پژوهشگر بیشترین اثرات محیط زیستی ساخت‌و‌ساز به ترتیب ۸۲ درصد مربوط به مصالح، ۱۱ درصد مربوط به حمل و نقل، ۵ درصد مربوط به انرژی و حدود یک درصد مربوط به پسماند است. او در پایان به سازندگان و تصمیم‌گیران عرصه مدیریت شهری پیشنهاد کرده است که در کمیسیون ماده ۵ برای پروژه‌های بلندمرتبه‌سازی مطالعات ارزیابی پایداری چرخه حیات تعبیه شود و «چارچوب و الگوی فرایند ارزیابی اثرات پایداری چرخه حیات بلندمرتبه‌سازی به عنوان ابزار تصمیم‌گیری هدفمند برای کاهش اثرات محیط زیستی پروژه‌ها قبل از ساخت‌وساز و انتخاب بهترین گزینه با تبعات کمتر محیط زیستی توسط سازمان نظام مهندسی و شهرداری قانونمند و الزامی شود.»

به اشتراک بگذارید:





پیشنهاد سردبیر

مسافران قطار مرگ

مسافران قطار مرگ

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *