گزارش «پیام ما» از نشست «کوپنیسازی آموزش؛ اسم رمز خصوصیسازی در ایران»:
تشدید بیعدالتی با «کوپنی سازی»آموزش
محمدرضا نیکنژاد، عضو کانون صنفی معلمان: گزینش مدرسه نه تنها فرصت انتخاب به خانوادهها نمیدهد بلکه فرصت فساد اقتصادی را در مدرسهها ایجاد میکند تا دانشآموزانی را انتخاب کنند که خاستگاه بالاتری را دارند
![تشدید بیعدالتی با «کوپنی سازی»آموزش](https://payamema.ir/pubfiles/2023/03/6-9-1.jpg)
۲۰ اسفند ۱۴۰۱، ۹:۳۷
آموزش، طبقاتی شده و این بدترین اتفاقی است که میتوانست برای نظام آموزش در کشور بیفتد. در حالی که اجبار آموزش عمومی و رایگان برای همه، قرار بود فرصت تحرک اجتماعی و دستیابی به عدالت آموزشی را فراهم کند. امروز اما کمتر کودک روستایی در سن و سال تحصیل میتواند فرصت خروج از طبقه اجتماعی کمبرخوردار را داشته باشد. از طرفی نتایج سالانه کنکور هم نشان میدهد احتمال قبولی دانشآموزان از مدارس دولتی در دانشگاههای خوب کشور بسیار پایین آمده و هر سال آنهایی که به منابع مالی بیشتری دسترس داشته و فرصت آموزش باکیفیت در مدارس غیردولتی برای آنها فراهم بوده، صندلی دانشگاهها را از آن خود میکنند. با این حال هنوز دولتها از مسئولیت خود در قبال ایجاد فرصت برابر دسترسی جامعه به آموزش همگانی طفره میروند و حالا در بند ششم ماده 1 سند «انتظار دولت» از وزارت آموزش و پرورش هم حرف از کوپنیسازی آموزش به میان آمده. قانونی که بسیاری معتقدند به نفع ثروتمندان است و محرومیت محرومان را عمیقتر میکند. انجمن علمی سیاستگذاری اجتماعی دانشگاه تهران با برگزاری نشست «کوپنیسازی آموزش؛ اسم رمز خصوصیسازی در ایران» از رضوان حکیمزاده، معاون سابق آموزش ابتدایی و عضو هیئت علمی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، محمدرضا نیکنژاد، عضو کانون صنفی معلمان و احمد میدری، اقتصاددان و معاون سابق رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی دعوت کرد تا پیامدهای اجرای این قانون را بررسی کنند. در ادامه بخشی از آنچه در این نشست گذشت را میخوانید.
مدرسه چه کارکردی دارد؟ چرا مدرسهها به وجود آمدند؟ این سوالی است که پاسخ به آن شاید بدیهی به نظر برسد اما روندی که این سالها در کشور طی شده دقیقا متناقض با ماهیت شکلگیری مکانی مثل مدرسه است. مدرسهای که قرار بود فرصت برابر و عمومی را برای توانمند کردن همه افراد جامعه فراهم کند، امروز تبدیل به کلونی برای حضور فرزندان آنهایی که داراتر هستند، شده است. همچنین بسیاری از کسانی که درگیر فقر هستند و از خاستگاه اجتماعی پایینتری میآیند، حق داشتن آموزش باکیفیت را از دست دادهاند. اگرچه که قرار بود پای تفاوتهای طبقاتی به مدرسه باز نشود اما امروز آن کسی که پول بیشتری دارد، آموزش بهتر هم دریافت میکند. با تشویق سیاستهای خصوصیسازی آموزش، این نابرابریها هر روز بیشتر و بیشتر شده و حالا این نگرانی وجود دارد که این بار با «کوپنیسازی» آموزش، این شکافها بیش از پیش کودکان را قربانی نابرابری اجتماعی کند.
محمدرضا نیکنژاد، عضو کانون صنفی معلمان: گزینش مدرسه نه تنها فرصت انتخاب به خانوادهها نمیدهد بلکه فرصت فساد اقتصادی را در مدرسهها ایجاد میکند تا دانشآموزانی را انتخاب کنند که خاستگاه بالاتری را دارند
آموزش، کالایی برای ثروتمندان
«یکی از کارکردهای اصلی مدرسه در دنیای مدرن از بین بردن نظام طبقاتی است.» رضوان حکیمزاده، معاون سابق آموزش ابتدایی با بیان این نکته میگوید که مدرسه قرار بود جایی باشد که امکان تحرک اجتماعی را برای همه افراد جامعه فراهم کند و به آنها اجازه دهد که طبقه خود را تکرار نکنند اما با سند انتظار و نشانههایی که در آن نهفته است، ممکن است به جایی برسیم که مدرسه یکی از اصلیترین کارکردهای خود را از دست بدهد: «مسئله امروز ما این است که آیا بعد از انقلابی که شعار اصلی آن ایجاد فرصت برابر برای همه بوده، مدرسه همان کارکردی که باید داشته باشد را دارد و تحرک اجتماعی اتفاق میفتد؟ من خیلی متاسفم که دادهها میگویند که امروز کمتر کودک روستایی فرصت گذر از طبقه اجتماعی خود را دارد. چرا که نوع آموزشی که افراد در جامعه ما دریافت میکنند به شدت طبقاتی و وابسته به خاستگاه اجتماعی آنها شده است. در واقع امروز آموزش تبدیل به کالایی برای ثروتمندان شده است. اگر روند آموزش به همین شکل ادامه پیدا کند، انسجام اجتماعی و ایجاد فرصتی برای همه افراد شایسته بهعنوان یکی از کارکردهای اساسی نظام آموزش زیر سوال میرود. کما اینکه تا امروز هم در عمل افرادی که توانایی دادن پول زیادتر را دارند، آموزش جهتگیری شده به سمت دانشگاه را از طریق کلاسهای کنکور گرانقیمت مثل یک کالا میخرند. به این ترتیب کسانی وارد دانشگاههای دولتی و از آموزش رایگان برخوردار میشوند که خاستگاه اجتماعی آنها مربوط به طبقات بالا است و اقشار محروم کنار گذاشته میشوند. همچنین در مقابل طبقه محروم از آموزش باکیفیت و رایگان در آموزش عالی هم محروم میشود چون پایش به دانشگاههای خصوصی باز میشود که استانداردهای کیفی پایینتری نسبت به دانشگاههای دولتی دارند و هزینههای بسیار بالاتری را بر دوش این اقشار میگذارد. بر این اساس طبقهای که دوست دارد فرزندش به دانشگاه برود میتواند با متحمل شدن هزینههای گزاف آموزش عالی خصوصی وارد دانشگاه شود اما باز هم نمیتواند پایگاه اجتماعی خود را تغییر دهد. جالب این است که هر چند ما به طور مداوم در تلاش برای مقابله با سرمایهداری آمریکا هستیم اما شبیهترین نظام آموزشی در جهان به نظام آموزشی رایج ایران، آمریکاست. نظامی که با کالایی کردن آموزش در حال تلاش برای بازتولید طبقات اجتماعی است.»
کوپنیسازی بستری برای ایجاد رفتارهای ضداجتماعی
محمدرضا نیکنژاد، عضو کانون صنفی معلمان درباره این ادعا که کوپنیسازی آموزش نوعی آموزش حمایتی است، به گزارش نهاد بینالمللی EI که نهادی صنفی در 170 کشور دنیا برای معلمان است، اشاره میکند: «رشد دخالت بخش خصوصی در نظام آموزش و پرورش در طول دهههای گذشته تغییر شیوهای کمک کرده است که آموزش و پرورش را پیش میبرد، تامین بودجه میکند و در اختیار مردم میگذارد. سیاستهایی که پای خصوصیسازی آموزش پرورش را به میان میآورد از آن و مشارکتهای دولتی-خصوصی، مدرسههای کوپنی، مدرسههای منشوری و مدرسههای خصوصی با شهریه کم به طور فزاینده در حال افزایش از طرف دولتها است.» این گزارش روشن میکند که کوپنیسازی همان خصوصیسازی آموزش و پرورش است. مدرسههای کوپنی همزاد گزینش مدرسه و یا مدرسههای اجارهای و منشوری است که قدرت را به خانواده میدهد تا حق انتخاب مدرسه مورد نظر فرزندش را داشته باشد. به نظر میرسد این اتفاق خوبی است اما روی دیگر این سکه چیز دیگری میگوید: «این سیاستها بیشترین مشکلات را در فضای آموزشی کشور ایجاد میکند. از آنجایی که مدارس دولتی به معنای آموزش دولتی و رایگان دیگر معنی ندارد و دولت در مدارس دولتی فقط حق معلمان را میدهد و یک ریال به سرانهی آموزشی کمک نمیکند و همه چیز به عهدهی خانواده گذاشته شده؛ هر خانوادهای که پول بیشتری بدهد فرصت آموزشی بهتری برای فرزندش فراهم خواهد کرد. کمیسازی آموزش به دلیل نبود بودجه و بیپولی دولت تبدیل به هزینهای برای اقشار کم درآمد شده است.» او ادامه میدهد که آموزش کوپنی و گزینش مدرسه، پایان آموزش و پرورش دولتی است: «آموزش و پروش کوپنی نه در شیلی و نه در آمریکا جواب نداده است و دولت باید در آموزش و پرورش دخالت کند. زیرا بازار به شکل طبیعی انحصارطلب است و برقرار کردن تعادل فقط با حضور دولت ممکن است. همچنین امکان پیشرفت برای همه فراهم به دلایل پیشزمینههای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی فراهم نیست و دولت باید در نظام آموزش دخالت کند تا آسیب متوجه جامعه نباشد. دولت باید مبلغی را به خانوادهها بدهد تا خانواده به سلیقه خودش بتواند برای آموزش فرزند خود هزینه کند. اما نتایج تحقیقات نشان میدهد که دانشآموزانی که کوپنیسازی را تجربه کردند، کیفیت مناسب آموزش را از دست دادند. پژوهشها نشان میدهد که دانشآموزان نظام کوپنی آموزش و پرورش نه تنها پیشرفت نکردند بلکه با افت شدید تحصیلی مواجه شدند. گزینش مدرسه نه تنها فرصت انتخاب به خانوادهها نمیدهد بلکه فرصت فساد اقتصادی را در مدرسهها ایجاد میکند تا دانشآموزانی را انتخاب کنند که خاستگاه بالاتری را دارند.» همچنین حکیمزاده تاکید میکند: «وقتی عرضه آموزش کمتر از تقاضا در بخش دولتی است، قدرت انتخاب برای خانوادهها بیمعنی است.
به علاوه بسیاری از خانوادههای کمبرخوردار اساساً از اهمیت آموزش برای فرزندانشان آگاه نیستند. همچنین از آنجایی که هیچ ملاکی برای مدرسه مطلوب وجود ندارد نه رقابت بین مدارس معنا دارد و نه رقابت بین دانشآموزان. رقابت در امر تربیت باعث عملکرد بهتر نمیشود و نظامهای آموزشی موفق، رویکرد مشارکتی دارند. کوپنیسازی فقط به معنای جداسازی دانشآموزان برگزیده و خاص است و به رفتارهای ضداجتماعی دامن میزند و هیچ نفعی برای نظام آموزش نخواهد داشت.»
مطالب مرتبط
![درختان سوخته و تشنۀ چیتگر](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/گوش.jpg)
کمبود حقابه، کاجها را دچار آفت سوسک پوستخوار کرد
درختان سوخته و تشنۀ چیتگر
![خطر بیکاری ۷۰۰ پرستار و ۲۰۰ پزشک](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/بیمارستان.jpg)
تغییرات عجیب در مدیریت بیمارستان محب کوثر با اعتراض کادر درمان روبهرو شد
خطر بیکاری ۷۰۰ پرستار و ۲۰۰ پزشک
![وزیر ارشاد به آزادی رسانهها متعهد باشد](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/پزشکیان-2.jpg)
انجمنهای صنفی روزنامهنگاران تهران و عکاسان مطبوعاتی ایران در نامهای به دفتر ٰرئیس جمهوری منتخب خواستار شدند
وزیر ارشاد به آزادی رسانهها متعهد باشد
![ارزیابی روانی کادر درمان ضمانت اجرا ندارد](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/خودکشی-پرستاران.jpg)
«شهناز نوحی» روانشناس، در گفتوگو با «پیام ما»:
ارزیابی روانی کادر درمان ضمانت اجرا ندارد
![مهاجران متهم شیوع بیماریها نیستند](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/مهاجرین-افغان.jpg)
تاکید دو فعال اجتماعی بر لزوم به رسمیت شناختن مهاجران و اجرای برنامهٔ غربالگری
مهاجران متهم شیوع بیماریها نیستند
![مرگهای تکراری](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/معدن-2.jpg)
ظرف دو ماه گذشته ۴ کارگر در ۴ حادثه در معادن زغال سنگ کرمان جانباختهاند
مرگهای تکراری
![نگاههای منتظر به معدن فروریخته](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/معدن-شازند.jpg)
گفتوگوی «پیام ما» با بستگان کارگران مفقودشدۀ معدن شازند اراک
نگاههای منتظر به معدن فروریخته
![صدای جمهور آمد](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/دیجیتال-15.jpg)
چهاردهمین انتخابات ریاستجمهوری با مشارکت ۴۰ درصدی برگزار شد
صدای جمهور آمد
![واکاوی مسئلهٔ اقدام به خودکشی درمانگران](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/باشگاه-اندیشمندان.jpg)
در نشست علمی «خودکشی درمانگران: نگاهی بینرشتهای» صورت گرفت
واکاوی مسئلهٔ اقدام به خودکشی درمانگران
![معمای آتشفشان «تفتان»](https://payamema.ir/pubfiles/2024/05/دیجیتال-9.jpg)
کارشناسان و مسئولان در مورد احتمال همیشگی فوران تفتان اتفاقنظر دارند
معمای آتشفشان «تفتان»
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- قانون جدید اجاره ۱۴۰۳
- درایر کمپرسور چیست ؟ نحوه عملکرد و وظیفه آن
- با طراحی سایت مشتریان رقیب خود را بدزدید!
- بیماری هاشیموتو چیست؟ علائم و راهکارهای درمان
- نورپردازی کابینت آشپزخانه چه تاثیری بر روحیه افراد دارد؟
- سفر به پوکت بهترین مقصد گرمسیری آسیا با تور تایلند آرزوی سفر
- بورس شمش گلدن ارت ( خانی )
- مقایسه گچبری پیش ساخته پلی یورتان و گچبری پیش ساخته پلی استایرن
- عطر بدون سردرد – 11 عطر مخصوص افراد میگرنی
- گیلکی کناری، پژوهشگر برتر متافیزیک ایرانی بر سکوهای بینالمللی بیشتر
بیشترین نظر کاربران
![«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/کتاب-چرا-شما-را-نمیگیرن.jpg)
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
آشکارشدن گورهای ماقبلتاریخ هنگام ساخت بزرگراه
3
«بمو» را تکهتکه کردند
4
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
5
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
دیدگاهتان را بنویسید