پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | اثر تغییر اقلیم بر خشکسالی مازندران

مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور، میانگین بارش باران در فروردین ماه امسال در مازندران را ۵۱.۹ میلیمتر اعلام کرد

اثر تغییر اقلیم بر خشکسالی مازندران

نسبت به مدت مشابه دوره آماری بلندمدت که ۵۲.۷ بوده، ۲ درصد کاهش نشان داد





اثر تغییر اقلیم  بر خشکسالی مازندران

۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۲، ۰:۰۰

مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور، میانگین بارش باران در فروردین ماه امسال در مازندران را ۵۱.۹ میلیمتر اعلام کرد که این میزان نسبت به مدت مشابه دوره آماری بلندمدت که ۵۲.۷ بوده، ۲ درصد کاهش نشان داد. میانگین بارش هفت ماهه سال آبی منتهی به فروردین ماه 1402 در مازندران ۲۸۹ میلیمتر اعلام شده که این میزان نسبت به مدت مشابه دوره آماری بلند مدت – حدود ۴۴۹ میلیمتر – حدود ۳۶ درصد کاهش و نسبت به مدت مشابه سال آبی 1400-1401 – ۴۱۱ میلی متر- حدود ۳۰ درصد کاهش داشته است. کاهش بارندگی در ارتفاعات و دشت‌ها و تغییر الگوی بارندگی از نم نم باران به بارش‌های سیل‌آسا و در اصطلاح علمی باران‌های غیرموثر در مازندران نماد‌های مهم از آثار تغییر اقلیم در استان مازندران است.
توان بالقوه آب مازندران در حد ۶ میلیارد و ‌ ۶۰۰ میلیون مترمکعب است که از این مقدار چهار میلیارد و ‌ ۹۰۰ میلیون مترمکعب آب‌های سطحی و بقیه آب های زیرزمینی است. سالانه حدود یک میلیارد و ۵۵۰ میلیون مترمکعب آب در بخش آب های سطحی و یک میلیارد و ‌ ۳۵۰ میلیون مترمکعب در بخش آب زیرزمینی بهره‌برداری می‌شود‌. استان مازندران با داشتن ۴۶۰ هزار هکتار زمین‌های زراعی و باغی سالانه ۷۲ نوع محصول کشاورزی تولید می‌کند که با تولید بیش از ۹۵۰ هزار برنج سفید، ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن مرکبات و ۸۰ هزار تن آبزیان رتبه نخست کشور را دارد. کاهش بارندگی و تغییر الگوی بارش، کم شدن دبی آب رودخانه‌ها، پایین رفتن ایستایی آب‌های زیرزمینی و پیش روی جبهه آب شور به جبهه آب شیرین در سواحل از تبعات تغییر اقلیم در این منطقه است.
کاهش ۴۰ درصدی بارندگی، ۵۰ درصدی روان آب های رودخانه های دائمی و همچنین کم شدن حدود ۶۰ درصدی ذخایر آبی پشت سدها و آب بندان های مازندران، باعث بروز تنش آبی دراین استان شده است به‌گونه‌ای که مناطق شرقی با کمبود شدید آب در بخش کشاورزی مواجه‌اند و همین امر نیز شرکت آب منطقه‌ای را برآن داشت تا طرح نوبت‌بندی منابع آبی استان را حدود یک ماه زودتر آغاز و جهادکشاورزی نیز اخطار کم آبی صادر کند. سه استان شمالی گیلان، مازندران وگلستان چهار درصد از نظر مساحت و 12 درصد از نظر جمعیت کل ایران را در بر می‌گیرد. در کشور در حال توسعه‌ای مانند ایران، خانواده‌های روستایی اغلب از طریق کشاورزی و کار در بازارهای محلی امرار معاش می‌کنند و بیش از 60 درصد از جمعیت روستایی به کشاورزی متکی هستند. ایران که بیش از 85 درصد مساحت آن را بیابان خشک تشکیل می‌دهد (25 تا 40 درجه عرض شمالی) جزو مناطق کم بارش جهان است در 50 سال گذشته 27 رویداد اقلیمی سخت را تجربه کرده است. خشکسالی و سیل که منجر به تخریب محصولات کشاورزی و کمبود مواد غذایی همراه با آسیب اقتصادی و آسیب‌پذیری شدید خانوارهای روستایی شده است‌. پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2050، ایران 35 درصد کاهش متوسط ​​بارندگی و 2.6 درجه سانتیگراد افزایش دما را تجربه خواهد کرد. این تغییرات منجر به حوادث شدیدی مانند خشکسالی‌های شدید و طولانی‌مدت و سیلاب‌های متعدد خواهد شد. به عنوان مثال، در بهار سال 1398 سه دوره بارندگی شدید متوالی، 140 رودخانه ایران را طغیان کرد و سیل در 7 حوضه از 12 حوضه رودخانه در ایران رخ داد که منجر به کشته شدن 78 نفر و آسیب رساندن به بیش از 2000 شهر و روستا (در 26 استان از 31 استان) شد. تقریباً 16.6 میلیون نفر به طور غیرمستقیم تحت اثر‌ قرار گرفتند، 2.5 میلیون نفر مستقیماً تحت اثر قرار گرفتند و خسارت تقریباً 6.7 میلیارد دلار برآورد شد.
یکی از حوزه‌هایی که مستقیماً تحت اثر این سیلاب سراسری قرار گرفت، حوضه دریای مازندران در شمال ایران بود. استان مازندران به دلیل شرایط اقلیمی خاص، پراکندگی خوب محصولات کشاورزی و دشت‌های وسیع در این منطقه، منطقه‌ای کشاورزی با بیش از 600 هزار (هکتار) محصول کشاورزی است و حدود 75 درصد شالیزارهای ایران را در خود جای داده است. بنابراین منطقه نقش مهمی در تولید بیش از 37 درصد برنج کشور دارد. ارزیابی پارامترهای هواشناسی الگوی بارش مازندران حاکی از کاهش بارندگی کلی در فصول خاص است. با توجه به اشتغال کارگران کشاورزی در تولید برنج، معیشت ساکنان این استان از یک سو به آبهای سطحی و زیرزمینی موجود در منطقه و افزایش تبخیر و تعرق در نتیجه افزایش دما و خشکسالی وابسته است و افزایش دماهای کمتر از 12-18 درجه سانتیگراد، به طور چشمگیری بازده این محصول مهم راهبردی ‌را کاهش خواهد داد. بنابراین، رویدادهای تغییر اقلیم‌، مانند خشکسالی، که منجر به تغییرات در توپولوژی و فیزیولوژی برنج و کاهش فصل رشد می‌شود در این استان بسیار مهم است.
اثر تغییر اقلیم بر خشکسالی‌های سواحل جنوبی دریای مازندران در دوره‌های آتی مطالعه شده و نشان می‌دهد که شدت خشکسالی در دهه‌های آینده نسبت به گذشته افزایش خواهد یافت. این افزایش برای شرق دریای مازندران شدیدتر است. تغییر اقلیم منجر به افزایش فراوانی و شدت خشکسالی در منطقه مورد مطالعه می‌شود. سواحل غربی دریای مازندران بیشتر از سواحل شرقی آن تحت اثر جریان‌های شمالی سامانه پرفشار سیبری قرار دارند و در صورت استقرار پرفشار بر روی دریا، بارش‌ها در غرب دریای کاسپین بالاتر از منطقه شرقی آن خواهد بود. پدیده گرمایش جهانی منجر به تضعیف سیستم فشار قوی سیبری به طور کلی شده است. مهاجرانی که از مناطق خشکسالی مرکزی ایران‌ می‌آیند، در حال خرید زمین در داخل و اطراف شهرهای منطقه در مناطق هموار بوده‌اند. در سه دهه اخیر مهاجرت از مناطق خشک استان‌های مرکزی ایران‌، مانند سمنان، اصفهان، کرمان و یزد به استان‌های حاشیه جنوبی کاسپین رخ داده است. ‌طبق سرشماری سال ۸۵، ۴۴ درصد جمعیت در یک‌سوم شمالی کشور و این استان‌های خوش‌ آب‌و هوا زندگی می‌کردند. استان های اول به عنوان نقطه عزیمت مهاجران‌ خوزستان، سیستان‌وبلوچستان، یزد، کرمان و اصفهان بوده‌اند که با مسئله آب و خشکسالی درگیر بوده‌اند.
مهاجرت انبوه به مناطق شمالی ایران از مناطقی ‌که با خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کنند موجب تغییر بافت جمعیتی کشور و تغییرات مهم در به دلیل تغییر اقلیم‌، گرم شدن زمین و بحران آب موجب می‌شود تا حدود 55 میلیون نفر از جمعیت 86 میلیون کشور در سال 1402 (حدود 64) که در مناطق کم آب مرکزی کشور زندگی می‌کنند‌، به تدریج ناچار به مهاجرت به سواحل کشور شوند.

به اشتراک بگذارید:





پیشنهاد سردبیر

مسافران قطار مرگ

مسافران قطار مرگ

مطالب مرتبط

چراغ سبز به تولید بنزین بی‌کیفیت؟

هیئت وزیران برای افزایش میزان تولید بنزین، «تولید بنزین با کیفیت معمولی» را تصویب کرد

چراغ سبز به تولید بنزین بی‌کیفیت؟

در جست‌وجوی نسخه شفابخش آلودگی هوا

نگاهی به یک مقاله علمی دربارهٔ آلودگی هوای کلانشهر تهران

در جست‌وجوی نسخه شفابخش آلودگی هوا

برنامه هفتم توسعه و تفاوت ارقام واریزی 

برنامه هفتم توسعه و تفاوت ارقام واریزی 

تخریب گَهَر، ویرانی اشترانکوه

فعالان محیط‌زیست لرستان از بی‌جواب‌ماندن نامه‌شان دربارۀ توقف جاده‌کشی در اشترانکوه از سوی سازمان محیط‌زیست گلایه‌ دارند

تخریب گَهَر، ویرانی اشترانکوه

مناظره دونفره قطعی نیست

مفتاح خبر داد؛ 

مناظره دونفره قطعی نیست

چهاردهمین دوره انتخابات به دور دوم کشیده شد

چهاردهمین دوره انتخابات به دور دوم کشیده شد

رودخانه سن برای شنا آلوده است

ناکامی پاریس در آماده‌سازی‌های المپیک ۲۰۲۴

رودخانه سن برای شنا آلوده است

تداوم بارش باران از امروز تا پایان چهارشنبه

تداوم بارش باران از امروز تا پایان چهارشنبه

سالِ حادثه‌خیزِ سیستان‌وبلوچستان

پژوهشگاه سوانح طبیعی گزارشی از حوادث غیرمترقبه منتشر کرد

سالِ حادثه‌خیزِ سیستان‌وبلوچستان

الگوی جلوگیری از انقراض

براساس یک مطالعۀ جدید حفظ ۱.۲ درصد از سطح زمین، می‌تواند به جلوگیری از انقراض گونه‌های در معرض خطر منجر شود

الگوی جلوگیری از انقراض

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

بیشترین بازنشر