9 ماه بعد از آنکه عزت‌الله ضرغامی توانست از مجلس رای اعتماد بگیرد و بر کرسی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بنشیند، بالاخره دیروز، نشستی خبری با رسانه‌ها، در موزه ملی برگزار کرد. نشستی که هرچند قرار بود فقط در حوزه میراث فرهنگی باشد، اما پرسش‌ها درباره حوزه گردشگری هم در آن کم نبود و البته چون این نخستین نشست وزیر بود تعداد بالای پرسش‌کنندگان عاملی شد تا بسیاری از آنها از گردونه خارج شوند و امکان پرسش برایشان فراهم نباشد.

 

با این حال ضرغامی به سوالات مختلفی جواب داد و البته در پاسخ به پرسش «پیام‌ما» درباره وضعیت بافت تاریخی شیراز هم نظر داد. طرح معروف به طرح ۵۷ هکتاری در شیراز که بعد از آمدن ضرغامی بار دیگر عنوان شده بود. این طرح که سال ۹۰-۸۹ شروع شده بود، می‌خواست دو امامزاده شاهچراغ و سیدعلاالدین حسین را به یکدیگر متصل کند و فضای دویست متری بین این دو صحن که شامل خانه‌های تاریخی می‌شود، تخریب کند. مردم محلی و متخصصان و فعالان میراث در شیراز به مخالفت با این طرح پرداختند اما حمایت از اجرایی شدن این طرح در وزارتخانه هم کم نبود. حالا ضرغامی به ما می‌گوید در مورد بافت تاریخی شیراز، رئیس پژوهشکده میراث اطلاعیه‌ای منتشر کرده و مواضع ما هم همان است. او اما تاکید دارد که نه کسی به دنبال تخریب بافت تاریخی است و نه قرار است آنجا پاساژ و مجتمع تجاری ساخته شود. «ما می‌خواهیم منطقه را ترمیم کنیم. آنجا پر از خانه‌هایی است که آسیب دیده‌اند و مامن معتادان شده. این در کنار بافت تاریخی و توریستی اصلا مناسب نیست. از سویی به نحوی با مسئله برخورد شده که گویا ما می‌خواهیم بولدوزر بیاوریم و اینجا را خراب کنیم. این درست نیست.»
ضرغامی در ادامه تاکید کرد که این منطقه شامل بافت تاریخی و خانه‌های تاریخی است و هر دوی این موارد باید برای ما مهم باشد. «مشاور این طرح زیر نظر وزارت مسکن و شهرسازی است، این مشاور هم برای دسترسی این دو حرم طرح‌های مختلفی داده اما ما قبول نکرده‌ایم. نظر اصلاحی دادیم چون باید با حداقل تخریب این راه ایجاد شود و هر زمان به جمع‌بندی نهایی رسیدیم آن را اعلام می‌کنیم.»
با متخصصان جلسه برگزار کردیم
بعد از حضور ضرغامی در کسوت وزیر میراث فرهنگی و گردشگری، از جمله نکاتی که همواره مورد نقد بود، استفاده از افرادی است که تخصص کافی در این زمینه را ندارند. نقدها به گذاشتن علی دارابی در سمت معاونت میراث فرهنگی هم همان زمان بالا گرفت چرا که دارابی تحصیلات، تجربه و تخصص حضور در این جایگاه را نداشت. همین هم دلیلی بود تا یکی از پرسش‌ها در جلسه دیروز دراین‌باره باشد. او در پاسخ به این مورد گفت: «استفاده از نظرات صاحب‌نظران و کارشناسان به عنوان یک راهبرد اصلی برای مدیریت میراث فرهنگی بسیار مهم است. ما جلسات متعدد با کارشناسان این حوزه داشتیم. دو جلسه ۴۰ نفره با بهترین و نخبه‌ترین باستان‌شناسان و کارشناسان میراث فرهنگی برگزار شد و تلاش شده که نظرات آنها مورد استفاده قرار گیرد. اجازه بدهید آزاداندیشی وجود داشته باشد. رسانه‌های رسمی به دلایل مختلف نمی‌توانند شرایطی فراهم کنند که همه حرف بزنند. من سعی می‌کنم شخصاً گرفتار این فضا نشوم اما چرا همه کمک نکنیم که این فضا برطرف شود؟ توصیه ما به محیط‌های نخبگانی خودمان این است که نشست‌های تحلیلی برگزار کنند. یکی از موارد مورد توجه در کارنامه مدیران ما هم بر همین اساس است.»
او در ادامه به سانسورهای موجود در بحث میراث فرهنگی اشاره کرد و ادامه داد: «ما در بحث‌های سیاسی به نکاتی برمی‌خوریم که می‌گویند اگر میراثی برای دوره پهلوی با قاجار است باید سانسور کرده و نگوییم؛ در حالی که این طور نیست ما به این میراث هم نگاه معماری و طراحی داریم. من پل ورسک را دیدم که دانمارکی‌ها ساخته‌اند. چه اشکالی دارد بگوییم آنها انجام دادند؟ کار خوبی بوده و کار مهندسی انجام شده است. در زمان حکومت قبل ساخته شده ولی ما آن را ثبت می‌کنیم و اشکالی ندارد، حتی هزینه‌هایی هم دارد و این هزینه‌ها را ما حتماً می‌دهیم. به لحاظ قانونی مشکلاتی بود که مردم نمی‌توانستند کمک‌های مالی خود را به میراث فرهنگی هبه کنند اما بعد از مصوبه دو هفته پیش دولت این مشکل حل شد». به گفته او، در اساسنامه صندوق احیا این امکان وجود دارد، بنابراین انجمن خیرین میراث فرهنگی تشکیل می‌شود. «ما باید زمینه جذب کمک‌های مردمی ریالی و ارزی را فراهم کنیم. برخی از مردم در خارج از کشور هستند که می‌خواهند به میراث فرهنگی ایران کمک کنند، چه اشکالی دارد که بتوان این کمک‌ها را جذب کرد.»
طرح استفاده بهینه از آثار تاریخی بدون نظر وزارتخانه بود
یکی دیگر از مواردی که در این نشست مورد پرسش واقع شد، طرح جدید مجلس برای استفاده بهینه از آثار تاریخی بود. طرحی که در نهایت مورد پذیرش مجلس قرار نگرفت و از دستور خارج شد. ضرغامی درباره این طرح گفت که بدون اطلاع وزارتخانه تهیه شده است: «نامه‌ای تهیه و برای نمایندگان مجلس ارسال شد و اشکالات این طرح را به آنها اعلام کردیم. من هم گفتم در جریان ارائه و محتوای آن قرار نگرفته بودم البته این اتفاق کم می‌افتد و هماهنگی‌ها به حدی است که مشارکت انجام می‌شود نمی‌دانم چه سیری طی شده بود که به اطلاع ما نرسید. گفتند با توجه به قانون جامع میراث فرهنگی که در حال تکمیل است این طرح متوقف می‌ماند.»

در حال حاضر ۷۶۰ موزه داریم که حدود ۵۰۰ موزه آن خصوصی است. برخی از آن موزه‌ها برای مجموعه‌داران است‌. همچنین
۶ موزه در هتل رامسر توسط بنیاد مستضعفان راه اندازی می‌شود

لوله‌های آب از «ارجان» رد می‌شود
ضرغامی در پاسخ به سوالی درباره تجدیدنظر در حریم ارجان با توجه به کوچک‌سازی حرایم که اشاره کرده بود، عنوان کرد:‌ «موضوعی که مطرح کردم به ارجان ربطی ندارد. در ارجان گذر لوله‌های نفت و سوخت انجام شده، الان می‌خواهند آبرسانی کنند، آیا مردم باید تشنگی بکشند؟ تشخیص دادند با رعایت تمام ضوابط در کنار آن سازه قبلی، لوله آب از ارجان گذر کند.»
معتقدم که باید تفویض اختیار به استان‌ها داده شود
او در ادامه تاکید کرد که سیاست تفویض اختیار جز سیاست‌های ماست و گفت: «چرا باید برای هر کاری که می‌خواهد انجام شود اجازه گرفت؟ به‌طور جدی معتقدم که باید تفویض اختیار به استان‌ها داده شود. بیش از ۲۰ مورد به استان‌ها تفویض شد چون خیلی از این کارها در تهران انجام می‌شد. شاید اول کار، کمی مشکلات وجود داشته باشد اما در نهایت اتفاق خوبی است. به گفته ضرغامی الان بسیاری از نیروهای تازه وارد مربوط به دهه ۶۰ هستند در کنار آنها افراد با تجربه نیز حضور دارند.
بافت تاریخی با بافت فرسوده فرق دارد
بازنگری در حریم آثار تاریخی هم از جمله دیگر مواردی بود که وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به آن پرداخت. او گفت که بافت تاریخی باید حفظ شود. «بافت تاریخی با بافت فرسوده فرق دارد. بارها به مردم توضیح دادم که اگر می‌خواهید ساختمانی بسازید که حریم را از بین ببرد مجبوریم مقابله کنیم. مثلاً در سمنان یک بنای تاریخی وجود داشت که معتادان در آن جمع می‌شوند و شهرداری چنان کار کرده که حریم رعایت نشده و تیر آهن‌ها به بنا آسیب می‌زند نمی‌دانم چرا کسی اعتراضی نکرده است یا اینکه چرا ساختمانی در کنار شمس‌العماره تهران بنایی ساخته شده که حریم این بنا را از بین می‌برد. در جایی هم می‌بینیم حریم بافت را وسیع در نظر گرفته‌اند من گفتم این کار با حساب و کتاب باشد چون مردم در حال زندگی و حفاظت در کنار این بناها و محوطه‌ها هستند. می‌توان با بررسی قانونی و علمی این حریم‌ها را بازنگری کرد اما من در سفرها می‌بینم که هیچ همکاری با مردم انجام نمی‌شود.»
او در ادامه به وضعیت موزه‌ها پرداخت و گفت که در حال حاضر ۷۶۰ موزه داریم که حدود ۵۰۰ موزه آن خصوصی است. برخی از آن موزه‌ها برای مجموعه‌داران است‌. همچنین ۶ موزه در هتل رامسر توسط بنیاد مستضعفان راه‌اندازی می‌شود.
شورای عالی میراث فرهنگی را قبول ندارم
ضرغامی در ادامه این نشست تصریح کرد: «ما در این مملکت شوراهای عالی و برجسته داریم اما ناکارآمد هستند برخی از این شوراها مفت نمی‌ارزد. بارها خواستم به رئیس‌جمهور نامه بنویسم که شورای عالی میراث فرهنگی را نمی‌خواهیم ما کار خودمان را انجام می‌دهیم. بسیاری از این شوراها تشکیل نشده ولی مأموریت فرمایشی دارند. شورایی به نام شورای عالی میراث فرهنگی را هم تا این لحظه قبول ندارم، چون کارایی نداشته است.
او در ادامه گفت که وقتی رئیس‌جمهور به خاطر حقوق مرمت کار از دستگاه‌های متولی که باید کار را انجام دهند، دو بار عصبانی می‌شود نشان می‌دهد که به این موضوع اهمیت می‌دهد. باید تکلیف ۸۵۰ مرمت کار مشخص شود آنها با دل و جان کار می‌کنند.

مشاور طرح حرم تا حرم در بافت تاریخی شیراز، زیر نظر وزارت مسکن و شهرسازی است، این مشاور هم برای دسترسی این دو حرم طرح‌های مختلفی داده اما ما قبول نکرده‌ایم. نظر اصلاحی دادیم چون باید با حداقل تخریب این راه ایجاد شود و هر زمان به جمع بندی نهایی رسیدیم آن را اعلام می‌کنیم

در پاسارگاد چاه نمی‌زنیم
او همچنین با اشاره‌ای به حواشی اظهاراتش در سفر به پاسارگاد و کوچک‌سازی حریم آن با تقاضای کشاورزان، تاکید کرد:‌ «آن اوایل که صحبت کردم سو‌تفاهم پیش آمده بود، فکر می‌کردند ما کنار پاسارگاد باید چاه بزنیم. آنجا از سال‌های قبل چاه دارد و چاه‌های متعددی زده‌اند و صدای کسی هم در نیامده است. اگر ضرغامی بخواهد کاری هم انجام دهد چاه‌های آبی که قبل زده شده و مورتورهایشان گازوئیلی بوده، چون کنتور نداشته و هر چه می‌خواستند برداشت می‌کردند، پیگیری می‌کند تا کنتور این چاه‌ها برقی شود. البته وزارت نیرو هنوز تامین اعتبار نکرده است. رئیس بخش بازرسی وزارت هم با مردم آنجا صحبت کرده‌ند و اهمیت این مسأله گفته شده است. در پاسارگاد باید طبق اصول کار شود و چاه‌ها کنترل شود.» ضرغامی تاکید کرد: «صحبت‌هایم درباره بازنگری حرایم ربطی به ارجان و پاسارگاد ندارد.»
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی همچنین درباره استرداد اشیا تاریخی نیز یادآور شد: «در سال‌های اخیر بعضی بی‌توجهی‌ها باعث شد به‌صورت قاچاق آثاری از کشور خارج شود که بازگشت آن‌ها به پیگیری حقوقی نیاز دارد. بخشی از استردادها به رایزنی سیاسی نیاز دارد. در این بُعد پروژه‌هایی تعریف شده است.»