پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | نیاز اضطراری به رویکرد اکولوژیک در مدیریت جنگل

نیاز اضطراری به رویکرد اکولوژیک در مدیریت جنگل





نیاز اضطراری به رویکرد اکولوژیک در مدیریت جنگل

۴ آذر ۱۴۰۲، ۱۰:۲۳

مسئلهٔ مدیریت جنگل‌های هیرکانی موضوع مهمترین نشست در همایش یکم و دوم آذرماه در اردبیل بود. آنچه از ارائه‌های سخنران‌ها و مطالب بیان‌شده به‌دست می‌آید، توجه بیشتر به مسئلهٔ مدیریت جنگل‌ها و تلاش برای حضور جنگلبانان برای حفظ این منابع باارزش است. درحقیقت، این نشست نقطه‌عطفی برای تغییر از رویکرد کلاسیک مدیریت جنگل به‌سمت نگاه اکولوژیک مبتنی‌بر طبیعت در مدیریت جنگل‌های هیرکانی است. امروزه با تغییر در نگرش ذی‌نفعان و افزایش مخاطرات طبیعی درنتیجهٔ آشفتگی‌هایی نظیر تغییراقلیم، ‌توجه بیشتری به‌سمت جنگل‌ها معطوف شده است.

 

گنجینهٔ باارزش جنگل‌های هیرکانی با توجه به دخالت‌های گذشته نیازمند اجرای طرح‌های مدیریت به‌منظور ارتقای ساختار و افزایش تاب‌آوری اکوسیستمی‌ است. برخلاف تصور عموم، دخالت در جنگل‌ها الزاماً به‌معنی برداشت چوب نیست و می‌تواند اهداف متعدد دیگری داشته باشد. افزایش قاچاق چوب با توجه به تقاضای موجود و نیاز صنعت و جامعه به این محصول، منجر به حذف انتخابی درختان نخبه در ساختار جنگل‌های هیرکانی و افزایش حضور گونه‌های با کارایی و ارزش زیستی کمتر در این جنگل‌ها شده است.

 

این دخالت‌ها تا اندازه‌ای است که شرایط برای استقرار و بقای برخی از گونه‌ها مانند بلوط بلند مازو دشوار شده است و ادامهٔ روند کنونی منجر به حذف کامل این گونهٔ باارزش خواهد شد. علاوه‌براین، تغییر در شرایط رقابتی تحت‌تأثیر عوامل مخرب و به‌ویژه دخالت‌های انسانی منجر به حضور گونه‌های مهاجم و خرابه روی در این جنگل‌ها می‌شود. بر این اساس، آنچه مشهود است نیاز اضطراری به حضور و فعالیت اکولوژیست‌ها در جنگل‌ها به‌منظور احیای رویشگاه‌های مخروبه و تلاش برای افزایش تاب‌آوری سیستمی‌در این جنگل‌ها است. آیندهٔ جنگل‌های هیرکانی بیشتر از جدل‌ها و گفت‌وگوهای موافقان و مخالفان برداشت چوب نیازمند حضور جنگل‌شناس برای اصلاح ساختار دست‌خورده و افزایش پیچیدگی به‌منظور ارتقای توان تحمل عوامل مخرب محیطی است. غفلت از اثرات تغییراقلیم، تصرف و تغییر کاربری اراضی، قاچاق چوب، چرای دام و… منجر به حذف تدریجی این جنگل‌ها می‌شود.

 

ساده‌انگاری است که تصور شود جنگل‌ها بدون فعالیت‌های پرورشی و حضور فعال جنگلبانان اکولوژیست احیا می‌شوند. دخالت‌های گسترده در گذشته و تشدید اثرات آنها و تغییراقلیم اخیر منجر به تغییرات چشمگیری در ترکیب و ساختار جنگل‌ها شده است؛ به‌نحوی که در اغلب مناطق جنگل از وضعیت ساختاری مطلوب فاصله گرفته‌اند. به‌نظر می‌رسد نگرانی‌های متخصصان حاضر در همایش اعم از دانشگاهیان، پژوهشگران و مدیران دستگاه‌های اجرایی بسیار به‌جا است. انتظار می‌رود سازمان متولی ادارهٔ جنگل‌ها با تهیهٔ طرح‌های مناسب با شرایط رویشگاهی در منطقهٔ هیرکانی شرایط احیا و بازسازی اکولوژیک جنگل‌ها را فراهم آورد.

به اشتراک بگذارید:





نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *