سخنگوی وزارت امور خارجه ایران گفت: «دولت کنونی آمریکا همچنان بر رویه دولت قبلی این کشور حرکت می‌کند و آنچه که امروز اتفاق می‌افتد با ۲۰ ژانویه هیچ فرقی نمی‌کند.» سعید خطیب‌زاده همچنین گفت که اگر آمریکایی‌ها از مسیر گذشته بازگردند، ایران «پاسخ مناسبی» می‌دهد و طرف‌های برجام تا روز سوم اسفند فرصت دارند که به تعهداتشان عمل کنند.

سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در نشست خبری دیروز خود با خبرنگاران، گفت که دولت کنونی آمریکا همچنان بر رویه دولت پیشین حرکت می‌کند: «دولت [کنونی] آمریکا هیچ فرقی با دولت ترامپ در خصوص اعمال تحریم‌ها علیه ملت ایران نکرده و این شرمی است برای کسانی که کارزار انتخاباتی خود را بر مبنای فاصله گرفتن از ادبیات و سیاست‌های گردن کشانه ترامپ بنا گذاشته بودند.» خطیب‌زاده در واکنش به توییت وزیر امور خارجه آمریکا مبنی بر اینکه «دیپلماسی اصولی تنها راه جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای است»، گفت که «حرف‌ها برای ما ملاک نیست و آنچه مورد توجه ماست، عمل است.» او در ادامه افزود که اگر آمریکا «چندجانبه‌گرایی، عمل به تعهدات و اصلاح مسیر غلط گذشته» را در پیش بگیرد، ایران هم به این اصلاح سیاست «پاسخ مناسبی» می‌دهد. سخنگوی وزارت امور خارجه اما در عین حال هشدار داده که اگر طرف‌های برجام تا روز سوم اسفند به تعهدات خود عمل نکنند، ایران، اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف خواهد کرد: «طبق مصوبه مجلس، اگر تا زمان مشخص‌شده، دیگر طرف‌های عضو برجام به تعهد خود عمل نکنند، دولت مکلف است که اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند و این زمان‌بر نیست و هر روزی فرا برسد می‌تواند اجرا شود.» خطیب‌زاده در توضیح توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی گفت: «بر اساس این مصوبه نظارت‌های فراپادمانی متوقف می‌شود که ما در چارچوب پروتکل الحاقی اجرای آن را به صورت داوطلبانه پذیرفته‌ایم.» با این حال او بر روی این موضوع تاکید کرده که توقف اجرای نظارت‌های فراپادمانی «به معنای پایان تمام نظارت‌ها نیست»: «ما عضو پادمان هستیم و بر اساس پادمان بخش عمده‌ای از نظارت‌ها ادامه خواهد داشت و اجرای پروتکل الحاقی متوقف می‌شود. همکاری ما با آژانس ادامه خواهد داشت و ایران طی نامه‌ای همه موارد را به اطلاع آژانس می‌رساند. همان‌طور که پیش از این نیز این اطلاع‌رسانی انجام می‌شد.» خطیب‌زاده همچنین گفته، در صورتی که دیگر طرف‌های عضو برجام به تعهداتشان «عمل کنند»، تمام اقدامات ایران «به سادگی برگشت‌پذیر است.» سخنگوی وزارت خارجه همچنین در واکنش به سوالی در مورد بیانیه اخیر سه کشور اروپایی گفت که این کشورها راه ساده‌تری برای پایان دادن به تنش‌ها دارند: «به تعهدات برجامی خود برگردند. این‌گونه تنش‌ها به برجام کمکی نمی‌کند.» بیانیه اخیر سه کشور اروپایی، شامل فرانسه، بریتانیا و آلمان روز جمعه منتشر شد. آن‌ها در این بیانیه مشترک، ایران را متهم کردند که با «نقض تعهدات» خود دیپلماسی را به «مخاطره» انداخته است. این بیانیه پس از آن منتشر می‌شد که گزارش محرمانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از آغاز روند تولید اورانیوم فلزی در تاسیسات هسته‌ای ایران خبر داده بود. در بیانیه روز جمعه سه کشور اروپایی طرف برجام آمده بود که بنا به توافق برجام، ایران تا پانزده سال اجازه تولید یا به دست آوردن اورانیوم فلزی را ندارد.
سخنگوی وزارت خارجه با انتقاد از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به دلیل «درز اطلاعات»، خطاب به کشورهای اروپایی گفت که تولید اورانیوم فلزی، جای هیچ‌گونه نگرانی ندارد: «بحث سوخت پیشرفته راکتورها یک موضوع قدیمی است و ایران در زمینه گسترش تحقیقات و دانش هسته‌ای خود همواره این را مد‌نظر داشته است و اورانیوم فلزی نیز ضرورت اصلی برای دستیابی به این سوخت است. لذا ایران هیچ کاری نکرده جز این‌که تحقیق و توسعه خود را برای رسیدن به سوخت راکتور هسته‌ای تهران گسترش داده و این موضوع جای نگرانی ندارد.»
یکی دیگر از موضوعات نگران‌کننده برای اروپایی‌ها، صحبت‌های وزیر اطلاعات دولت روحانی در تلویزیون ایران بود. سخنانی که برخی از رسانه‌های غربی، آن را به معنای حرکت ایران به سمت تولید سلاح هسته‌ای برداشت کردند و بسیاری از رسانه‌های داخل کشور نیز، به شدت از این سخنان انتقاد کردند. محمود علوی، وزیر اطلاعات گفته بود که اگر ایران به سراغ سلاح اتمی برود، مقصر آن‌هایی هستند که ایران را به این سمت هُل دادند. خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران در واکنش به این سخنان گفت که برنامه فعالیت‌های هسته‌ای ایران، صلح‌آمیز است و موضع ما در این خصوص تغییری نکرده است.
سعید خطیب‌زاده در بخش دیگری از سخنانش در پاسخ به سوالی در مورد میانجی‌گری قطر میان ایران و آمریکا، گفت که ایران از هر حرکتی که به کاهش تنش کمک کند، استقبال می‌کند اما «اجرای تعهدات از سوی آمریکا خیلی نیاز به پیام بردن ندارد» و مسیر آمریکا در این زمینه «روشن» است: «آمریکا باید به تعهدات خود بازگردد و مسیر قبلی را اصلاح کند و تاسف اینجاست که دولت فعلی آمریکا شریک نقض و گردن‌کشی دولت قبلی آمریکا علیه ملت ایران شده است و قطعا این روند سازنده‌ای نیست و امیدواریم این مسیر اصلاح شود.» او همچنین از رفتار آمریکا در مورد مصادره یک نفتکش ایرانی و فروش نفت آن انتقاد کرده و با «شرم‌آور» خواندن آن، این اقدام را «راهزنی دریایی» نامید: «تاسف‌بار است که این اتفاقات در زمانی رخ می‌دهد که آمریکایی‌ها مدعی هستند که می‌خواهند از گردن کشی بین‌المللی که در دولت قبل این کشور وجود داشت فاصله بگیرند و نگاه چند جانبه داشته باشند و در این فرآیند به تعهدات خود عمل کنند.» پس از انتخاب جو بایدن به عنوان رئیس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا، بسیاری گمان می‌کردند که او بلافاصله به برجام بازخواهد گشت. حالا دولت بایدن، بازگشت آمریکا را به برجام، منوط به اجرای تعهدات ایران کرده و گفته که «اگر ایران به تعهدات خود ذیل برجام عمل کند، آمریکا هم همان کار را می‌کند.» ایران اما می‌گوید، آمریکا بوده که از برجام خارج شده و خودش هم باید به برجام بازگردد و تا زمانی که آمریکا به تعهداتش «عمل» نکند، ایران هم از مسیری که در کاهش تعهداتش در پیش گرفته، عقب نخواهد نشست.
حالا به نظر می‌رسد، برجام که قرار بود گره‌ها را بگشاید، خود به گره‌ای تبدیل شده که باز کردن آن اگر «سخت» نباشد، دست‌کم «زمان‌بر» خواهد بود. هفته گذشته، منابعی به رویترز اطلاع داده بودند که بایدن در پی «گام به گام» احیای برجام است؛ اما با تصویب قانونی در مجلس و تعیین ضرب‌الاجل برای بازگشت آمریکا به برجام، به نظر می‌رسد که «زمان» هم گره‌ای بر گره برجام افزوده است.