سیب صنعتی یا همان ضایعات با اینکه سهم ناچیزی در گردش مالی بازار سیب آذربایجان غربی دارد اما هر سال به چالش اصلی بخش کشاورزی این استان تبدیل می‌شود. به گزارش مهر، آذربایجان غربی با تولید سالانه نزدیک یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن قطب اول تولید سیب در کشور به‌شمار می‌رود همه ساله بخشی از این سیب‌های تولیدی به‌عنوان ضایعات یا همان سیب صنعتی به فروش می‌رسد. اما انباشت سیب در جاده‌ها، جولان دلالان و واسطه، بازار پس از تولید، کمبود ناوگان حمل‌ونقل، قیمت ناچیز خرید سیب صنعتی از سوی کارخانه‌ها صنایع تبدیلی هر سال به چالش مهم این بخش همزمان با آغاز فصل پاییز تبدیل می‌شود، چالشی که نشان دهنده هدر رفت سرمایه ملی است. در سال جاری دولت اقدام به خرید تضمینی محصول از باغداران کرد، اما دیر اعلام کردن زمان خرید به کشاورزان، ظرفیت محدود مراکز خرید و عدم همکاری کارخانه‌ها باز هم باعث بروز مشکلاتی در این زمینه شد. برخی کارشناسان معتقدند اعلام قیمت خرید تضمینی سیب صنعتی از سوی دولت تنها یک عدد است و همچنان واسطه‌ها و دلالان که سالیان درازی است بازار سیب صنعتی را در قبضه دارند تعیین کننده هستند. باغداران اما از عدم توجه و نبود برنامه‌ریزی در این بخش گله‌مند هستند و می‌گویند قیمت خرید سیب تضمینی هزار و ۴۶۰ تومان اعلام شده اما هزینه‌های تولید سیب بیش از سه هزار تومان است.
در حال حاضر سیب صنعتی هزار و ۴۶۰ تومانی با قیمت‌های نازل‌تر به فروش می‌رسد و دپوی سیب هم در کنار جاده‌ها همچنان برقرار است و تهدید و هشدارهای مسئولان در ممانعت از دپوی سیب کنار جاده‌ای هم کاری از پیش نبرد و نشان داد دلالان بهتر از مسئولان می‌توانند اوضاع را سازماندهی کنند و حتی قیمت تعیین شده را هم تغییر دهند.
اکبر کرامتی رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی با بیان اینکه این استان سالانه با تولید بیش از ۱.۳ میلیون سیب قطب اول تولید این محصول در کشور به شمار می‌رود گفت: بر اساس برآوردهای انجام شده، امسال ۴۰۰ هزار تن از سیب‌های تولیدی استان صنعتی یا همان ضایعات سیب است که تولید این محصول حدود ۲۰ درصد نسبت به سال گذشته افزایش دارد.
کرامتی پایین‌بودن قیمت فروش محصول نسبت به هزینه‌های تولید آن، نامشخص بودن وضعیت صادرات و پایین بودن توان مالی باغداران و همچنین ریزش‌های قبل از برداشت محصول را از بزرگ‌ترین مشکلات باغداران آذربایجان غربی که با آن مواجه هستند، برشمرد. به دلیل محدودیت مراکز خرید سیب صنعتی شاهد صف‌های طولانی در جلوی درب کارخانه‌ها و مراکز خرید سیب صنعتی هستیم. تعجیل کشاورزان برای تحویل محصول، علت این موضوع بوده است در حالی که ظرفیت خرید کارخانه‌ها روزانه به طور میانگین ۵۰۰ تن است.
اظهارات کرامتی در حالی مطرح می‌شود که باغداران استان به خصوص شهرستان ارومیه از اعلام دیر زمان خرید سیب صنعتی توسط دولت، نبود ناوگان مناسب حمل‌ونقل، برنامه‌ریزی نامناسب برای خرید سیب صنعتی از سوی کارخانه‌ها گلایه مند هستند. یکی از باغداران سیب استان که چند روزی است محصولش در صف خرید از سوی کارخانه صنایع تبدیلی معطل مانده می‌گوید: هر سال در زمینه فروش سیب به خصوص سیب‌های صنعتی با مشکلات زیادی مواجه هستیم. زمان خرید سیب تضمینی دو هفته دیرتر اعلام شد که این امر موجب بی‌برنامگی در بخش خرید شد، حدود چهار روز است منتظر تحویل محصول خود هستم که طولانی شدن روند تحویل موجب کاهش کیفیت بیش از پیش سیب‌ها شده است.
یکی دیگر از باغداران می‌گوید: صاحبان کارخانه با تعلل در خرید سیب صنعتی سعی دارند قیمت را در بازار پایین نگه دارند چون سیب صنعتی زودتر فاسد می‌شود و باغدار را مجبور می‌کند با قیمت پایین محصول خود را به فروش برساند. کارخانه‌ها به ما اعلام کردند که خط تولید آنان با مشکل فنی رو به رو شده و فعلاً قادر به خرید نیستند ولی همه ما می‌دانیم که تمامی این‌ها بهانه برای خرید در قیمت پایین است.
بهنام تاج‌الدینی رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ارومیه در خصوص علل تداوم مشکل سیب صنعتی استان می‌گوید: سال‌هاست در زمینه برداشت، فروش و ساماندهی سیب صنعتی استان با مشکلات اساسی مواجه هستیم و تا زمانی که زیرساخت‌های لازم در این بخش فراهم نشود مشکل سیب استان حل نمی‌شود. در دنیا دولت‌ها هزینه‌های زیادی در بخش کشاورزی انجام می‌دهند چرا که بازار پس از تولید مهم‌ترین بخش این حوزه است باید برنامه ریزی در این زمینه صورت گیرد، امسال خرید تضمینی سیب صنعتی جلوی ضرر باغداران را گرفت و دست دلالان تا حدودی کوتاه شد.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ارومیه با اشاره به بالا بودن ضایعات سیب در استان گفت: متأسفانه ضایعات سیب در استان بسیار بالاست و امسال نیز شرایط آب و هوایی موجب افزایش زیاد در این بخش شد، با توجه به محدودیت خرید و فراهم نبود زیرساخت‌ها و نیز ظرفیت محدود مراکز خرید و کارخانه‌ها شاهد بی‌نظمی و ایجاد صف در خرید تضمینی بودیم که امیدوارم از سال‌های آینده این مشکلات نیز برطرف شود.
تاج‌الدینی معتقد است: از عمده مشکلات صادرات سیب در استان افزایش قیمت سرسام‌آور کرایه حمل‌ونقل است و تاجر هزینه گزافی برای حمل‌ونقل کامیون‌های یخچال‌دار پرداخت می‌کند که با توجه به قیمت سیب، صادرکننده رغبتی چندانی برای صادرات نداشته و با مشکل مواجه می‌شود.