|پیام ما| متجاوزان بار دیگر به «جوبجی» تعرض کردند؛ این بار در روزهایی که اعتراض به بی‌آبی مهمترین مسئله خوزستان است و درست زمانی که توجه‌ها به مراسم تحلیف ریاست جمهوری است. هفت ماه پیش بود که لودرها شبانه این محوطه تاریخی پنج هزار ساله را صاف کردند. متجاوزان این بار در حالی برای پروژه تخریب به بهانه توسعه به جوبجی آمده‌اند که همین چند ماه پیش به دستور دادستانی عملیات جاده‌سازی متوقف شد و بانیان آن مجازات شدند.

پیش از این هشتم دی‌ماه سال 99 بود که ترانشه‌های باز لایه‌های تاریخی جوبجی در معرض هجوم جاده‌سازان قرار گرفت و دو ترانشه تخریب شد. آن‌هم در حالی که باستان‌شناسان اینجا در حال فعالیت روی یک گورستان پارتی بودند و قرار بود لایه دوره عیلامی هم به زودی حفاری شود. همان روزها مدیرکل میراث‌فرهنگی گفت که پرونده‌هایی حقوقی، قضایی و کیفری را علیه سنگ‌شکن‌دار و فرماندار رامهرمز به خاطر این تخریب‌ها تنظیم کرده است. حالا در تصاویر تازه منتشر شده از جوبجی یک کامیون قرمز پیداست که به راحتی روی محوطه تاریخی رژه می‌رود.
سال ۸۶ بود که هنگام اجرای طرح کانال آب‌رسانی، محوطه جوبجی کشف و با توجه به یافته‌های ارزشمند از دوره عیلامیان، در کمتر از یک سال در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد؛ دو تابوت متعلق به دو زن عیلامی همراه با صدها شی‌طلا، مفرغ و سفالی سه هزار ساله از جمله ارزشمندترین آثار و اشیای به دست آمده از این محوطه تا امروز است. محوطه‌ای که بارها در طی ماه‌های اخیر در معرض دست‌درازی مسئولان شهری رامهرمز برای احداث جاده قرار گرفت با این بهانه که ماشین‌های سنگین معدن‌کاران با سرعت و راحتی بیشتری رفت‌و‌آمد کنند؛ جاده‌ای که دقیقا از حریم درجه یک و عرصه محوطه تاریخی جوبجی می‌گذرد.
جوبجی عرصه و حریم ندارد
حالا «میراث خبر»، در گزارشی نوشته است «از آن‌جایی که اداره‌کل آثار کشور و اداره‌کل خوزستان عرصه و حریم این محوطه باستانی را اعلام نمی‌کنند، مشکل همچنان در جوبجی به قوت خود باقی است». بر اساس این گزارش مقصر اصلی ادامه‌دار شدن تعرض‌ها به این محوطه ارزشمند، دفتر ثبت آثار ملی کشور و اداره میراث‌فرهنگی خوزستان اعلام شده و آمده: «تا زمانی که عرصه و حریم به مردم ابلاغ نشود، این شرایط تمام نمی‌شود. مسئولان باید تکلیف کشاورزان، معدن‌داران، مردم روستاهای دهیور و جوبجی را روشن کنند. تا کی قرار است این اوضاع نامشخص و مبهم باقی بماند؟»
مسئولان اداره میراث‌فرهنگی خوزستان تا امروز پاسخ مشخصی به این‌که چرا عرصه و حریم جوبجی را ابلاغ نمی‌کنند، نمی‌دهند.
اما کنون به رغم باستانی بودن محوطه جوبجی و پیدا شدن گنجینه عیلامی آن که نشان از دوران باشکوهی داشته این محوطه آسیب‌های بسیار جدی دیده است و هر بار قربانی طرح یا اجرای ایده‌ای کارشناسی نشده‌ای بوده. این گزارش می‌پرسد آیا این روند همچنان ادامه خواهد داشت؟ آیا مسئولان قرار نیست به ادامه این فاجعه پایان دهند؟ کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند با از بین رفتن این محوطه بخش مهمی از تاریخ ایران برای همیشه با خاک یکسان می‌شود.
شرح تعرض‌های پیشین
پیش از این حکمت‌الله موسوی، مدیرکل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خوزستان با تشریح پیشینه تخریبی که دی ماه 99 در محوطه باستانی جوبجی رخ داده به ایلنا گفته بود: «یک‌سری معادن و کارگاه‌های تولید شن و ماسه در این منطقه هستند که مسیر عبوری آن‌ها از روستای جوبجی می‌گذشت که به دلیل آلودگی صوتی و خطرات احتمالی این ماشین‌آلات سنگین، مردم روستا به عبور آن‌ها از داخل روستا اعتراض کردند. این ماشین‌های سنگ‌شکن دو سری بودند؛ یک بخش آن‌ها مسیرشان از محوطه جوبجی بود و بخشی از محلی دیگر و همه راضی نبودند که از یک مسیر عبور‌و‌مرور کنند. در گذشته فشارهای زیادی بود که این جاده از مسیر محوطه تاریخی جوبجی عبور کند چون نزدیک‌ترین مسیر به معادن محسوب می‌شد. که با ممانعت جدی میراث‌فرهنگی این اتفاق رخ نداد.»
موسوی ادامه داد: «تا این‌که شنیدیم شورای تامین شهرستان رامهرمز مصوب کرده که عبور و مرور از داخل محوطه باستانی صورت بگیرد. از نیمه‌های شب یکشنبه هفتم دی این‌ها به محوطه وارد شده بودند که با دخالت یگان حفاظت میراث‌فرهنگی، ماشین‌آلات خارج شد.»
در نهایت صبح دوشنبه هشتم دی لودرها را آوردند و یگان حفاظت میراث‌فرهنگی وارد ماجرا شد و درگیری شکل گرفت و یکی از نیروهای یگان حفاظت را به شدت مورد ضرب‌و‌شتم قرار دادند. به گفته موسوی نیروی انتظامی هم با اصرار میراث فرهنگی پس از یک ساعت تعلل، در محل حاضر شد. اما در همین مدت لودر و ماشین‌آلات سنگین در این مدت، تراشه باستان‌شناسی را پر کردند. «باوجود همه فشارها و تماس‌ها مدتی طول کشید تا کار را متوقف کنند. استاندار خوزستان، آقای طالبیان معاون میراث‌فرهنگی و نماینده دادستان دخالت کردند تا توانستیم کارشان را متوقف کنیم.»
اما این تمام اتفاقی نبود که برای جوبجی رخ داد. دوم فروردین امسال در حالی که کمتر از یک سال از تعرض قبلی به این محوطه می‌گذشت، باز هم لودرها را به عرصه جوبجی آوردند. اما این بار پای میراث فرهنگی هم در میان بود، چرا که تصاویر منتشرشده، رئیس اداره میراث فرهنگی رامهرمز را در کنار لودرها نشان می‌داد. حسینی بروجنی، معاون میراث فرهنگی خوزستان در توضیح این ماجرا گفت: «برای جلوگیری از تعرض به محوطه تاریخی پس از انجام کاوش‌‌های باستان‌شناسی و نجات‌بخشی قسمت‌هایی از محوطه و انتقال یافته‌های باستان‌شناسی به مخازن امن و موزه‌ها، عرصه و حریم محوطه تاریخی مذکور که حدود یک دهه بلاتکلیف مانده بود در دی ماه سال گذشته، پس از پیگیری‌های مستمر اداره کل میراث‌فرهنگی استان و معاونت میراث فرهنگی در جلسه شورای جرائم وزارتخانه متبوع مصوب و مراحل ابلاغ آن در دستور وزارتخانه قرار گرفته است. : در سال‌های گذشته سنگ‌شکن با مالکیت حقیقی در عرصه محوطه احداث شده است، که طبق ضوابط مصوب عرصه، پس از پایان مدت مجوز صنعت معدن، مجوز مذکور غیرقابل تمدید بوده و باید بر اساس برنامه زمان‌بندی و حفاظت پیشگیرانه، آزادسازی شود.» به گفته او پس از اعلام خبر و تماس تلفنی با مسئول اداره میراث فرهنگی مشخص شد شرکت سنگ‌شکن مذکور در سال‌های قبل اقدام به دپو شن و ماسه شکسته و سنگ در عرصه تاریخی کرده و دپو این مصالح مانع پایش دقیق نیروهای یگان حفاظت به‌ویژه در ساعات تاریکی شده بود، بنابراین مسئول اداره میراث فرهنگی رامهرمز ، کارگاه شن و ماسه مذکور را مکلف به پاکسازی محوطه از دپو مصالح کرد ، بنابراین با توجه به اینکه سنگ‌شکن واقع در عرصه تاریخی دارای ماشین‌آلاتی از قبیل لودر است، این عملیات با ماشین آلات شرکت مذکور با نظارت یگان حفاظت و مسئول اداره شهرستان به انجام رسید.
بر اساس این توضیح مسئول اداره میراث‌فرهنگی شهرستان رامهرمز هرگونه تسطیح، خاکبرداری و گودبرداری را در این محوطه تاریخی تکذیب کرده است و معاون میراث فرهنگی هم هرگونه اقدام و عملیات اجرایی در محدوده مذکور قبل از اخذ مجوز را غیرقانونی دانست.