پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | رودخانهٔ فاضلاب‌ها

رودخانهٔ فاضلاب‌ها





رودخانهٔ فاضلاب‌ها

۱۹ آذر ۱۴۰۲، ۲۳:۴۱

«مومن از یک سوراخ دو بار گزیده نمی‌شود»، همواره وقتی به این ضرب‌المثل معروف که سابقهٔ روایی هم دارد، نگاه می کنم یاد دو سد ژاوهٔ سنندج و شوریجهٔ مشهد می‌افتم، سد ژاوهٔ سنندج که روی یک مسیر فاضلابی رودخانهٔ ژاوه احداث شد و بعد از ۱۰ سال هنوز به‌علت مشکلات تجمیع فاضلاب در مخزن سد آبگیری آن انجام نشده است. سد شوریجه مشهد نیز مانند سد ژاوه روی یک مسیر فاضلابی رودخانهٔ کَشَف‌رود در حال احداث است. متأسفانه تجارب سد ژاوه مورد نظر دولتمردان مشهدی قرار نگرفت و همان اشتباه وزارت نیرو در ژاوه در این محل نیز در حال تکرار است و گذشته عبرت نشده؛ به‌عبارتی عن‌قریب به‌قول ضرب‌المثل معروف وزارت نیرو از یک سوراخ دو بار گزیده خواهد شد. نکات اثباتی این تحلیل به شرح ذیل است:

 

سد شوریجه سدی خاکی با ۵۱ متر ارتفاع و حدود ۳۷۰ متر طول تاج است که بر روی رودخانهٔ کشف‌رود و در انتهای حوضهٔ آبریز ۱۶ هزار کیلومترمربعی این رودخانه  در حال احداث است و مقرر شده در سال ۱۴۰۳ آبگیری سد مذکور عملیاتی شود. آورد جریانات آبی این رودخانه در محل سد شوریجه سالانه حدود ۳۰ میلیون مترمکعب است. دو نکتهٔ مهم به‌عنوان عوامل منفی برای این سد قابل‌ذکر است؛ اول اینکه جریانات واردشده به مخزن این سد حاوی پساب‌های تصفیه‌نشده حاصل از کودهای شیمیایی و کشاورزی در مسیر است که به‌علت کمبود جریانات فصلی آب، این کودها باعث آلودگی جدی در مخزن سد خواهد شد. دوم اینکه پساب‌های تصفیه‌نشدهٔ ناموفق تصفیه‌خانهٔ پرکندآباد در غرب شهر مشهد به‌دلیل عدم کفایت ظرفیت تصفیه‌سازی و پساب‌های  شهرک‌های بزرگ صنعتی از یک طرف عدم تکمیل تصفیه‌خانه‌های فاضلاب در اولنگ اسدی در شرق دشت مشهد از طرف دیگر باعث شده است مسیر رودخانه کَشَف‌رود به  یک مسیر رودخانهٔ فاضلابی صنعتی تبدیل شود.

حال در این شرایط شاید تصمیم بر این است که آب آلودهٔ مخزن سد را مجدداً تصفیه کنند و در فاصلهٔ ۱۲۵ کیلومتری توسط چند ایستگاه پمپاژ در مسیر به شهر مشهد برسانند، هرگونه که باشد و هر طرحی که مدنظر دولتمردان مشهدی است، باید تجربهٔ سد ژاوه را همواره در نظر داشته باشند. سالهاست که تصمیم بر تصفیهٔ فاضلاب ورودی به سد ژاوه در حال انجام است و مدیریت سد ژاوه با اتخاذ یک تصمیم صحیح، معتقد است که ابتدا باید رودخانهٔ ژاوه را عاری از فاضلاب و سپس آبگیری سد را آغاز کرد؛ اینکه فاضلاب صنعتی در مخزن سد تجمیع و سپس برای تصفیهٔ آن اقدام شود، یک خطای آشکار است.

امید است وزارت محترم نیرو از آموخته‌های سد ژاوه استفاده کند و به‌جای اینکه به مردم منطقه قول آبگیری سد در سال ۱۴۰۳ را بدهد و توان و انرژی مالی خود را روی تکمیل این سد متمرکز کند، بیشتر روی ساماندهی و مدیریت رودخانه از ابتدا تا محل سد شوریجه برنامه‌ریزی کند و به‌گونه‌ای عمل کند که هر آنچه تصفیه‌خانهٔ صنعتی و شهری در بالادست سد شوریجه نیاز دارد احداث شود، فاضلاب‌های صنعتی و شهری و روستایی را تصفیه‌شده داخل رودخانهٔ «کَشَف‌رود» هدایت کند و پساب‌های حاصل از کودهای شیمیایی را با روش‌های ترویجی و نوین کشاورزی مدیریت کند تا بتوان یک جریان آب سالم به دریاچهٔ سد کشف‌رود وارد کرد.

به اشتراک بگذارید:





نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *