اولویت مسئولان بازسازی فنی بود
۶ آذر ۱۳۹۹، ۱۰:۳۷
احیای فضای اجتماعی پس از زلزله در کرمانشاه مغفول ماند
اولویت مسئولان بازسازی فنی بود
فاضل الیاسی | سه سال از زلزله کرمانشاه گذشته است اما در گوشه و کنار شهر همچنان رد زلزله باقیست. مردم شهر همچنان با مسائل زیادی دستوپنجه نرم میکنند که پیش از زلزله وجود نداشته. از طرفی فراموش مردم و دولت ساکنان کرمانشاه را ناامید و مغمومتر کرده است. فاضل الیاسی، پژوهشگر پسا دکتری جامعهشناسی در دانشگاه تهران در مقاله زیر به پیامدهای زلزله کرمانشاه و چگونگی رفع آنها در این شهر اشاره کرده است.
در دنیای مدرن که تسلط همه جانبه انسان بر طبیعت غیر قابل انکار است، فقط جایی سوانح و حوادث طبیعی به بحران و فاجعه منجر میشود که در آن غفلت و ناکارآمدی انسان وجود داشته باشد، در غیر این صورت سوانح و حوادثی مانند سیل و زلزله و غیره به بحران و فاجعه منتهی نمیشود و خسارات جانی و مادی زیادی به دنبال ندارد.
سرزمین ایران که یکی از ده سانحه خیزترین ممالک دنیاست و در میان این ده کشور دنیا ایران رتبه چهارم را به خود اختصاص داده است دارای یک استراتژی خاص جهت مدیریت ریسک و پیشگیرانه نیست و تاکنون نیز مدیریت بحران در ایران ناکارآمد و فاقد برنامه بوده و هست که میتوان تبدیل شدن سوانح طبیعی مانند سیل و زلزله به فاجعه انسانی و اجتماعی را ناشی از عملکرد ضعیف مسئولان دانست.
در زلزله ۷ و ۳ دهم ریشتری ۲۱ آبان ماه سال ۹۶ که در هشت شهر و ۱۹۳۰ روستا به وقوع پیوست، دهها هزار واحد تخریب، حدود ۷۰۰ کشته و هزاران زخمی بر جای گذاشت، سه عامل منجر به کاهش بسیار زیاد جانباختگان گردید در غیر اینصورت هزاران و شاید دهها هزار کشته بر جای میگذاشت، مهمترین عواملی که تعداد جانباختگان را به حداقل رساند:
۱- زمان وقوع زلزله که ساعت ۹ و ۴۸ دقیقه شب بود و مردم بیدار و خیلی از آنها بیرون بودند.
۲- وقوع یک پیش زلزله که هشداری برای مردم ساکن این منطقه بود.
۳- وجود شبکههای اجتماعی مانند تلگرام اینستاگرام، فیسبوک و غیره که بعد از وقوع پیش لرزه، هشدار و اطلاع رسانی را آغاز کردند و نقش مهمی جهت خروج مردم از خانههای خود داشت.
۴- بسیاری از واحدهای مسکونی بهخصوص در روستاها نوساز بودند، چون در جریان جنگ ایران و عراق اشغال شده و ساکنان آن به مناطق دیگر آواره شده بودند و بعد از اتمام جنگ مردم اقدام به بازسازی خانههای خود کرده بودند.
در این سرزمین پر سانحه و حادثه خیز ما همانگونه که فاقد استراتژی و مدیریت ریسک و پیشگیرانه هستیم، فاقد برنامه پسا سوانح و بحران نیز هستیم. به طور مثال بعد از جریان زلزله کرمانشاه مسئولان با وعده و وعیدهای زیادی قول کمک به مردم زلزله زده کرمانشاه را دادند، وعده دادند در کنار زلزله زدگان بمانند. یا به مستاجرین زلزله زده زمین واگذار کنند و آنها که حدود نصف جمعیت زلزله زدگان را تشکیل میدادند را صاحب خانه کنند، اما مسئولان زلزلهزدگان را در نیمه راه تنها گذاشتند و خبری از زمین مستاجرین و خانه دار کردن آنها نشد.
اما در امر بازسازی نیز با مشکلات و چالشهای زیادی مواجه بودیم و بازسازی گاهی محدود به بازسازی فیزیکی شده بود. مشکلات را شاید بتوان در چند مورد خلاصه کرد:
۱- مسئولان بازسازی را به بازسازی فیزیکی صرف تقلیل دادهاند و آن را به یک کالبد آجر و ملات خلاصه کردهاند.
۲- بازسازی فضای اجتماعی مغفول مانده است، شاید بتوان گفت که در سه سال گذشته آسیبهای اجتماعی افزایش یافته و امنیت روانشناختی، اجتماعی و شغلی روز به روز کاهش پیدا کرده است.
۳- نه تنها خبری از بازسازی فضای روانشناختی نیست، بلکه بدهکار بودن زلزله زدگان و فشار بانکها این فضا را دوچندان به قهقرا برده است.
۴- برای بازسازی فضای اقتصادی و اشتغالزایی نیز اقدامی صورت نگرفته است و میزان فقر و بیکاری روز به روز افزایش پیدا کرده است.
۵- فضای فرهنگی نیز کماکان با مشکلات زیادی مواجه است، مدارس از لحاظ فیزیکی وجود دارند و امر آموزش و تحصیل با چالشهای فراوانی مواجه است، کتابخانه و فرهنگسراها از لحاظ فیزیکی نیز بازسازی نشدهاند.
در یک کلام نگاه مسئولان به بازسازی صرفا یک نگاه فنی است. نگاه فنی محور و فقدان تخصص و مدیریت ریسک و پیشگیرانه حادثهای طبیعی را به فاجعهای انسانی تبدیل کرده است، که تبعات پسا زلزله نیز نتیجه چنین عملکرد ضعیف و غیر تخصصی است.
سه سال از زلزله کرمانشاه گذشت اما درد و رنج زلزلهزدگان کماکان برجاست، در اینجا و پس از سه سال از آن سانحه سخت و ویرانگر به بعضی از آلام زلزله زدگان اشاره میکنیم:
۱- خیلی از زلزله زدگان نسبت به زندگی و آینده ابراز ناامیدی میکنند.
۲- سایه فقر و بیکاری بیش از پیش در این مناطق احساس میشود.
۳- فشار روانی، زلزله زدگان را در تنگنا قرار داده است.
۴- طلاق، خشونت خانوادگی، اعتیاد، بیکاری بلای جان بازماندگان از زلزله است.
۵- مهاجرت بازماندگان از زلزله برای کار به کشورهای خارجی روز به روز افزایش پیدا کرده است.
۶- روابط، ساختار و ارزشهای خانواده دچار دگردیسی شده است.
۷- انگیزه کار، تشکیل خانواده، تحصیلات و حفظ خیلی از ارزشها کاهش پیدا کرده است.
۸- مدارس کماکان به چرخه آموزش به معنای کلمه بر نگشته و نه دانش آموز و نه معلم انگیزه آنچنانی برای یادگیری و آموزش ندارند، قبولی و کارنامه دانش آموزان معیار آموزش و یادگیری نیست. اکنون نیز که موضوع آموزش مجازی مطرح است خیلی از دانش آموزان فاقد گوشی اندروید و تبلت جهت این امر هستند.
۹- فشار بانکها به زلزله زدگان جهت دریافت اقساط و ارسال پیامک و تماس تلفنی و تهدید آنها با اقدامات قضایی، بار روانی زیادی را به مردم تحمیل کرده است.
۱۰- افزایش شدید قیمتها و مسائل مرتبط با کووید ۱۹ مشکلات و مسائل مناطق زلزله زده کرمانشاه را تشدید کرده است.
۱۱- بیکاری و تعطیلات کرونایی، مستاجرین و قشر کارگر این مناطق را دوچندان تحت فشار قرار داده است. ( حدود ۴۷٪ زلزله زدگان شهر سرپل ذهاب مستاجر هستند.
باوجود این معضلات نیاز است که دستگاههای دولتی برای حل چند مساله در کرمانشاه وارد عمل شوند.
– بخشش یا تعویق بازپس گیری تسهیلات زلزله در مناطق مذکور.
– بازاندیشی در بازسازی و توجه جدی به بازسازی اجتماعی، روانشناختی، اقتصادی و غیره.
– توجه جدی به اقشار آسیب پذیر در مناطق زلزلهزده.
– اقدامات فوری در راستای اشتغالزایی و کمک به واحدهای تولیدی و ایجاد فرصتهای شغلی جدید.
– کمک به مستاجرین.
– اهمیت دادن به مسائل فرهنگی و اقدام عملی در راستای امور مدارس و آموزش در سطوح مختلف.
– اقدامات فوری در راستای کاهش آسیبهای اجتماعی و روانشناختی.
الیاسی در در ادامه مقاله خود نوشته است که اگر این اقدامات در مناطق زلزله زده کرمانشاه رخ ندهد، در آینده نزدیک، بحرانهای متعدد در این شهر به وجود میآید: تشدید آسیبهای اجتماعی و روانشناختی و کم رنگتر شدن بیشتر ارزشهای فرهنگی و اجتماعی از جمله این بحرانهاست.
برچسب ها:
پیشنهاد سردبیر
مسافران قطار مرگ
مطالب مرتبط
ظرف دو ماه گذشته ۴ کارگر در ۴ حادثه در معادن زغال سنگ کرمان جانباختهاند
مرگهای تکراری
گفتوگوی «پیام ما» با بستگان کارگران مفقودشدۀ معدن شازند اراک
نگاههای منتظر به معدن فروریخته
چهاردهمین انتخابات ریاستجمهوری با مشارکت ۴۰ درصدی برگزار شد
صدای جمهور آمد
در نشست علمی «خودکشی درمانگران: نگاهی بینرشتهای» صورت گرفت
واکاوی مسئلهٔ اقدام به خودکشی درمانگران
کارشناسان و مسئولان در مورد احتمال همیشگی فوران تفتان اتفاقنظر دارند
معمای آتشفشان «تفتان»
بارش برف و باران امروز ادامه دارد
۲۲ استان کشور تا پایان هفته بارش برف و باران سنگین را تجربه میکنند
انسداد راه دسترسی ۱۶۰ روستای لرستان
گزارش «پیام ما» از نشست بررسی کاربرد فناوریهای نوین در صنایع خلاق
اکوسیستم استارتاپی عامل آشتی کسبوکاری مردم و نوآوران
گروهی از زنان مکزیک جان خود را برای رساندن غذا به مهاجران به خطر میاندازند
مسافران قطار مرگ
دود نیشکرهای سوخته هوای خوزستان را آلوده کرد
چتر سیاه بر آسمان اهواز
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- کدام شاخص اقتصادی بیشترین تاثیر را روی پیشبینی قیمت انس طلا دارد؟
- محبوبترین تورهای ترکیه کدامند؟
- حداقل سرمایه برای واردات از دبی: آنچه باید بدانید
- چطور زودتر از همه از پیش فروش قطارها مطلع شویم؟
- چه کسانی نمی توانند مهاجرت کنند؟
- تفاوت رهگیری مالیاتی و کد مالیاتی چیست؟
- نوآوریهای جدید تتر در ارائه خدمات مالی دیجیتال
- عمر باتری آیفون 15 پرو مکس در مقابل سامسونگ اس 24 اولترا
- دوره mba و dba مرکز آموزش های آزاد دانشگاه تهران
- آینده واردات عروسک و اسباب بازی از چین به ایران، پیشبینی و ترندها بیشتر
بیشترین نظر کاربران
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید