به‌گفتهٔ فرمانده انتظامی استان کرمان، سرباز مسلح فراری که عصری خونین برای پادگان ارتش این استان رقم زد، صبح روز دوشنبه در شهرستان زرند با ۱۸۰ تیر جنگی و دو قبضه سلاح کلاشنیکف و شش تیغه خشاب حامل ۱۸۰ تیر جنگی پس از سرقت دو دستگاه خودرو، دستگیر شد. در پی بروز این حادثه در پادگان باغین کرمان، روابط‌عمومی قرارگاه جنوب‌شرق نزاجا اطلاعیه‌ای صادر کرد و در متن آن چنین آورد: 

«پس از متواری شدن ضارب با هماهنگی و همکاری دستگاه‌های امنیتی و انتظامی منطقه، او در کوتاه‌ترین زمان ممکن دستگیر و تحویل مقامات قضایی شد. فرمانده نیروی زمینی ارتش دستور تشکیل یک کارگروه تخصصی برای بررسی همه‌جانبهٔ حادثه را به‌صورت ویژه صادر کرد. جوانب پنهان حادثه و انگیزه‌های ضارب، پس از بررسی دقیق و بازجویی او توسط دستگاه قضایی، اطلاع‌رسانی خواهد شد. قرارگاه جنوب‌شرق نزاجا ضمن ابراز همدردی و تسلیت به خانواده‌های معزای این حادثهٔ تلخ، علو درجات این عزیزان را از درگاه خداوند متعال مسئلت می‌نماید.» پس از این اطلاعیه، محمدباقر قالیباف در پایان جلسهٔ علنی نوبت صبح دوشنبه مجلس شورای اسلامی در رابطه با پیگیری حادثهٔ فوت پنج سرباز در استان کرمان و شبهات تروریستی بودن آن گفت: «پیگیری لازم انجام شده و فرد موردنظر دستگیر شده است و این حادثه هیچ ارتباطی با مسائل تروریستی و موضوعاتی که قبلاً در کرمان اتفاق افتاده، ندارد.»

 

وقوع هفت فقره قتل در پادگان‌ها

آن‌طورکه بررسی‌های «پیام ما» نشان می‌دهد قتل و خودکشی در پادگان‌ها سابقه دارد و بارها پیش‌ آمده که سربازان حین خدمت دست به چنین اقداماتی بزنند. به‌طور مثال براساس آنچه در رسانه‌ها منتشر شده است، در سال ۱۳۸۷، یک سرباز مشغول به خدمت در ندامتگاه شهر کرج به روی شش زندانی آتش گشود که بر اثر آن، پنج نفر زخمی شدند و یک نفر به قتل رسید و ضارب پس از این اقدام، خودکشی کرد. هفت سال بعد از آن، در سال ۱۳۹۴ نیز در زندان آباده در استان فارس، سربازی که در یکی از برج‌های مراقبت مشغول نگهبانی بود، در زمانی که عوامل یگان حفاظت از زندان در حال ورزش صبحگاهی بوده‌اند، شروع به تیراندازی می‌کند و افسر نگهبان و چهار سرباز وظیفه را می‌کشد و یک سرباز دیگر را هم مجروح می‌کند. یک سال بعد، در سال ۱۳۹۵، یکی از سربازان کانون اصلاح و تربیت با اسلحهٔ خود سه نفر دیگر از سربازان را به رگبار بست و در آخر با شلیک گلوله به زندگی‌اش پایان داد. سال ۹۶ شاهد بیشترین تعداد این نوع از قتل‌ها در پادگان‌ها بوده است. در مردادماه سال ۱۳۹۶، در پی تیراندازی یک سرباز وظیفه در میدان تیر آموزشی کهریزک تهران، چهار تن کشته و ۱۲ نفر زخمی شدند. سرباز مسلح هدف شلیک گلوله قرار گرفت و بر اثر جراحات وارده جان خود را از دست داد. دو ماه بعد، در مهرماه همان سال، یک سرباز در کرج بعد از کشتن افسر کادر نیروی انتظامی خودکشی کرد. در اولین روز سال ۱۴۰۱، یک سرباز سپاه در بوشهر به‌دلیل اجازه ندادن برای رفتن به مرخصی، چهار سرباز هم‌خدمتی خود را با ضرب گلوله کشت و یک نفر را نیز به گروگان گرفت.

 

خودکشی ۱۱ سرباز در یک دهه

طی سال‌های ۸۷ تا ۱۴۰۱، خودکشی بین سربازان در دوران خدمت یکی از چندین اخبار هولناکی بوده که در رسانه‌ها منتشر شده است. آن‌طورکه بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال ۱۳۸۷، یک سرباز حین نگهبانی در کلانتری «نبرد» تهران با اسلحهٔ خود به زندگیش پایان داده است. پس از آن، در سال۱۳۹۰، سرباز دیگری در اقدام به خودکشی با اسلحهٔ کلاشنیکف در پاسگاه نیروی انتظامی روستای رحمت‌آباد خوانسار، جان خود را از دست داد. دو سال بعد دو مورد خودکشی سربازان در سال ۹۲ گزارش شد که یکی سربازی در مرکز آموزش ولیعصر زابل و دیگری جوانی ۱۹ساله اهل روستای بیژوه از توابع سردشت بود. این روند از آن سال به‌بعد روندی افزایشی داشت، چنانکه در سال ۹۳ به سه مورد رسید. در آن سال، یک سرباز کرد ایرانی به‌علت توهین به اعتقادات و باورهایش با اسلحهٔ سازمانی اقدام به خودکشی کرد. سپس سرباز وظیفهٔ دیگری در یکی از برجک‌های مراقبتی زندان اوین با شلیک گلوله به پهلوی خود قصد خودکشی داشت، اما نجات یافت و به یک مرکز درمانی در خارج از زندان اوین منتقل شد. مورد دیگر، سرباز اهل روستایی از توابع ارومیه در پادگان سپاه واقع در کوه دالامپر بود که به ضرب گلوله جان خود را  گرفت.

 

هرچند از سال ۹۶ تا پایان سال ۹۷ روند خودکشی سربازان کاهشی شد، اما همچنان این اتفاق تلخ برای تعدادی از سربازان رقم خورده است. براساس اخبار منتشر‌شده در رسانه‌ها در این سال، یک سرباز ۲۱ساله در کلانتری ۱۵۷ مسعودیه با استفاده از اسلحهٔ خدمت به زندگی خود پایان داد و سرباز وظیفهٔ دیگری در یکی از کلانتری‌های شیراز با شلیک گلوله خودکشی کرد. همچنین، یک سرباز که نگهبان بانک تجارت در فلکهٔ سده آبادان بود، در طبقهٔ بالای بانک در برابر کارمندان و مشتریان با اسلحهٔ کلاشنیکف به زندگی خود پایان داد.

در سال ۱۳۹۷ هم یک سرباز غیربومی که در بازداشتگاه اشنویه خدمت می‌کرد، ساعت ۳ بامداد دست به خودکشی زد. آن‌طورکه در اخبار آمده این سرباز خواستگار دختری بود که در پی ازدواج آن دختر، او دچار مشکلات روحی شد و با شلیک گلوله به زندگی‌اش پایان داد. همچنین، سرباز دیگری در همان سال به‌دلیل دوری از دختر مورد علاقه‌اش در مدت زمان سربازی و ازدواج دختر با فرد دیگر، خودکشی کرد.

 

 زنجیره‌ٔ ادامه‌دار مرگ خودخواستهٔ سربازان

با پایان سال ۹۷ اما زنجیرهٔ این اقدام شوم که جان سربازان را می‌گرفت، پایان نیافت. بررسی‌ها از سال ۹۸ تا سال ۱۴۰۰ نشان می‌دهد فقط در طول سه سال پایانی سدهٔ اخیر هشت مورد خودکشی گزارش‌ شده است. از جمله در سال ۱۳۹۸، جوانی اهل سقز در حین برگزاری رزمایش در پادگان ارتش با اسلحه اقدام به خودکشی کرد و به زندگی خود پایان داد. همچنین، سرباز ۲۰سالهٔ دیگری در آخرین روز خدمتش به‌خاطر شکست عشقی در اتوبان صدر تهران خودکشی کرد. در همین سال، یک سرباز ارتش هم در شهرستان خواف استان خراسان‌رضوی به‌دلیل مشکلات ناشی از فشار اقتصادی با رفتن بر روی یک کامیون قصد خودکشی داشت که با حضور پلیس از اقدام او جلوگیری شد.

سال ۱۴۰۰ اما به‌اندازهٔ سال ۹۵ برای سربازان بد بود؛ چراکه در این سال پنج مورد خودکشی سربازان ثبت شد. در اوایل شهریورماه آن سال، یک سرباز اهل شهرستان خوی در استان آذربایجان‌غربی دست به خودکشی زد و جان خود را از دست داد. پس از آن، سومین روز همان ماه سرباز دیگری در پادگان نیروی هوایی ارتش قدس تهران جان خود را گرفت. دو ماه پس از این اتفاق شوم، در دومین روز آذر، یک سرباز سازمان نظام وظیفهٔ ناجا که کمتر از ۲۰ سال داشت، در آخرین روز خدمت به‌علت اطلاع از اضافه‌خدمت، با شلیک گلوله به زندگی‌اش پایان داد. یک ماه پس این مرگ تلخ، در دی‌ماه همان سال، یک سرباز در پادگان آموزشی ادیبی مرزن‌آباد در سرویس بهداشتی قصد خودکشی داشت که موفق به این کار نشد. در فروردین سال ۱۴۰۱ هم یک سرباز در کرج به‌دلیل اضافه‌خدمت و ندادن مرخصی و اجازه‌ نیافتن برای ملاقات خانواده‌اش، دست خودکشی زد.