| پیام ما | نبض نفس کشیدن به اندازه نبض جریان اینترنت شده است با این تفاوت که ادامه این وضعیت هوا معلوم نیست جان چند ایرانی را بگیرد؟ «آلودگی هوا» مولفه‌ای برای ارزیابی میزان انباشت در حل نکردن یک مسئله از مسائل مدیریت شهری است. موضوعی که شهردار کنونی تهران سکوتی عمیق در قبال آن پیش گرفته است. حالا پس از اجرای طرح زوج و فرد از در خانه‌ها نوبت به غیرحضوری شدن دانشگاه‌ها و دورکاری ادارات در روزهای آینده رسیده است؛ مسکّن‌هایی که برای درمان این درد تکراری شده‌اند. وارونگی هوا در روزهای سرد پاییز و زمستان موضوعی ناشناخته نیست اما هیچ شهردار دولتمردی نتوانسته برای این موضوع نسخه‌ای موثر بپیچد. شاید «پیروز حناچی» تنها شهرداری بود که تلاش کرد با اجرای منظم سه‌شنبه‌های بدون خودرو هر سه‌شنبه با دوچرخه به محل کارش برود تا بتواند تغییر ایجاد کند. اما شهردار کنونی تهران نسبت به «آلودگی هوا» بی‌تفاوت بوده است.

پس از بارندگی ابتدای دی ماه موجی از آلودگی تهران را فرا گرفت و هنوز دست از گلوی پایتخت برنداشته است. در این ۱۰ روز شهردار تهران درباره پایداری آلودگی هوا کوچکترین اظهارنظری نکرده است. توجه رسانه‌ها وقتی به این موضوع جلب شد که در اوج آلودگی هوا، علیرضا زاکانی از مردم خواست تا دلار نخرند. اگر نام «علیرضا زاکانی» را در خبرگزاری‌های مختلف جستجو کنید خواهید دید که او در ۱۰ روز ابتدای زمستان همزمان با پایداری آلودگی هوا به تنها موضوعی که نپرداخته همین مسئله بوده است.
او در آستانه سالروز شهادت سردار سلیمانی درباره او به اظهارنظر پرداخت. همچنین پیشتر از آن در همایشی مربوط به هفته بصیرت گفته بود ریشه عسرت در بی‌توجهی به منزلت مردم، نخبگان و قانون است. همزمان با فرارسیدن سال نو میلادی و روزهای کریسمس نیز با خانواده نخستین شهید مسیحی دیدار کرد. شهردار تهران ۱۰ دی اظهارنظری همسو با وظایفش در شهرداری داشت اما اشاره‌ای به آلودگی هوا نکرد. او درباره توسعه تقاطع‌های غیرهمسطح گفت: این کار باعث کاهش ۶۰۰ هزار لیتری مصرف روزانه بنزین می‌شود.

آمارهای شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نشان می‌دهد که از مجموع 90 روز پاییز 1401، پایتخت‌نشینان فقط 50 روز هوای قابل قبول داشتند و هوای تهران 31 روز در وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس، 8 روز در شرایط ناسالم برای همه گروه‌ها و یک روز در وضعیت بسیار ناسالم قرار داشت

در چنین شرایطی عمده عملکرد مدیران و برنامه‌ریزان ارشد کشور و مدیریت شهری استفاده از مسکن‌های تکراری تعطیلی در پایتخت است. کاری که صرفا از حضور مردم در شهر می‌کاهد ولی موجب بهبود وضعیت آلودگی نمی‌شود.
نسخه تکراری برای درمان آلودگی هوا
ادارات تهران دورکاری را تجربه می‌کنند و دانشگاه‌ها و مدارس نیز غیرحضوری شده‌اند تا شاید آلودگی هوا تغییری کند. براساس گزارشی که ایسنا منتشر کرده است دانشگاه‌ها و مدارس در تمامی مقاطع برای فردا و پس فردا به جز دو شهرستان فیروزکوه و دماوند غیر‌حضوری شدند، همچنین کارمندان حساس نیز می‌توانند از ظرفیت دورکاری بهره بگیرند.
کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران به ریاست عابد ملکی معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری تهران دیروز تشکیل شد تا با توجه به تشدید آلودگی هوا در تهران و شهرستانهای استان تهران برای روزهای آینده تمهیدات لازم اتخاذ شود.
کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران در حالی بار دیگر تشکیل جلسه داده است که بر اساس اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، میانگین کیفیت هوای تهران هم اکنون با میانگین ۱۶۵ و در شرایط ناسالم است همچنین ۲۸ ایستگاه در شرایط آلوده قرار دارند که از این تعداد شرایط ۲۶ ایستگاه به رنگ قرمز و دو ایستگاه به رنگ بنفش درآمده است.
عابد ملکی در گفت‌وگو با ایسنا، در تشریح مصوبات کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران گفت: با توجه به پایداری شرایط جوی و تشدید آلودگی هوا جلسه کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران با حضور اعضای تشکیل شد و مقرر شد فردا و پس فردا سه شنبه و چهارشنبه ۱۳ و ۱۴ دی‌ماه تمامی دانشگاه‌ها و مدارس استان تهران در تمامی مقاطع به جز شهرستان‌های فیروزکوه و دماوند کلاس‌های آموزشی به صورت غیر‌حضوری و مجازی دایر شود. همچنین تمامی مهدکودک‌های استان تهران به جز دو شهرستان فیروزکوه و دماوند تعطیل خواهد بود.

اداره کل هواشناسی استان تهران مدیریت جدی و موثر جهت کاهش منابع آلاینده ثابت و متحرک از جمله اتخاذ تدابیر لازم برای کاهش تردد خودروها و فعالیت واحدهای صنعتی عدم تردد غیر‌ضروری برای تمام گروه‌ها، اجتناب از فعالیت فیزیکی و ورزشی در فضای باز و آماده باش مراکز بهداشتی و درمانی را توصیه می‌کند

او همچنین توضیح داد‌: برای دو روز آینده نیز اجرای طرح زوج و فرد از درب منزل همانند روزهای گذشته اجرایی خواهد شد و فروش روزانه طرح ترافیک توسط شهرداری تهران متوقف و فروش طرح ممنوع است.
ملکی در بخش دیگری از اقدامات انجام شده برای کاهش آلودگی هوا گفت: همچنین فعالیت کارخانه‌های تولید شن و ماسه و آسفالت نیز برای دو روز آینده متوقف است.
او از همه شهروندان درخواست کرد از ترددهای غیرضروری خودداری کرده و در صورت لزوم حتما از ماسک N۹۵ استفاده کنند. همچنین دورکاری ادارات استان تهران برای گروه‌های حساس و پرخطر شامل زنان باردار، مادران دارای کودک دبستانی و زیر شش سال، بیماران قلبی، ریوی، تنفسی، همه کارمندان بالای ۵۰ سال و همچنین کارمندان سرطانی اجرایی خواهد شد.
هشدار قرمز سازمان هواشناسی
در همین حال سازمان هواشناسی کشور نسبت به پایداری و کاهش کیفیت هوا در تهران و کرج هشدار قرمزرنگ صادر کرد.
سازمان هواشناسی کشور با صدور هشدار قرمزرنگ از تداوم پایداری و سکون هوا و کاهش کیفیت هوا از سه‌شنبه (۱۳ دی‌ماه) تا پیش از ظهر چهارشنبه (۱۴ دی‌ماه) در تهران و کرج خبر داد.
بر اثر این مخاطره احتمال افزایش شاخص‌های آلودگی هوا، افزایش غلظت آلاینده‌ها، کاهش کیفیت وضع هوا در حد بسیار ناسالم برای تمام گروه‌ها و در صورت مهار منابع آلاینده ثابت و متحرک کاهش تا حد ناسالم وجود دارد.
سازمان هواشناسی برای کاستن از آسیب‌های چنین وضعیتی، کاهش تردد خودروها و کنترل فعالیت واحدهای صنعتی، مدیریت منابع آلاینده، تاکید بر عدم تردد غیرضروری برای تمام گروه‌ها، پرهیز از فعالیت فیزیکی و ورزشی در فضای باز، اتخاذ تدابیر مدیریتی لازم برای جلوگیری از افزایش غلظت آلاینده‌ها تا حد بسیار ناسالم را توصیه می‌کند.
به گزارش ایسنا، اداره کل هواشناسی استان تهران با صدور هشدار نارنجی‌رنگ از ادامه پایداری جو، تشدید آلودگی هوا و افزایش غلظت آلاینده‌های جوی به‌ویژه ذرات معلق کمتراز ۲.۵ از دوشنبه تا چهارشنبه (‌۱۲ تا ۱۴ دی) خبر داد.
این شرایط جوی در شهرستان‌های تهران همچون اسلامشهر، بهارستان، پاکدشت، پردیس، پیشوا، قدس، ری، شهریار، رباط‌کریم، قرچک، ملارد، ورامین و جنوب شهرستان شمیرانات مورد انتظار است.
بر اثر این مخاطره تداوم و تشدید وضعیت آلودگی هوا در حد ناسالم برای تمام گروه‌ها و در صورت عدم مهار منابع آلاینده ثابت و متحرک شاخص آلودگی در محدوده بسیار ناسالم قرار خواهد گرفت.
اداره کل هواشناسی استان تهران مدیریت جدی و موثر جهت کاهش منابع آلاینده ثابت و متحرک از جمله اتخاذ تدابیر لازم برای کاهش تردد خودروها و فعالیت واحدهای صنعتی عدم تردد غیر‌ضروری برای تمام گروه‌ها، اجتناب از فعالیت فیزیکی و ورزشی در فضای باز و آماده باش مراکز بهداشتی و درمانی را توصیه می‌کند.
هشدار قرمزرنگ بالاترین سطح هشدار است که در آن پیش‌بینی می‌شود که یک پدیده جوی خسارت‌های وسیعی به دنبال داشته باشد. از این ‌رو سازمان هواشناسی با صدور هشدار قرمز به دستگاه‌های مختلف اعلام می‌کند که وارد عمل شوند و اقداماتی را برای کاهش خسارات وقوع پدیده‌های جوی انجام دهند.
در هشدار نارنجی‌رنگ سازمان هواشناسی پیش‌بینی می‌شود که پدیده‌ای جوی اثرات منفی به دنبال داشته باشد و خسارت‌های احتمالی را سبب شود. هشدار نارنجی برای آماده‌باش دستگاه‌های مسئول برای مقابله با یک پدیده خسارت‌زا صادر می‌شود.
افزایش شدت آلاینده‌ها در پاییز ۱۴۰۱
در همین حال آمارهای شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نشان می‌دهد که از مجموع 90 روز پاییز 1401، پایتخت‌نشینان فقط 50 روز هوای قابل قبول داشتند و هوای تهران 31 روز در وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس، 8 روز در شرایط ناسالم برای همه گروه‌ها و یک روز در وضعیت بسیارناسالم قرار داشت. البته در پاییز سال گذشته، هوای تهران 43 روز قابل قبول بود، اما 43 روز در وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس و 5 روز در شرایط ناسالم برای همه گروه ها قرار داشت و هیچ روزی در وضعیت بسیار ناسالم قرار نگرفت. این در حالی است که در پاییز 99 هوای پایتخت، 51 روز در وضعیت قابل قبول و 39 روز در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار داشت و هیچ‌گاه در وضعیت ناسالم برای همه یا بسیارناسالم قرار نگرفت. همچنین در پاییز 98، هوای پایتخت 58 روز در شرایط قابل قبول، 29 روز در وضعیت ناسالم برای گروه های حساس و 3 روز در شرایط ناسالم برای همه گروه ها قرار داشت.
گزارش ایلنا از آمارهای شرکت کنترل کیفیت هوای تهران حاکی از آن است که از مقایسه این آمارها می توان به این نتیجه رسید که با وجود اینکه تعداد روزهای قابل قبول پاییز امسال از سال گذشته بیشتر بود یا تعداد روزهای ناسالم برای همه گروه‌ها در پاییز 1398 از 1399 بیشتر بود، اما در مجموع در چهار سال گذشته، هوای تهران به صورت کلی سال به سال تعداد روزهای آلوده بیشتری را تجربه کرده و در روزهای کمتری در وضعیت قابل قبول قرار داشته است. همچنین شدت تولید آلاینده‌ها در سال های اخیر بخصوص در پاییز 1401 به شکل محسوسی نسبت به سال‌های قبل بالاتر رفته و همین مسئله باعث شده است که تعداد روزهای ناسالم برای همه گروه‌ها که از تشدید انتشار آلاینده‌ها در آسمان پایتخت حکایت دارد، سال به سال بیشتر شود.
بدون نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی اتفاقی نمی‌افتد
داریوش گل علیزاده سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه افزایش تعداد وسایل نقلیه فرسوده بر اثر کند پیش رفتن روند از رده خارج کردن این وسایل در سنوات گذشته، نقش مهمی در تشدید آلودگی هوای تهران در سال جاری داشته است، گفت: نوسازی ناوگان حمل‌ و نقل عمومی و شخصی تهران شامل اتوبوس‌ها و تاکسی‌های عمومی و خودروها و موتورسیکلت‌های شهروندان، با اسقاط وسایل نقلیه فرسوده و جایگزین کردن وسایل نقلیه کم‌مصرف، یکی از مهمترین راهکارهای کاهش آلودگی هوای پایتخت محسوب می‌شود.
به گزارش ایلنا، موضوع دیگری که آلودگی هوای پاییز امسال را تا حدودی نسبت به سال‌های قبل از آن متفاوت کرد، افزایش شاخص گازهای سمی بخصوص دی‌اکسید گوگرد در برخی روزها در آسمان تهران بود. بخصوص در فاصله بین 22 تا 25 آذر میزان انتشار این گاز مضر در آسمان پایتخت به شکل کم‌سابقه‌ای بالا رفت و گمانه‌زنی‌های مختلفی درباره علت این اتفاق شکل گرفت؛ به نحوی که برخی کارشناسان، مواردی مثل زباله‌سوزی غیرمجاز در اطراف پایتخت و کاهش کیفیت سوخت توزیعی در تهران را از جمله دلایل افزایش محسوس انتشار دی‌اکسید گوگرد در آسمان تهران در بعضی از روزهای آذرماه دانستند.
گل‌علیزاده همچنین در توصیف وضعیت آلودگی هوا گفت‌: منابع اصلی آلوده‌کننده هوا در سال جاری نسبت به سنوات گذشته تغییری نکرده اما در برخی موارد شدت آلایندگی این منابع تا حدودی افزایش یافته است. در این میان با وجود اینکه منابع ساکن خانگی و واحدهای صنعتی در آلودگی هوا نقش دارند، اما در شهر تهران، وسایل نقلیه فرسوده نقش مؤثرتری را در تشدید آلودگی هوا ایفا می‌کنند؛ بخصوص که در سال‌های اخیر به علت بی‌توجهی به لزوم اسقاط خودروها، موتورسیکلت‌ها و اتوبوس‌های فرسوده، تعداد وسایل نقلیه‌ای که به سن فرسودگی رسیده‌اند، سال به سال افزایش یافته و همین مسئله باعث شده است که امسال شدت انتشار آلاینده‌ها از وسایل نقلیه نسبت به سال‌های قبل بالاتر برود. گل علیزاده با انتقاد از کند پیش رفتن روند اسقاط وسایل نقلیه فرسوده در سال‌های اخیر گفت: در حالی که سالانه یک میلیون تا یک میلیون و 200 هزار خودروی جدید به ناوگان خودرویی کشور اضافه می‌شود، اما تعداد خودروهایی که سالانه از رده خارج می‌شوند، هیچ تناسبی با این آمار ندارد و در سال گذشته تنها 29 هزار خودرو در کشورمان اسقاط شدند. کند پیش رفتن روند از رده خارج کردن خودروهای فرسوده در چند سال گذشته باعث شده است که سال به سال نسبت خودروهای فرسوده به کل خودروهای در حال تردد در کشور افزایش یابد و با توجه به اینکه بخش زیادی از این خودروها در شهر تهران تردد می‌کنند، طبیعتا این روند بر آلودگی هوای پایتخت نیز اثر می‌گذارد.
سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط زیست درباره تعداد خودروها نیز گفت: هم‌اکنون از 25 میلیون خودروی شماره‌گذاری‌شده در کشور، حدود 6.5 میلیون خودرو به سن فرسودگی رسیده‌اند و این یعنی نزدیک یک چهارم خودروهای موجود در کشور در سن فرسودگی قرار دارند. همچنین از 12 میلیون موتورسیکلت شماره‌گذاری ‌شده در کشور، حدود 9.5 تا 10 میلیون موتورسیکلت به سن فرسودگی رسیده‌اند و این یعنی حداقل 80 درصد موتورسیکلت‌های موجود در کشور در سن فرسودگی قرار دارند. همچنین بیش از 80 درصد اتوبوس‌های تهران و نزدیک 50 درصد تاکسی‌های پایتخت در سن فرسودگی هستند و تمام این موارد نشان می‌دهد که تردد وسایل نقلیه فرسوده یکی از مهمترین عوامل آلودگی هوای تهران است.