گنبد جبلیه؛ تنها ساختمان سنگی کرمان
۳ شهریور ۱۳۹۵، ۲۰:۴۷
گنبد جبلیه؛ تنها ساختمان سنگی کرمان
در شرقی ترین گوشه شهر کرمان گنبدی از سنگ و گچ قرار دارد که محلی ها به آن «گنبد گبری» می گویند. گنبدی که نام اصلی آن «گنبد جبلیه» است و در دوره های قبل از اسلام بنیان گذاری و در دوره سلجوقی تکمیل شده است. سر پرسی سایکس در کتاب «هشت سال در ایران» درباره تاریخ این بنا می نویسد: از قبرستان که رد می شوید یک ساختمان هشت ضلعی سنگی خواهید دید که گنبدی به شکل دو هلال برآن قرار گرفته و قطر داخل آن هیجده فوت و هر طرفی نیز هیجده فوت و نوک آن آجری و منتهی الیه آن دایره است. این محل را جبلیه می نامند و تنها ساختمان سنگی کرمان همین گنبد جبلیه است. ایرانیان معتقدند که این محل آتشکده یا مقبره یکی از زرتشتیان بوده و برخی نیز عقیده دارند که مزار سید محمد تباشیری است. عده ای دیگر این گنبد را متعلق به سلجوقیان می دانند ولی این ادعا درست نیست.
می توان حدس زد که این بنا شاید مربوط به پیش از اسلام باشد و از بناهای زرتشتی است گرچه استیل آن با استیل آتشکده تطابق ندارد. سبک معماری این بنا شبیه به بناهای اواخر دوره ساسانی است که به نظر می رسد در اوائل دوران اسلامی مرمت شده باشد، یا این که آن را در اوایل اسلام با الهام از معماری ساسانی ساخته باشند. می گویند که در ساخت این گنبد به جای آب از شیر شتر استفاده شده است که مورخان و معماران دلیل استحکام این بنا را همین امر می دانند ! این گنبد ۸ ضلعی تماماً از سنگ است و عرض پی آن هم در پایه به ۳ متر می رسد. در ۸ طرف گنبد جبلیه۸ در به عرض ۲متر قرار دارد که امروزه تنها یکی از آن ها باز است. سقف گنبد از آجر ساخته شده و داخل آن ظاهرا دارای تزیینات گچ بری بوده که قسمت بالای آن ریخته و قسمت پایین بنا اگر تزییناتی هم داشته از بین رفته است. مصالح به کار رفته در دیوارها سنگ لاشه با ملات گچ از بیرون و آهک از داخل است . گنبد جبلیه در سال ۱۳۱۶ توسط وزارت فرهنگ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و در سال ۱۳۸۳ پس از مرمت به موزه جبلیه )کتیبه های تاریخی) تبدیل شد.
اگر گذارتان به این موزه بیفتد می توانید یکی از قدیمی ترین کتیبه های موجود در گنبد را از نزدیک ببینید که به کتیبه مسجد آبدر اشکان معروف است و به بنای یادبود یک مسجد در ارتفاعات شمال شهر رابر آبادی آبدر اشکان (اشکون) واقع در شهرستان بافت مربوط می شود. کتیبه، روی قطعه سنگی طبیعی و به خط کوفی حک شده و کوچک ترین سنگ قبر کشف شده در استان کرمان هم در این گنجینه نگهداری می شود. بد نیست بدانید که این سنگ در سال ۱۳۷۷توسط احمد ایلاقی کشاورز دهستان قائم آباد کشف و تحویل سازمان میراث فرهنگی استان کرمان شد. ابعاد سنگ به ۲۶ در ۲۲ سانتیمتر می رسد و کتیبه آن شامل دو بخش است.
یکی نوار حاشیه ای و دیگری نوشتار وسط که در یک کادر قرار گرفته است. حاشیه کتیبه که شروع آن از قسمت پایین گوشه سمت راست است شامل آیه ۱۸و بخشی از آیه ۱۹سوره مبارکه «آل عمران» است. در پایان کتیبه در قسمت سمت چپ نام متوفی و سال وفات در یک کادر محرابی شکل قرار گرفته است.
برچسب ها:
مطالب مرتبط
![سوگواری مردم بهرمان در منزل پدری آیتالله هاشمی رفسنجانی](https://payamema.ir/wp-content/themes/finalPayamema/assets/images/defaultWriter.png)
سوگواری مردم بهرمان در منزل پدری آیتالله هاشمی رفسنجانی
![موزه ریاست جمهوری رفسنجان؛ یادگار گران بهای سردار سازندگی](https://payamema.ir/wp-content/themes/finalPayamema/assets/images/defaultWriter.png)
موزه ریاست جمهوری رفسنجان؛ یادگار گران بهای سردار سازندگی
![کرمان بر پشت اسب](https://payamema.ir/wp-content/themes/finalPayamema/assets/images/defaultWriter.png)
کرمان بر پشت اسب
![کرمون گرام](https://payamema.ir/wp-content/themes/finalPayamema/assets/images/defaultWriter.png)
کرمون گرام
![روایت «پیام ما» از کلاسی که در جمعه تشکیل می شود زمزمه محبت](https://payamema.ir/wp-content/themes/finalPayamema/assets/images/defaultWriter.png)
روایت «پیام ما» از کلاسی که در جمعه تشکیل می شود زمزمه محبت
![جازموریان](https://payamema.ir/wp-content/themes/finalPayamema/assets/images/defaultWriter.png)
جازموریان
![کرمان بر پشت اسب](https://payamema.ir/wp-content/themes/finalPayamema/assets/images/defaultWriter.png)
کرمان بر پشت اسب
![دورهمی داستان نویسان استان کرمان در «دلفارد» و «جیرفت»](https://payamema.ir/wp-content/themes/finalPayamema/assets/images/defaultWriter.png)
دورهمی داستان نویسان استان کرمان در «دلفارد» و «جیرفت»
![مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی جنوب کرمان در حاشیه همایش دو روزه داستان نویسان استان کرمان در جیرفت: همایش داستان نویسان در جهت برنامه ارتقای فرهنگی است](https://payamema.ir/wp-content/themes/finalPayamema/assets/images/defaultWriter.png)
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی جنوب کرمان در حاشیه همایش دو روزه داستان نویسان استان کرمان در جیرفت: همایش داستان نویسان در جهت برنامه ارتقای فرهنگی است
![کرمان بر پشت اسب](https://payamema.ir/wp-content/themes/finalPayamema/assets/images/defaultWriter.png)
کرمان بر پشت اسب
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- محبوبترین تورهای ترکیه کدامند؟
- حداقل سرمایه برای واردات از دبی: آنچه باید بدانید
- چطور زودتر از همه از پیش فروش قطارها مطلع شویم؟
- چه کسانی نمی توانند مهاجرت کنند؟
- تفاوت رهگیری مالیاتی و کد مالیاتی چیست؟
- نوآوریهای جدید تتر در ارائه خدمات مالی دیجیتال
- عمر باتری آیفون 15 پرو مکس در مقابل سامسونگ اس 24 اولترا
- دوره mba و dba مرکز آموزش های آزاد دانشگاه تهران
- آینده واردات عروسک و اسباب بازی از چین به ایران، پیشبینی و ترندها
- قطار رجا؛ انتخابی امن و راحت برای سفرهای شما بیشتر
بیشترین نظر کاربران
![«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/کتاب-چرا-شما-را-نمیگیرن.jpg)
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید