سایت خبری پیام ما آنلاین | روی ریل کشتارگاه

دامداران به دلیل افزایش بی‌سابقه نرخ نهاده‌های دامی به کشتار دام‌های مولد خود دست زده‌اند

روی ریل کشتارگاه

رئیس هیات مدیره انجمن صنفی گاوداران: خشکسالی آسیب بسیاری به صنعت دامپروری زده است غذای دام نسبت به سال گذشته ۳۰۰ تا ۵۰۰ درصد افزایش قیمت داشته است





روی ریل کشتارگاه

۱۸ تیر ۱۴۰۰، ۲۰:۴۶

«زورمان به دولت نمی‌رسد، اما به خودمان که می‌رسد» مرد این جمله را رو به دوربین می‌گوید و به سمت تانکر شیر بر می‌گردد، اهرم را می‌کشد و آسفالت خیابان سفید رنگ می‌شود و جویی از شیر در خیابان به راه می‌افتد. هر سال بعد از اعلام نرخ خرید شیر از سوی دولت، اعتراضاتی به نرخ مصوب شکل می‌گیرد، امسال اما خشکسالی و گرانی بی‌سابقه نهاده‌های دامی، جان دامداران را به لب رسانده است. آنها امسال تنها نگران فروش محصول خود نیستند، بلکه معتقدند با افزایش قیمت شیر، تولید‌کنندگان لبنیات تا 50 درصد قیمت محصولات خود را افزایش خواهند داد و این برای جامعه‌ای که هر روز با گرانی سرسام‌آور کالاهای اساسی روبه‌رواست، اتفاق نگران کننده‌ای است. برخی از دامداران بیش از آنکه خواهان افزایش نرخ شیر باشند، خواستار کاهش هزینه‌های تولید هستند. دولت و مجلس وعده رسیدگی و افزایش قیمت داده‌اند، اما نگاه تک بعدی در میان تصمیم‌گیران برای فرونشاندن اعتراضات دامداران، در آینده نزدیک باعث شکل‌گیری اعتراض‌هایی به افزایش 50 تا 70 درصدی قیمت لبنیات در بازار، خواهد شد.

«دامپروری یکی از مشاغلی است که ذات پاکی دارد. کار با موجود زنده جدای از سود و ضرر و زیانش یک جور برکت در زندگی کسانی است که با این شغل درگیر هستند» پدرام پناهی‌ها صحبت‌های خود را درباره مشکلات این روزهای دامداران کشور با این جمله آغاز می‌کند. در رشته تغذیه دام تا مقطع دکترا تحصیل کرده و چند سالی است با امیدواری بسیار شغل پدر را ادامه داده و دامداری کوچکی راه‌اندازی کرده، اما این روزها می گوید: «من کسی بودم که همه را به وارد شدن در حوزه تولید تشویق می‌کردم. می‌گفتم هزینه‌های ثابت وقتی تعداد گله به حداکثر برسد، پایین می‌آید و این سود است. اما الان مخالف این نظر خودم هستم و به همه توصیه می‌کنم گله‌شان را کوچک کنند. آینده دامداری کشور بسیار خراب است. در 4-5 سال گذشته بسیاری از دامداری‌های کوچک تعطیل شدند، تولیدکنندگانی که به شکل سنتی کار می‌کردند این شغل را رها کردند و جایگزینی هم برای آنها نبوده» نه تنها آینده، که حال صنعت دامپروری کشور هم خراب است. این خرابی در مقابل استانداری اصفهان و با سلاخی دام‌های گرسنه به دست صاحبان معترضشان به اوج خود رسید. چند هفته است که دامداران در شهرهای مختلف نسبت به قیمت‌گذاری‌های دولت روی محصولاتشان و افزایش بی‌سابقه قیمت نهاده‌های دامی اعتراض دارند. گرانی 500 درصدی نهاده‌های دامی در حالی دامداران را به تنگ آورده که گزارش‌ها از ابتدای سال از دپوی بیش از سه میلیون تن نهاده در گمرکات کشور خبر می‌دهند، هنوز خبری مبنی بر تعیین تکلیف این سه میلیون تن منتشر نشده است. علاوه بر این معاون فنی گمرک در ابتدای تیرماه از احتمال فاسد شدن چند ده هزار تن نهاده دامی دولتی و خصوصی در گمرکات شمال کشور خبر داد. در عین حال تصاویری در خصوص قاچاق علوفه به عراق و افغانستان منتشر شده و انفعال دولت در واکنش به تمام این اتفاقات بیشتر موجب خشم دامداران در هفته‌های اخیر شده است.
سرنوشت نامعلوم
نهاده‌های دامی وارداتی
بازار نهاده‌های دامی در دو سال اخیر وضعیت نابسامانی داشته و همچنان درگیر التهاب است. این نابسامانی صنعت دام و طیور کشور را در معرض نابودی قرار داده است. فقدان نظارت بر توزیع این نهاده‌ها میدان را برای واسطه‌ها مهیا کرده و به گفته پناهی‌ها: «در اطراف هر دامداری حداقل 10 تا 15 دلال فعال و حاضر هستند. یک نفر یونجه را از کشاورز می‌خرد دپو می‌کند تا وقتی دامدار نیاز پیدا کرد با قیمت دو برابر به او بفروشد. یک نفر مکمل‌ها را از شرکت‌ می‌خرد و با واسطه‌گری و چند برابر قیمت به دامدار می‌فروشد. یک نفر گوشت دامدار را با قیمت پایین می‌خرد و به کشتارگاه یا قصابی می‌فروشد. بزرگترین مشکل ما دلال‌ها هستند که باعث ایجاد تورم در این صنف می‌شوند. سرمایه این صنعت الان دست دلال‌هاست. دامداری که تا چند سال پیش استخوان‌بندی محکمی در بازار داشت هر روز ضعیف‌تر می‌شود». مجید شریفی دو سالی می‌شود که در شهرستان اقلید یک دامداری کوچک راه‌اندازی کرده و به عنوان نماینده دامداران منطقه مسئول توزیع نهاده‌ها بین دامداری‌هاست، درباره نبود نظارت در توزیع می‌گوید: «هیچ نظارتی وجود ندارد. مثلا 500 تن برای فلان شهرستان ثبت می‌شود اما 100 تن توزیع می‌شود و به دست دامدار می‌رسد، 400 تن آن روانه بازار آزاد می‌شود و دامدار باید با نرخ آزاد آن را بخرد. می‌گویند نهاده نیست، اما اگر برای فروشنده بازار آزاد صبح پول را واریز کنیم ساعت 12-1 سفارش درب گاوداری تخلیه می‌شود. پس نهاده موجود است، موضوع این است که مافیا و دلالی را نمی‌توانند کنترل کنند، دامدار که نمی‌تواند کنسانتره به دام ندهد، هر قیمتی باشد می‌پردازد و این فرصتی برای دلال‌هاست»
افزایش قیمت شیر و محصولات لبنی فشار مضاعف بر اقشار ضعیف جامعه
رئیس هیات مدیره انجمن صنفی گاوداران به ایسنا گفته: «قیمت تمام شده شیرخام برای دامداران ۶۹۲۵ تومان است اما میانگین فروش شیرخام در کشور ۴۹۰۰ تومان است. این یعنی دامداران در هر کیلو شیر خام حدود ۲ هزار تومان ضرر می‌کنند» احمد مقدسی همچنین در خصوص نرخ نهاده‌ها می‌گوید: «خشکسالی آسیب بسیاری به صنعت دامپروری زده است. ۶۰ درصد غذای دام کاه، یونجه و ذرت علوفه است که به دلیل خشکسالی سطح برداشت مزارع کاهش یافته است. همچنین این اقلام نسبت به سال گذشته ۳۰۰ تا ۵۰۰ درصد افزایش قیمت داشته‌اند» بسیاری از دامداران هم به همین افزایش نرخ اعتراض دارند، آنها خواهان کاهش نرخ تولید هستند نه افزایش قیمت شیر، پناهی‌ها درباره وعده‌هایی که برای افزایش قیمت شیر داده می‌شود می‌گوید: «ما ترجیح می‌دهیم به جای اینکه قیمت فروش را افزایش دهند، هزینه تولید را پایین بیاورند، افزایش قیمت شیر به ضرر قشر آسیب‌پذیر جامعه است. با افزایش 50 درصدی قیمت لبنیات قشر ضعیف جامعه مجبور می‌شود لبنیات را از سبد خانوار حذف کند. دولت می‌خواهد قیمت شیر را 30 درصد بالا ببرد، این 30 درصد قطعا ضرر من را که باید همه ملزومات را با 5 برابر قیمت خریداری کنم، جبران نمی‌کند. اما بازتاب آن در جامعه این است که کارخانه‌های لبنی اگر شیر را به جای 4500 تومان از دامدار با قیمت 6400 تومان خریداری کنند، دست کم 50 درصد افزایش قیمت در محصولاتشان خواهند داشت، یعنی یک لیتر شیر که در مغازه از 8 هزار تومان به 15 هزار تومان خواهد‌رسید و این فشار مضاعف به قشر ضعیف جامعه است. این شیر شکم بچه‌ای را سیر می‌کند که پدرش امکان خرید مرغ و گوشت و ماهی برای او را ندارد»
افزایش هزینه‌ها محدود به نهاده و دارو نمی‌شود، در بخش حمل‌ونقل هم دامداران با افزایش غیراصولی قیمت‌ها مواجه هستند: «اواخر سال گذشته نرخ حمل‌ونقل 30 درصد اضافه شد. اما سیستم حمل‌ونقل انقدر بی‌سامان است که راننده‌ها به همین افزایش قیمت راضی نیستند و مبلغ پشت بارنامه از ما می‌خواهند. دامدار چاره‌ای ندارد و مجبور است با 30 تا 40 درصد بالاتر از مصوبه اداره حمل‌ونقل کرایه حمل بپردازد. مبلغ پشت بارنامه تقریبا 200 -300 هزار تومان به ازای هر تن از باری که حمل می‌شود بیشتر است» هزینه‌های کارگر، خوراک دام، خرید تاسیسات، برق، دارو، لوازم مصرفی دامداری و… در سالهای اخیر چند برابر شده است. اما قیمت شیر با رشدی لاکپشتی روبه‌رو است، حالا دامداران معتقدند افزایش 30 درصدی قیمت شیر نه تنها دردی از آنها دوا نمی‌کند که موجب بروز مشکلاتی در تغذیه و سلامت اقشار آسیب‌پذیر جامعه می‌شود. پناهی‌ها می‌گوید: « فقط در یک مورد بگویم حقوق کارگر دامداری سال گذشته 3 میلیون تومان بود، شب عید 4 -5 میلیون و حالا باید 7 میلیون به هر کارگر ماهانه حقوق بپردازم. این در حالی است که قیمت شیر و گوشت در این سال‌ها کاهش پیدا کرده و دولت حمایتی از تولید و دامداری ندارد. قیمت شیر در سالهای اخیر افت کرده به این دلیل که وقتی کرایه بار افزایش پیدا می‌کند، قیمت خرید شرکتهای لبنی تغییر نمی‌کند، دامدار باید از قیمت شیر کم کند تا شیر را با قیمت مصوب برساند به کارخانه، در چنین شرایطی دامدار چطور باید سرپا بماند؟» مجیدشریفی می‌گوید: «هزینه‌های اضافی که به دامدار تحمیل می‌شود، این هزینه‌ها را از قیمت فروش شیر کم می‌کند. کارخانه دار ضرر نمی‌کند، تولید کننده است که ضرر می‌کند و سود را شرکت‌های لبنی می‌برند»
ریل کشتارگاه به جای ریل شیردهی
این روزها اما موضوعی که بیش از هرچیز دامداران را آزار می‌دهد، دیدن نتیجه سال‌ها تلاش‌شان روی ریل کشتارگاه است. دامی که باید آن را به ریل شیردهی هدایت می‌کردند، برای نجات از گرسنگی و مشکلات عدیده دیگر، باید پا روی ریل کشتارگاه بگذارد. پدرام پناهی‌ها وقتی پاسخ سوالاتمان را می‌دهد می‌گوید: «همین حالا از کشتارگاه دام می‌آیم. ماده گاوهایی را دیدم که سرمایه این مملکت هستند و می‌توانند روزانه 50 کیلو شیر بدهند و تغذیه این مملکت را بیمه کنند، اما متاسفانه به دلیل نبودن خوراک ضعیف شده و به دلیل نبودن دارو و مکمل از چرخه تولید حذف شده‌اند و به جای اینکه بروند روی ریل شیردوشی، روی ریل کشتارگاه قرار گرفته‌اند» اما تلخی‌ها به همین جا ختم نمی‌شود: «امروز شرایطی داریم که مرده یک گاو از زنده آن بیشتر ارزش دارد. یک گاو جوان مولد را 20 میلیون تومان هم نمی خرند اما کشتارگاه همین گاو را حدود 24 میلیون تومان می‌خرد. این یعنی فاجعه بزرگ، دو سال گاو را پرورش بدهید تا برسد به عرصه تولید و وقتی به این سن می‌رسد به دلیل شرایط اقتصادی آن را بفروشید. اما کسی آن را به قیمت مناسب نمی‌خرد. دامدار راهی جز این ندارد که این گاو را ببرد روی ریل کشتارگاه و لاشه آن را بفروشد. دامداری که برای یک گاو شیری تا زمانی که به عرصه تولید برسد حدود 50 میلیون تومان هزینه کرده است. حالا باید همان گاو را با قیمت 25 میلیون تومان بفروشد» در مناطق مختلف کشور وضعیت موجود موجب تعطیلی دامداری‌های بسیاری شده است، مجید شریفی می‌گوید: « یکی از دوستانم که از سال 85 با ده راس گاو کار دامداری را شروع کرد و به سختی توانست گله را برساند به 60 راس گاو مولد با ژنتیک بسیار عالی، متاسفانه همه را کشتار کرد و الان یک گاوداری که باید 5-6 نفر در آن مشغول به کار بودند، تعطیل شده است. گاوداری مثل مرغ‌داری نیست که اگر بحرانی پیش آمد با یک برنامه‌ریزی بگوییم 50 روز بعد هم گوشت مرغ داریم هم تخم‌مرغ، گاوداری اگر از بین برود 5-6 سال سخت زمان می‌برد تا دوباره احیا شود»
تبعات تعطیلی دامداری‌ها به همین جا ختم نمی‌شود، پناهی‌ها به نکته‌ای اشاره می‌کند که می‌توان آنرا جزء اثرات بلندمدت شرایط امروز دامداران دانست: «کسانی که دامداری خود را تعطیل می‌کنند، سرمایه‌شان را از بخش تولید کشور خارج می‌کنند و این اتفاق باعث ایجاد تورم در یک بخش دیگر می‌شود. در خوشبینانه‌ترین حالت فرد سرمایه خود را از کشور خارج می‌کند، اما در این سال‌ها ما شاهد بودیم که تولیدکنندگان سرمایه‌شان را وارد ساختمان‌سازی یا دلالی می‌کنند»
بی‌توجهی به تولید
پناهی‌ها به موضوع دیگری اشاره می‌کند که می‌تواند مصداق جمله او درباره خراب بودن آینده دامداری کشور باشد: «ما جزء 5 کشور برتر دنیا از نظر خلوص ژنتیکی دام بودیم، 55 سال است که صنعت گاو شیری در ایران به بهترین شکل ممکن فعال است. تا سه سال پیش به خلوص 99.9 درصد هم رسیده بودیم و گله های ما قابل رقابت با کشورهای بزرگ دنیا بود. 50 سال طول کشید تا به خلوص ژنتیکی برسیم. 30 سال طول کشید تا دامداران با دست و پنجه نرم کردن با مشکلات این صنعت را رونق دهند. اما امروز هم دامدار را از دست دادیم هم ژنتیک مرغوب دام را و هم خود دام را. چند سال زمان می‌برد تا کسی با تجربه دامدارانی که الان دامداری‌شان را تعطیل می‌کنند دوباره سر کار بیایند. یا دوباره یک ژنتیک مرغوب برگردد و دام دوباره رشد کند و به عرصه تولید برسد. این وضعیت حداقل برای هر دام 20 سال طول خواهد کشید» شاید دولت بنا را به بازگشت به روزهای نه چندان دور گذاشته که اینطور نسبت به اثرات بلند مدت این وضعیت بی‌توجه است، روزهایی که مجید درباره آن می‌گوید: «از دوران کودکی خاطره صف شیر و پنیر دانمارکی را داریم. با این وضعیت ایران که در نتیجه سی سال تلاش دامداران توانست صادر کننده مواد لبنی شود، به زودی تبدیل به وارد کننده می‌شود. در صورتی که تولید کننده برای تولید تلاش می‌کرد، اما دولت با سوء مدیریت او را زمین زد» پناهی‌ها معتقد است این بی‌توجهی‌ها به مشکلات تولیدکنندگان به دلیل بی‌اهمیت بودن مقوله تولید در ذهن سیاستگذاران است: «دسترسی دامدار به منابع و تاسیساتی که مورد نیاز است برای دامداری، در سال‌های اخیر محدود شده و با مشکلاتی مواجه است. ما اگر بخواهیم بنز یا هر ماشین لوکس و سواری دیگری خریداری کنیم ظرف یک تا دو ساعت قابل تهیه است و ظرف چند روز به دستمان می‌رسد. اما برای خرید ادوات کشاورزی و دامپروری باید 6 ماه در نوبت باشیم. اتومبیلی که تنها کاربری آن چرخ زدن در خیابان است به راحتی در دسترس است اما ماشینی که در چرخه تولید مورد استفاده تولید کننده است 6 ماه طول می‌کشد تا به دستش برسد. این نشان می‌دهد تولید آنقدر که گفته می‌شود در اولویت نیست»
این روزها فقط دام‌های مولد نیستند که زیرتیغ می‌روند و سرنوشتشان ریل کشتارگاه است، در بخش پرورش طیور هم مرغ‌های تخم‌گذار به دلیل افزایش بی‌سابقه نرخ نهاده‌ها به کشتارگاه می‌روند. فعالان این صنعت هشدار می‌دهند زیانی که به سرمایه‌های دام و طیور کشور وارد می‌شود، در بلند‌مدت جبران‌ناپذیر خواهد بود، اما سیاست‌گذار نشان داده که گوش شنوایی ندارد.

به اشتراک بگذارید:





نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *