«محمدرضا ریاضی» پژوهشگر تاریخ هنر، درگذشت
وداع با مورخ باستانشناسی
«محمدرضا ریاضی» پژوهشگر تاریخ هنر و باستانشناسی، در سن ۷۴ سالگی بر اثر ایست قلبی درگذشت؛ او یکی از پژوهشگران تأثیرگذار حوزۀ باستانشناسی توصیف شده است
۲۸ خرداد ۱۴۰۳، ۲۰:۴۸
|پیام ما| «محمدرضا ریاضی» پژوهشگر تاریخ هنر، ۲۶ خرداد بر اثر ایست قلبیدرگذشت؛ گرچه این پیشکسوت را بیشتر با عنوان پژوهشگر تاریخ هنر میشناسند، اما نه هنر و نه تاریخ از باستانشناسی جدا نیست. ریاست کتابخانۀ موزۀ ملی ایران، عضویت در شورای پژوهشی موزۀ ملی ایران، نمایندگی سازمان میراثفرهنگی در کمیتۀ حافظۀ جهانی یونسکو و مدرس تاریخ هنر ایران و جهان در دانشکدههای هنر دانشگاه تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، الزهرا (س)، شهید بهشتی، بنیاد ایرانشناسی، دانشگاه هنر، مرکز آموزشعالی میراثفرهنگی و دانشگاه هنر اصفهان در کنار سالها پژوهش و همچنین همراهی با همسر باستانشناس، یعنی «آرمان شیشهگر» او را در حوزۀ باستانشناسی هم به یک چهره تبدیل کرده است.
«طرحها و نقشهای ایرانی از دوران پیشاز تاریخ تا پایان دورۀ ساسانی»، «اصفهان میراث اهورایی»، «جادۀ ابریشم»، «اهمیت و اصول طراحی محفظۀ نگهداری از البسۀ تاریخی موزۀ سعدآباد»، «نگاهی اجمالی به مسائل و مشکلات صنایعدستی ایران» و «کتابشناسی حفاظت و مرمت آثار» و بسیاری پژوهشهای دیگر، بخشی از کارنامۀ حرفهای «محمدرضا ریاضی» است؛ اما شاید مهمترین توصیف دربارۀ ریاضی را باید از زبان «احسان یغمایی»، باستانشناس شنید.
او سال ۱۳۹۳ در گفتوگویی که «مرکز دائرهالمعارف» منتشر شده بود، درخلال صحبت دربارۀ اینکه آیا تهران شهر ۷ هزار ساله است یا خیر، به یکی از اقدامات مهم «محمدرضا ریاضی» اشاره کرده و گفته بود: «افرادی که امروز سینه به تنور میچسبانند و یقه میدرانند و خود را وارث مطلق فلات مرکزی میدانند، وقتی تپهحصار دامغان را در طول ۳۰۰ متر و به بنای ۸ متر دو تکه کردند، کجا بودند؟ چرا آنموقع سکوت کردند؟ همینها زیر ورقهای که جلویشان گذاشتند امضا کردند که مانعی ندارد تا راهآهن سراسری تپهحصار را ویران کند. در آنموقع که همه به فکر منافع مالی و حفظ موقعیت خود بودند، تنها یک نفر از میان این همه باستانشناسان با من همصدا شد که آنهم در آن زمان باستانشناس نبود. مهندس محمدرضا ریاضی، مدیر آنموقع کتابخانۀ موزه، در دانشکدۀ هنرهای زیبا درس میداد. متنی برای مقام معظم رهبری نوشت و بسیاری از دانشجویان هنرهای زیبا(نه باستانشناس) زیر آن را امضا کردند و خودش به دفتر مقام معظم برد و ایشان دستور دادند فعلاً در این مورد تأمل کنید.»
یکعمر مطالعه
توصیفها دربارۀ «محمدرضا ریاضی» ساده است؛ مثل خود او؛ شوخطبعی، تخصص، اخلاق خوش و تعهد به دانش؛ اما شاید دوستها بهتر بتوانند یکدیگر را توصیف کنند. «رجبعلی لباف خانیکی» همکلاسی دوران دانشجویی «آرمان شیشهگر» و دوست نزدیک «محمدرضا ریاضی» هم دربارۀ او به «پیام ما» میگوید: «از درگذشت ایشان خیلی ناراحت شدم. ما از گذشتههای خیلی دور هم را میشناختیم. با همسر ایشان همکلاس بودم که همینجا بهشان تسلیت میگویم. با خود ایشان هم از گذشتههای دور دوستی داشتم.»
این باستانشناس بابیاناینکه شخصیت «محمدرضا ریاضی» قابلتوجه و خاص بود، میافزاید: «ایشان علاوهبر خوشرویی که همیشه داشتند، در زمینۀ کتاب، کتابشناسی و فراهمکردن نیاز پژوهشگران در کتابخانۀ مرکز باستانشناسی هم تلاش زیادی داشتند. تسلط ایشان بر کتابهای کتابخانه هم بسیار زیاد بود.»
لباف خانیکی ریاضی را فردی مبتکر توصیف میکند و توضیح میدهد: «او علاوهبر علم کتابداری که موجب درخشش در کتابخانۀ مرکز باستانشناسی شده بود، در امر هنر هم تخصص داشت؛ هم از نظر شناخت اسناد و مدارک هنری و هم خود هنر و هموغم خود را در این زمینه گذاشته بودند.»
بهگفتۀ این باستانشناس، آثار برجایمانده از این پیشکسوت دربارۀ شناخت نمادهای هنری و دیگر پژوهشهای هنریشان بسیار ارزشمند است.
لباف خانیکی در ادامه میگوید: «تاجاییکه اطلاع داشتم و از همکارانشان میشنیدم، آقای ریاضی کارمند صادق و پرتوان میراثفرهنگی کشور بود و همینطور در چند دانشگاه هم که تدریس میکردند، بهگفتۀ دانشجویانشان نحوۀ تدریس و تسلطشان بر دانش زبانزد شده بود. فکر میکنم تفاوت ایشان با دیگران این بود که مرتب درحال مطالعه و بهروزکردن خودشان بودند.»
او ضمن اظهارتأسف از فقدان «محمدرضا ریاضی» بهعنوان یکیاز متخصصان عرصۀ تاریخ و باستانشناسی و هنر اظهار میکند: «گرچه تخصص ایشان باستانشناسی نبود، اما از گذشته نام دیگر باستانشناسی را تاریخ و هنر میگفتند و هنوز هم میگویند و ایشان هم که در زمینۀ هنر قلم میزدند و مطالعه میکردند، گرایش به باستانشناسی و تاریخ هم داشتند. کمااینکه یکیاز کارهای خوبی که کردند، انتشار تاریخ فعالیتهای باستانشناسی در ایران و نیشابور بود.»
«محمدرضا ریاضی» متولد سال ۱۳۲۸ در روستای «کشه» دهستان «طرقرود» شهرستان نطنز استان اصفهان بود. او در اواخر سال ۱۳۵۳ به استخدام رسمی وزارتفرهنگوهنر درآمد و در ادارۀ مالیاداری مرکز باستانشناسی فعالیت داشت. از سال ۱۳۵۸ به کتابخانۀ موزۀ ملی ایران منتقل شد. ریاضی، دانشآموختۀ کارشناسی و کارشناسیارشد جغرافیا بود و در دهۀ ۱۳۷۰ در دانشگاه تهران مقطع کارشناسیارشد باستانشناسی را به پایان رساند. او در دانشگاههای کشور در حوزههای باستانشناسی، موزهداری، معماری و پژوهش هنر تدریس کرده است. «محمدرضا ریاضی» بیشاز ۷۰ کتاب و مقاله دربارۀ هنر و تمدن ایران و جهان به نگارش درآورده است که ازآنجمله میتوان به کتابهای «فهرست نسخ خطی موزۀ ملی ایران»، «کتاب اصفهان»، «راهنمای موزۀ ملی ایران»، «فهرست نسخ خطی پزشکی کتابخانههای سازمان میراثفرهنگی»، «سیر پژوهشهای فرانسویان در ایران»، «فرهنگ مصور اصطلاحات هنر ایران»، «ترجمۀ کتاب طرحهای اسلامی»، کتاب «طرحها و نقوش پارچهها و لباسهای ساسانی»، «آثارخانه در ایران»، «فرهنگ مصور نگارههای ورزشی» و «تاریخ هنر جهان» اشاره کرد.
برچسب ها:
پیشنهاد سردبیر
مسافران قطار مرگ
مطالب مرتبط
ظرف دو ماه گذشته ۴ کارگر در ۴ حادثه در معادن زغال سنگ کرمان جانباختهاند
مرگهای تکراری
گفتوگوی «پیام ما» با بستگان کارگران مفقودشدۀ معدن شازند اراک
نگاههای منتظر به معدن فروریخته
چهاردهمین انتخابات ریاستجمهوری با مشارکت ۴۰ درصدی برگزار شد
صدای جمهور آمد
مهاجران اقلیمی و چالشهای دولت آینده
کشف جدید دانشمندان از عاملی که میتواند روند ذوبشدن یخهای قطبی و بالاآمدن سطح آب دریاها را کاهش دهد
ویروسهای نجاتبخش؟!
دیپلماسی محیط زیستی کلید مقابله با تغییراقلیم
گفتوگو با «علی شمس»، پژوهشگری که در زندهگیری یوز در قرق «یوزکنام پل ابریشم» حضور داشت
یوز جوان باید پس از بلوغ رهاسازی شود
کمیتهٔ محیط زیست ستاد مسعود پزشکیان به پرسشهای «پیام ما» پاسخ داد
پاسخهای محیط زیستی «پزشکیان»
انتظارات از دولت چهاردهم برای تامین آب سیستان و بلوچستان
جمعی از اساتید دانشگاه، کنشگران و روزنامهنگاران در حوزه محیطزیست در نامهای به صدا و سیما خواستار شدند
مناظره یا میزگرد محیطزیستی در برنامه نامزدها گنجانده شود
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- محبوبترین تورهای ترکیه کدامند؟
- حداقل سرمایه برای واردات از دبی: آنچه باید بدانید
- چطور زودتر از همه از پیش فروش قطارها مطلع شویم؟
- چه کسانی نمی توانند مهاجرت کنند؟
- تفاوت رهگیری مالیاتی و کد مالیاتی چیست؟
- نوآوریهای جدید تتر در ارائه خدمات مالی دیجیتال
- عمر باتری آیفون 15 پرو مکس در مقابل سامسونگ اس 24 اولترا
- دوره mba و dba مرکز آموزش های آزاد دانشگاه تهران
- آینده واردات عروسک و اسباب بازی از چین به ایران، پیشبینی و ترندها
- قطار رجا؛ انتخابی امن و راحت برای سفرهای شما بیشتر
بیشترین نظر کاربران
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید