قدمت شهر قدیمی بهبهان (ارجان) برپایۀ در کشفیات باستان‌شناختی سال ۱۳۶۱ به هزارۀ دوم پیش از میلاد برمی‌گردد. گور مکشوفه، «کتین هوتران» فرزند پادشاه ایلامی که در هزارۀ دوم قبل از میلاد سلطنت می‌کرد، همراه با جام ارجان و حلقۀ قدرت آن، شوکت و عظمت فرهنگی و هنری ارجان را به نمایش گذاشت. این گور متعلق به دوران عیلام جدید است و در پاییز 1361 در حین بررسی‌ها برای ساخت سد مارون کشف شد. البته کشف بقایای گلی جدید در همایون‌تپه نشان داد که قدمت محوطۀ تاریخی ارجان به 6500 سال قبل بازمی‌گردد.
شهرستان ایلامی ارجان در 10 کیلومتری شمال شهر بهبهان در استان خوزستان قرار دارد. محوطۀ تاریخی ارجان در دوران باستان شهری پر رونق و تا اوایل دورۀ اسلامی زنده بوده است. براساس شواهد تاریخی شهری بسیار آباد بوده که گسترۀ وسیعی را در برمی‌گرفته که تا دامنه کوه‌های جنوبی زاگرس امتداد داشته است. این شهر دستخوش تغییرات زیادی شد. ارجان در سال 1085 میلادی بر اثر زلزله ویران شد. کسانی که از زلزله جان سالم به در بردند به جنوب منطقه مهاجرت کردند و شهر بهبهان امروزی را تأسیس کردند. بنابراین، می‌توان گفت دلیل ایجاد شهر کنونی بهبهان «زلزله» بوده است.
شهر قدیمی بهبهان در دورۀ هخامنشی به‌واسطۀ قرارگیری بر سر یکی از مهمترین راههای ارتباطی آن زمان یعنی «راه شاهی» که از لودیه در کنار دریای مدیترانه شروع می‌شده است و شوش را از طریق ارجان به پاسارگاد متصل می‌کرده، از رونق و اهمیت قابل توجهی برخوردار بوده است.
استرابو دربارۀ ارجان زمان هخامنشی می‌نویسد: «در این شهر مردمی زندگی می‌کردند که به آنها اوکسی می‌گفتند و به‌قولی‌دیگر، در دورۀ هخامنشی ارجان جزء سرزمین کی‌ها بوده است.»

محوطۀ باستانی ارجان در کنار رودخانۀ مارون در ۱۲ کیلومتری شمال‌شرقی شهرستان بهبهان قرار دارد. زوال ارجان در دورۀ آل بویه آغاز شد. زمین‌لرزۀ سال 1052 میلادی ارجان را ویران کرد

اسکندر مقدونی به هنگام تهاجم به تخت‌جمشید ضمن تصرف منطقۀ ارجان در گذرگاه تنگۀ تکاب پس از نبردی سخت با سردار معروف منطقۀ آریوبرزن و تحمل تلفات زیاد از این معبر عبور کرده و خود را به تخت جمشید رسانده است. تنگ‌تکاب راهی کوهستانی است که در مسیر جادۀ باستانی میان‌رودان واقع بوده تردد به شهر باستانی استخر را ممکن می‌کرد و با گذر از آن جادۀ باستانی خوزستان به فارس متصل می‌شد. طول تنگه حدود پنج کیلومتر است و رودخانۀ مارون از میان آن می‌گذرد. کسی که با تعدادی کمی سرباز مدت‌ها جلوی ارتش بزرگ اسکندر مقدونی ایستادگی کرد. نبرد سپاه ایران به فرماندهی آریوبرزن و سپاه اسکندر مقدونی در این تنگه اتفاق افتاده است. این منطقه را آریوبرزن با ۲۵ هزار سرباز اشغال کرد و به دستور او در این تنگه، دیواری ساخته شد. در زمستان 330 قبل از میلاد ، آریوبرزن آخرین موضع نیروهای ایرانی را در برابر نیروهای اسکندر رهبری کرد و با موفقیت ارتش مقدونی را به‌مدت 30 روز در بیرون از کوه‌های زاگرس متوقف کردند. زمانی‌که مقدونی‌ها به محل مورد نظر آریو رسیدند، سربازان ایرانی سنگ‌های بزرگی را از بالای کوه به داخل تنگ‌تکاب هل دادند. علاوه‌بر‌آن، سربازهای ایرانی این گذرگاه را از هر طرف تیر‌باران و سنگ‌باران کردند و تعداد بسیاری از سربازهای اسکندر کشته شدند. این حمله باعث شکست اسکندر در آن روز و دستور عقب‌نشینی به نیروهایش شد. پس از این شکست، اسکندر سپاهیان آریوبرزن را محاصره کرد و او را در نبردی دیگر در این منطقه به شهادت رساند. آثار یک دخمه و مقبرۀ هخامنشی در روستای «حسین‌آباد کوپن» در نزدیکی این تنگه قرار دارد که احتمال می‌رود آرامگاه آریوبرزن است.

مردمی که از زمین‌لرزه در منطقه‌ای که پیش از آن محل نیایششان بود و بهان نامیده می‌شد، در آنجا گردهم آمدند و برای چندگاهی آنجا زیستند و در محلی که بهتر از «بهان» بود شهری را بنا کردند که «بهبهان» نامیده شد.

تنگ‌تکاب دو ورودی دارد. در ورودی شرقی آن سد مارون ساخته شده است و گذر از تنگه اکنون از ورودی غربی ممکن است. در سمت شمال تنگه، ارتفاعات کوه بدیل و در سمت جنوب آن، ارتفاعات کوه خاویز واقع شده‌اند. در دورۀ ساسانی که ارجان یکی از ایالات پنج‌گانۀ فارس محسوب می‌شد از یک طرف بلاد شاپور و از طرف دیگر منطقۀ شوش را از طریق دربند پارس به تخت‌جمشید وصل می‌کرد.
محوطۀ باستانی ارجان در کنار رودخانۀ مارون در ۱۲ کیلومتری شمال‌شرقی شهرستان بهبهان قرار دارد. زوال ارجان در دورۀ آل بویه (934-1062م) آغاز شد. زمین‌لرزۀ 1052 ارجان را ویران کرد. در سال 1052 پسران آل بویه ابوکالیجار برای تصاحب شهر ارجان با یکدیگر جنگیدند و بین سال‌های 1053 تا 1057 ارجان چندین‌بار دست‌به‌دست شد. گفته می‌شود که تعداد ساکنان مرد در سال 1052 میلادی بیست‌هزار نفر بوده است. در سال 1085، ارجان دوباره در اثر زلزله ویران شد و هرگز بهبود نیافت.
به گفتۀ ابن‌اثیر، به سال ۴۴۴ ق (1052م) خوزستان – ارجان و ایذج (ایذه) دچار زلزلۀ بسیار شدیدی شد. بزرگای این زلزله 6.5-7.0 برآورد شده است. در این زلزله افراد زیادی زیر آوار رفتند و ابنیۀ بسیاری تخریب و نابود شد. زلزله به‌قدری شدید بود که کوه شمالی ارجان به نام خاویز، ترک خورد و از آن ساخت‌هایی با پله‌هایی از جنس گچ بیرون آمد. احتمالاً این زلزله از دلایل نابودی بسیاری از زیرساخت‌های آبیاری و کشاورزی شهر ارجان بوده‌است. پس از این زلزله، زمین‌لرزۀ دیگری در سال ۴۷۸ ق (1085م.) مجدداً ارجان و حومۀ آن را لرزاند. بزرگای این رخداد 5.5-6.0 برآورد شده است. ابن‌اثیر دراین‌باره گفته‌ است: «بسیاری از دام‌ها و انسان‌ها به زیر آوار رفتند» و گمان می‌برند که اولین صدمات جدی به پل‌های دوگانۀ ارجان بر روی رودخانۀ تاب (مارون کنونی) متعلق به همین دوره است. سال‌ها بعد این دو پل کامل ویران شده ‌است. در منابع نوینی که به بررسی زلزله‌های تاریخی پرداخته است، این زلزله تأیید شد. به‎این‎ترتیب، این دو زلزله شهر ارجان را ویران و ساخت‌های زیربنایی آن را از بین برده‌ و از جمعیت و اهمیت تجاری ارجان تا حدی کاسته ‌است. مردمی که از زمین‌لرزه در منطقه‌ای که پیش از آن محل نیایششان بود و بهان نامیده می‌شد، در آنجا گردهم آمدند و برای چندگاهی آنجا زیستند و در محلی که بهتر از «بهان» بود شهری را بنا کردند که «بهبهان» نامیده شد. در همین زمان و پس از تقسیمات جدید کشوری بهبهان از استان فارس جدا شد و به استان خوزستان پیوست.
با تخریب شهر ارجان، نام استان «ارجان» نیز ناپدید شد. دربارۀ وجه تسمیۀ شهر بهبهان آورده‌اند که مردمان شهر قدیمی ارجان پس از ویرانی ارجان در سیاه‌چادرهایی بنام بهان می‌زیسته‌اند که پس از سکونت در محل فعلی شهر بهبهان و ساخت خانه‌های گلی آن را بهتر از بهان و یا بهبهان نامیدند. اولین‌باری که نام بهبهان در متون تاریخی به‌طور مستقل آمده، سال 750ق (1349م ) است.